آیا ارگان‌ها افراد دارای معافیت پزشکی را استخدام می‌کنند؟
معافیت پزشکی از نظر قانونی قطعا مانع استخدام هیچ فردی نمی‌شود، اما حتما محدودیت‌هایی را برای پذیرش و به عهده گرفتن برخی از مناصب مهم دولتی و غیر دولتی را برای این دسته از افراد ایجاد می‌کند.
تعداد جمعیت زیاد متقاضیان جهت استخدام برای اشتغال موجب می‌شود که سازمان‌های مختلف در زمینه استخدام افراد سالم و بدون مشکلات و محدودیت‌های پزشکی خاص رغبت بیشتری از خود نشان دهند. متن زیر در مورد بررسی موانع و محدودیت‌های احتمالی برای اشتغال این گروه از افراد است که به پیشنهاد مشاوران مرکز مشاوره آویژه تنظیم و جمع آوری شده است:
با وجود آنکه در هیچ جای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران این قانون محدود کننده به ثبت نرسیده که افراد دارای معافیت‌های پزشکی مجاز به استخدام نیستند، اما کمتر مواردی را می‌توان به عنوان نمونه ذکر کرد که در آن‌ها مشخص شود، این افراد با وجود توانایی‌های بسیاری که دارند، برای اشتغال به دلیل برخی از محدودیت‌هایی که در سلامتی خود دارند، با مشکل استخدام مواجه نشده باشند. این موضوع موجب شده تا افراد دارای معافیت پزشکی مانند معافیت چشم از این نظر که نمی‌توانند بدون قضاوت و کاملا غیرعادلانه حرفه و کسب و کار مورد علاقه شان را دنبال کنند، بسیار ناراحت باشند.
نگاه قانون اساسی به استخدام افراد دارای معافیت پزشکی:
به طور کلی قانون مربوط به استخدام دارندگان معافیت‌های پزشکی، هیچ محدودیتی را برای اشتغال این گروه از افراد جامعه جهت شروع کسب و کار و اشتغال در شرکت ها، سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و غیر دولتی نظر نگرفته است. با این حال در این قانون عنوان شده است، آن گروه از افرادی که دارای کارت معافیت پزشکی هستند حتی اگر در صورت وجود برخی از مشکلات جسمی، مانعی بر سر توانایی هایشان جهت فعالیت در حیطه کاری مورد نظر وجود نداشته باشد، امکان اشتغال و استخدام را دارند.
طبق این قانون باید با تمام این افراد مانند افراد سالم و بدون معافیت پزشکی برخورد شود.
به این ترتیب اگر شما به عنوان فردی در جامعه شناخته می‌شوید که به دلایل برخی از مشکلات مربوط به سلامتی خود از معافیت پزشکی برخوردار شده اید، اما این محدودیت‌ها روی عملکرد کاری تان تاثیری منفی نمی‌گذارد، شما بدون هیچ مانع دیگری قادر به استخدام در مشاغل مختلف دولتی و غیر دولتی خواهید بود.
مواردی که معافیت پزشکی مانع از اشتغال و استخدام می‌شود:
استخدام با وجود معافیت پزشکی در ارگان‌های مختلف تابع شرایط و مقررات خاصی است. به این معنا که قرار نیست موضوع معافیت پزشکی شما مانع از استخدامتان شود، اما این نوع از معافیت قطعا در اشتغال شما در موارد خاص قطعا تاثیر گذار خواهد بود. به عنوان مثال اگر شما مشکل بینایی داشته باشید، نمی‌توانید در مشاغلی که عنصر چشم به عنوان پرکاربرد‌ترین عضو بدن شما مورد نیاز است، مشغول به کار شوید؛ و یا اینکه اگر توانایی گفتاری شما در حد پایینی باشد و نتوانید روان و بدون تکلف صحبت کنید، قطعا اشتغال شما در آن دسته از امور اداری که نیاز به پاسخگویی شفاف و سریع دارد، اقدامی اشتباه و غیر ممکن است.
بهتر است قبل از آنکه از سوی ارگان‌های مختلف این موضوع به شما گوشزد شود، خودتان در مورد انتخاب شغلی که مد نظرتان هست، منطقی تصمیم گرفته و بسته به برخی از محدودیت‌هایی که دارید اهداف کاری و فعالیت‌های شغلی تان را دنبال کنید.
