مرتضی فرازی به مناسبت روز جهانی آگاهی بخشی نسبت به لکنت زبان اظهار کرد: لکنت نوعی اختلال گفتاری است که با اختلالات مکرر در جریان طبیعی گفتار، تکرار برخی کلمات یا بخشی از یک کلمه یا وقفه در تلفظ کردن کلمات و کشیده بیان کردن برخی کلمات همراه است. در هر جامعه تقریباً یک درصد افراد به لکنت مبتلا هستند و میتوان گفت حدود ۸۰۰ هزار تا ۸۵۰ هزار نفر در ایران دچار لکنت هستند.
سن آغاز لکنت
فرازی ادامه داد: سن آغاز لکنت ۲.۵ تا ۵ سالگی است و این اختلال بین دختران و پسران نیز به یک نسبت رخ میدهد، اما وقتی کودکان بزرگ میشوند دختران بهبودی خودبهخودی بیشتری دارند و پسران بیشتر به دریافت خدمات گفتاردرمانی نیاز پیدا میکنند به طوری که شیوع لکنت در سنین بزرگسالی در مردان دچار این اختلال نسبت به زنان، سه برابر است.
علت بروز لکنت چیست؟
وی گفت: علت دقیق این اختلال در علوم پزشکی شناخته نشده است، اما در بروز این اختلال، چندعامل دخیل هستند که از جمله آنها میتوان به مسائل وراثتی و ژنتیکی، عوامل محیطی، سرشتی و... اشاره کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بیان کرد: مطالعات انجام شده نشان میدهد علت بروز اختلال لکنت در کودکان به میزان ۳۰ تا ۶۰ درصد جنبه ژنتیکی دارد و بیشتر، از پدر به فرزند منتقل میشود.
انزوا و پرخاشگری از عوارض لکنت
وی با اشاره به عوارض لکنت زبان تصریح کرد: به دلیل آن که افراد دچار لکنت در گفتار خود دچار مشکل هستند ممکن است مشکلاتی نظیر کمبود اعتماد به نفس، انزوا و پرخاشگری در آنها بروز پیدا کند.
لکنت درمان میشود؟
فرازی درباره درمان اختلال لکنت نیز تأکید کرد: در صورت مشاهده علائم لکنت خانوادهها سریعتر فرزند خود را نزد آسیب شناس گفتار و زبان ببرند تا شدت این اختلال کاهش یابد.
وی درباره میزان موفقیت در درمان لکنت زبان گفت: برخی افراد پس از دریافت خدمات گفتاردرمانی، به طور کامل بهبود مییابند و برخی نیز ممکن است درجات کمتری بهبودی پیدا کند و درمان برخی نیز ممکن است به طور کامل موفقیت آمیز نباشد، اما عمدتاً در صورت همکاری منظم و به موقع فرد و خانواده، احتمال بهبودی گفتار فرد بسیار زیاد است.
دانشیار دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ادامه داد: این اختلال در کودکان بهبودپذیرتر است و در افراد بزرگسال میزان بهبودی قدری کمتر است؛ البته بزرگسالان انگیزه بیشتری برای رفع این اختلال دارند و کودکان، چون انگیزه یادگیری و تمرین ندارند همکاری کمتری با درمانگر دارند. کودکان به دلیل آن که وقت زیادی را با مادر و پدر خود سپری میکنند فرصت خوبی برای تمرین کردن دارند.
وی با تأکید بر این که کودکان دچار لکنت در سنین مدرسه بیشتر دچار مشکل میشوند؛ خاطرنشان کرد: ممکن است کودکان توسط هم سن و سالان خود مورد تمسخر قرار بگیرند و دچار کاهش اعتماد به نفس شوند؛ بنابراین خانوادهها حتماً فرزندان خود را برای درمان نزد آسیب شناس گفتار و زبان ببرند.
توصیههایی مهم به خانوادههای دارای فرزند دچار لکنت
وی با ارائه توصیههایی به خانوادهها برای کمک به رفع اختلالات گفتاری فرزندانشان تأکید کرد: خانوادهها با کودک دچار لکنت، رفتار نامناسب نداشته باشند؛ ادای کودک را درنیاورند و خوددرمانی نکنند. همچنین هرچه روابط اعضای خانواده با یکدیگر بهتر باشد و کودک در آرامش روانی به سر ببرد؛ روند بهبودی و درمان او راحتتر خواهد بود.
فرازی با بیان اینکه دریافت خدمات گفتاردرمانی به صورت حضوری در بهبود وضعیت درمان کودک تأثیر بیشتری دارد؛ خاطرنشان کرد: برگزاری جلسات حضوری از اجتناب کردن کودک در برخورد با سایرین میکاهد و ارتباط چشمی او با سایر افراد را افزایش میدهد.
خدمات گفتاردرمانی تحت پوشش بیمههای پایه نیست
وی درباره وضعیت پوشش بیمهای گفتاردرمانی نیز تشریح کرد: خدمات گفتاردرمانی تحت پوشش بیمههای پایه نیست، زیرا سازمانهای بیمهگر تمایل زیادی به پوشش این خدمات نشان ندادهاند، اما برخی بیمههای تکمیلی آن را تحت پوشش قرار میدهند.
به گفته این متخصص گفتاردرمانی، هزینه هر جلسه گفتاردرمانی در مراکز دولتی حدود ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان است و در مطبهای خصوصی و کلینیکها به ازای ۴۵ دقیقه درمان، حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است.