با نزدیک شدن به موعد رسمی انتخابات اسفند ماه ۱۴۰۲ آرام آرام فعالیتهای احزاب و گروههای سیاسی اصلاحطلب و میانهرو رنگ و بوی جدیتری به خود میگیرد. پس از برگزاری کنگرههای حزب اعتماد ملی و حزب اتحاد ملت، دیروز احزابی، چون کارگزاران سازندگی و حزب اعتدال و توسعه نیز اقدام به برگزاری کنگره و نشستهای خود کردند. در این میان کنگره پنجم حزب کارگزاران سازندگی به عنوان یکی از احزاب مهم طیف اصلاحطلب و میانهروی کشور بازتابهای وسیعی در فضای سیاسی کشور پیدا کرد. حتی بسیاری از رسانههای اصولگرا با انعکاس اخبار این نشستها تلاش میکردند تصویری از دورنمایی به دست آورند که اصلاحطلبان در آوردگاههای سیاسی آینده دنبال خواهند کرد
به این دلیل است که خبرگزاری فارس، گفتوگویی با دستاندرکاران حزب کارگزاران سازندگی انجام داده و مهر و تسنیم هم اخبار کنگره کارگزاران را دنبال کرد. در این میان نحوه کنشگری ایرنا به عنوان خبرگزاری رسمی دولت بسیار عجیب بود. ایرنا قبل از برگزاری کنگره مصاحبهای تقطیع شده از غلامحسین کرباسچی را بازتاب داده بود تا این پالس را منعکس کند که کارگزارانیها در مسیر انشقاق قرار گرفتهاند. در جریان برگزاری پنجمین کنگره حزب کارگزاران سازندگی ایران، نیمی از اعضای شورای مرکزی این حزب انتخاب شدند.
پنجمین کنگره حزب کارگزاران سازندگی دیروز (جمعه) با حضور ۴۸۲ عضو حزب در تهران برگزار و طبق اساسنامه نیمی از کرسیهای شورای مرکزی انتخاب شدند. نشستی که در آن ابتدا محسن هاشمی تصویری از تلاشهای آیتالله هاشمیرفسنجانی برای کارهای حزبی و سیاسی ارایه کرد. سپس اسحاق جهانگیری درباره ضرورت سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری بر حوزه انرژی کشور و عدم تحقق آن به دلیل تحریمها سخن گفت. در ادامه ناصر همتی شرایط اقتصادی و شاخصهای بازارها را تحلیل کرده و نهایتا حسین مرعشی تصویری از چشماندازهای آینده حزب ارایه کرد.
نهایتا پس از رایگیری انجام شده، محسن هاشمی، شهربانو امانی، امیر اقتناعی، کوروش دستپاک، فرزانه ترکان، ناعمه علینژاد، علی هاشمی، احمد نقیبزاده، محمد عطریانفر، محمدهادی جلیلی، علی جمالی، طیبه اصفهانی، جهانبخش خانجانی، محمود علیزاده طباطبایی، فاطمه احمدی، مجید صالحی، حامد منتظری و ارسلان شهنی به عنوان اعضای جدید شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران انتخاب شدند.
همچنین ۱۷ عضو شورای مرکزی از دوره پیش انتخاب شده بودند و در این دوره نیاز به رای مجدد نداشتند که اسامی این افراد عبارتند از: سیدحسین مرعشی، غلامحسین کرباسچی، فائزه هاشمی، فاطمه سعیدی، سیدعلیرضا سیاسیراد، پروانه مافی، ناهید تاجالدین، محمد قوچانی، یداله طاهرنژاد، بهرام فیاضی، علیمحمد نمازی، مصطفی پهلوانی، محمود سعیدیزاده، ولیاله افخمی، عبدالواحد شهنوازی، مهدی بهزادیان و طاهره میرسارد.
«اعتماد» ساعاتی پس از برگزاری این کنگره گفتوگویی را با حسین مرعشی انجام داد تا درباره مهمترین محورهای سیاسی کشور و بازتاب آن در کنگره پنجم سازندگی گفتگو کند.
درباره کنگره پنجم حزب سازندگی توضیح میفرماید، با توجه به شرایط خاص داخلی، منطقهای و بینالمللی چه محتوایی در این کنگره مطرح شد؟
این نخستین کنگره حزب سازندگی پس از فراگیری کرونا بود که با حضور حدود ۵۰۰ نفر با حضور ناظر وزارت کشور برگزار شد. این کنگره چند بخش داشت؛ در چهار کنگره قبلی و البته کنگره پنجم تنها اعضای حزب دعوت شده و برخی سخنرانان ویژه دعوت میشدند. بنابراین در این نشست از سایر احزاب میهمانی نداشتیم و تنها آقای ظریف با توجه به رخدادهای منطقهای دعوت شدند که سخنرانی جامع و خوبی هم داشتند. در بخش افتتاحیه، ناصر همتی با تکیه بر اعداد و ارقام واقعی، مسائل مرتبط با چرایی عدم توسعه ایران را تشریح کرده و تصویری از وضعیت اقتصادی ارایه کردند. واقعیتهایی که میگویند ایران حتی از منظر رشد اقتصادی در شرایط بسیار نامناسبی قرار دارد. ضمن اینکه تورم بالای ۴۰ درصد به علت ناترازی بودجه دولت، ناترازی بانکها، صندوقهای بازنشستگی و... شکل گرفته است.
براساس صحبتهای همتی، دولتها همواره به دلیل این ناترازیها اقدام به چاپ اسکناس کرده و تورم را در اقتصاد ایران نهادینه ساختهاند. این روند در سال آینده هم ادامه خواهد داشت و ریشههای عدم توسعهیافتگی ایران را شکل خواهند داد. برای عبور از این چالشهای اقتصادی باید مساله مشارکت مردم در اقتصاد، آزادی عمل بنگاههای اقتصادی و رفع ناترازی بودجه دولت حل و فصل شود.
ایران علیرغم سند ۱۴۰۴ نه تنها فاصله بسیاری با مفاد این سند دارد، بلکه در جایگاه اقتصاد چهارم یا حتی پنجم منطقه نشسته است، ازسوی دیگر همتی این موضوع را مطرح کرد که بازدارندگی ایران تنها با تکیه بر قوای نظامی محقق نمیشود، آقای همتی اسناد قابل توجهی را ارایه کردند که پس از حمله امریکاییها و غربیها به افغانستان و طالبان، اسراییلیها و لابی عربی اصرار داشتند که به جای حمله به عراق ایران باید مورد حمله قرار بگیرد. براساس اسناد ارایه شده توسط آقای همتی، در آن زمان امریکاییها در محاسبات خود به این نتیجه رسیدند که به دلیل حمایت مردم ایران از نظام سیاسی خود و حضور ۷۳ درصدی مردم در انتخابات دوم خرداد ۷۶، هر نوع حمله نظامی به ایران با شکست مواجه خواهد شد. براساس دیدگاههای ارایه شده توسط همتی، امروز هم باید از ظرفیتهای عمومی مردم استفاده شود تا بتوان در برابر فشارهای دشمنان کشور ایستادگی کرد.
اگر اشتباه نکنم اسحاق جهانگیری هم در این کنگره سخنرانی داشتند؛ درباره صحبتهای جهانگیری هم توضیح میدهید؟
دکتر جهانگیری در بحث دولت و تحزب و ضرورت تغییر در نظام مدیریت حکمرانی کشور صحبت کردند. به استناد آخرین جلساتی که از شورای انرژی کشور داشتند برای رفع کمبود گاز و حفظ ظرفیتهای نفتی ایران اشاره کردند که میبایست حداقل ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در این بخشهای حیاتی صورت گیرد که به دلیل تحریمها و سوءمدیریتهای داخلی این سرمایهگذاریهای ضروری انجام نشده است.
ایشان توصیه کردند که احزاب و گروههای سیاسی برای رفع این نابسامانیها اقدام کرده و از ظرفیتهای قانونی خودشان ازجمله انتخابات بهره گیرند. قبل از این چهرهها، مهندس محسن هاشمی گزارشی از عملکرد حزب در دوره اخیر ارایه کردند. درباره برنامههای آیتالله هاشمی برای ایجاد تعادل در داخل و روابط مثبت در جهان خارج صحبت کرده و گزارشی ۳ ساله از کنگره قبلی تا این کنگره ارایه کردند. بخش دوم جلسه، داخلی بود که میبایست نیمی از اعضای شورای مرکزی انتخاب میشدند. این روند هم با نظم خاصی برگزار شد.
یکی از موضوعات مهم در جریان برگزاری این کنگره حضور یا عدم حضور غلامحسین کرباسچی در نشست بود. درباره چرایی عدم حضور ایشان در کنگره توضیح میدهید؟
ببینید، نیمی از اعضای شورای مرکزی ازجمله آقای کرباسچی و سرکار خانم هاشمی و خود من ذیل جمعی هستیم که سال آینده به پایان دورهمان میرسیم و در کنگره بعدی باید روند انتخابمان دنبال شود. البته جناب آقای کرباسچی دعوت داشتند که دعوت ما را نپذیرفتند و در ادامه روند ۳ سال گذشته اعلام کردند که علاقهمند به همکاری با حزب نیستند که حقیقتا مایه تاسف ماست.
اما در بخش دیگری از برنامههای کنگره به ظرفیتهای حزب اشاره شد. شخصیتهایی هستند که در تاسیس حزب کارگزاران نقش داشته و در ادوار مختلف شورای مرکزی نقشآفرینی کرده بود با اضافه شدن مادهای به اساسنامه حزب، شورای عالی مشورتی حزب تشکیل شد. این شورای مشورتی متشکل از رییس شورای مرکزی، دبیرکل رییس کمیته سیاسی و ۱۲ نفر از موسسان و شخصیتهای ملی ادوار شورای مرکزی و شخصیتهای موثر اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و... خواهند بود.
خود شما به عنوان دبیرکل صحبتی درخصوص چشماندازهای حزب و مسائل کشور نداشتید؟
این بخش به بخش پایانی بازمیگشت؛ اشاره کردم که مردم و کشور ایران امروز بین دو سنگ آسیاب قرار گرفته است. یکی از سمت حاکمیت به چرخش درمیآید که معتقد است تنها نیروهای انقلابی باید در نهادهای مدیریتی و تصمیمساز کشور حضور داشته باشند. اما مشخص نیست که نیروهای انقلابی مربوط به کدام انقلاب هستند؟ چون انقلاب سال ۵۷ یک انقلاب مردمی و فراگیر بود و اوج هنر امام (ره) این بود که دو راس پارهخط از هیات مذهبی و موتلفه تا چریکهای فدایی خلق را دور هم جمع کرده بودند. اگر منظور حرکتهای انقلابی سال ۵۷ است که در این انقلاب اکثریت قاطع ملت ایران در آن مشارکت داشتند.
بنابراین وقتی از حضور نیروهای انقلابی صحبت میشود در واقع باید نیروهایی سر کار بیایند که اکثریت مردم آنها را بپسندند. اگر نیروهای انقلابی را خلاصه کنیم در افرادی که تفکر خاصی دارند و ازسوی ۲۰ درصد مردم ایران هم پشتیبابی نمیشود، فشاری است که توجه جامعه میشود، این حاکمیت اقلیت است نه اکثریت. اما سنگ دیگر این آسیاب که مردم را گرفتار ساخته، مصلحانی به حرکت درمیآورند که علیرغم اینکه در ظاهر مصلح و اصلاحطلب هستند، اما در عمل انقلابی و صفر یا صدی هستند. این شرایط، کارها را بسیار دشوار میسازند.
حزب سازندگی با نام آیتالله هاشمی شناخته میشود، راهبرد این حزب برای عبور از این چالشها که شما هم به آن اشاره کردید، چیست؟
کاملا درست است. کارگزاران سازندگی به عنوان تنها مجموعهای که حامل میراث سیاسی مرحوم آیتالله هاشمیرفسنجانی است، امروز باید نقش فردی آیتالله هاشمیرفسنجانی در سیاست ایران را در قالب یک نهاد حزبی متبلور کرده و به جامعه ارایه کند. مهمترین خصوصیت آیتالله هاشمیرفسنجانی این بود که خودشان را در بنبست نمیدیدند؛ هر اندازه که بنبستها جدی بود، آیتالله این بنبستها را میشکستند. کارگزاران در سال ۷۴، بنبستی که در فضای سیاسی وجود داشت را شکست و مجلس چهارم را که یکدست دراختیار اصولگرایان بود به مجلس پنجم که مجلس میانهرویی بود، بدل کرد.
امروز هم کارگزاران باید بتواند راهحلی را روی میز بگذارد و عرضه کند تا در کنار سایر احزاب اصلاحطلب و مقامات، کشور را از واگرایی شکننده فعلی به سمت همگرایی هدایت کند. ماموریت حزب باید مبتنی بر این مسیر باشد تا هم دغدغههای مقام معظم رهبری درخصوص حفظ ارزشها پوشش پیدا کند و هم نقش نیروهای مسلح را در شرایط کشور مورد توجه قرار دهد و هم اینکه به همه نیروهای فکری متناسب با جایگاهی که در میان مردم دارند نقش بدهد.
باید واگرایی را به همگرایی تبدیل کنیم. ما حامی منتقد هستیم، انتقادمان هم این است که علاقهمندیم و اصرار داریم که رهبری نظام، تنها رهبر نیروهای مذهبی و حزب الهی نیست، بلکه رهبر همه ماست. عرض کردم خدمت مقام معظم رهبری که ما (یعنی همه نیروهای میانهرو و اصلاحطلب) بیشتر از آقای رییسی و قالیباف و جلیلی و... به نظام و شما و کشور علاقهمندیم. انتقاد دیگر ما این است که چرا جمهوری اسلامی به همان اندازه که به موضوعات امنیتی و دفاعی و مسائل حوزه مقاومت در خاورمیانه اهمیت میدهد به توسعه ایران اهمیت نمیدهد. با عقب افتادن توسعه ایران شکاف بین ما و همسایگانمان تشدید میشود. این حق مردم ایران نیست. نهایتا هم بیانیه کنگره پنجم حزب است که پس از رای کنگره به زودی منتشر میشود.