قانون استخدام افراد دارای معافیت پزشکی:
مطابق قانون مصوب سال ۱۳۷۷ استخدام همه افرادی که دارای کارت معافیت پزشکی هستند، در صورتی که این گروه از افراد بتوانند نیاز‌های دستگاه مربوطه را برای اشتغال فراهم کنند، بلا مانع است. به این ترتیب هیچ محدودیتی نباید برای آن در نظر گرفته شود.
به موجب تبصره ارائه شده در این قانون در صورتی که فرد دارای معافیت پزشکی برای استخدام به ارگان خاصی مراجعه کند و آن ارگان مشکل این گروه از افراد را به عنوان یک نقص و مانعی مهم و اساسی برای استخدامش در نظر بگیرد، امکان بررسی قضایی این موضوع و شکایت از طریق دستگاه‌های ذیربط وجود دارد.
متاسفانه طی سال‌های اخیر تحت تاثیر افزایش نیرو‌های متقاضی جهت اشتغال سازمان‌ها و ادارات، بسیاری از این نهاد‌ها به دلایل مختلف از پذیرش افراد دارای معافیت پزشکی سرباز می‌زنند. برخی از این موارد که به عنوان مانع استخدام این افراد عمل می‌کند، شامل موارد زیر است:
- موارد مربوط به پرداخت بیمه برای فرد دارای معافیت
- وجود نیرو‌های کار توانمند و فاقد هر گونه محدودیت از نظر سلامتی جهت استخدام
- عدم اعتماد به توانایی‌های فرد دارای کارت معافیت پزشکی
معافیت‌های پزشکی پرخطر جهت استخدام:
به طور کلی دو مورد از معافیت‌ها در زمینه استخدام افراد می‌توانند بسیار سنگ اندازی کنند و مانع رسیدن آن‌ها به اهدافشان شوند. اول از همه معافیت اعصاب و روان بوده و دوم مواردی که در آن‌ها افراد به دلیل اختلال در بینایی خود کارت معافیت چشم پزشکی را دریافت کرده اند. در هر دوی این موارد، حساسیت‌ها جهت انتخاب نیرو جهت استخدام به میزان زیادی بالا رفته و متاسفانه امکان کمی برای استخدام این گروه از افراد در مشاغل مختلف دولتی و غیر دولتی وجود دارد.
به همین خاطر توصیه بسیاری از مشاوران مرکز مشاوره آویژه به شما این است که اگر علاقه‌مند به استخدام در سازمان‌های دولتی و غیردولتی خاصی هستید، به هیچ وجه برای گرفتن کارت معافیت از خدمت اعصاب و روان اقدام نکنید. چرا که صدور این کارت برای شما اگرچه از لحاظ قانونی در بسیاری از موارد ممانعت‌هایی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند در قضاوت شخصی مدیران و کسانی که جهت استخدام در راس امور قرار دارند برای انتخاب نیروی کار جدید به شدت موثر باشد.
دو نکته مهم برای افراد دارای معافیت پزشکی:
نکته اول
نکته اول اینکه یادتان باشد پس از آنکه متوجه موانع و محدودیت‌ها بر سر راه خود جهت استخدام شدید، این امکان برایتان وجود ندارد که بدون گذراندن هیچ سلسله مراتب خاصی تصمیم به ابطال کارت معافیت پزشکی خود بگیرید حتی باید این نکته را مورد توجه قرار دهید که در موارد بسیاری ابطال کارت معافیت شما بدون تایید کمیسیون‌های پزشکی نظام وظیفه به هیچ عنوان وجود ندارد.
نکته دوم
نکته دوم آنکه از آنجایی که شناخت صحیح کارفرمایتان از شما برای شروع یک همکاری بسیار لازم و حائز اهمیت است، جهت پنهان کردن نواقص خود اقدامی انجام ندهید و فرم درخواست اشتغال خود را کاملا صادقانه پر کنید. گاهی اوقات کتمان حقیقت در مورد توانایی‌های جسمی‌تان، می‌تواند عواقب بسیار خطرناکی برایتان به همراه داشته باشد.
سخنی از مشاوران آویژه
شاید بسیاری از ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف حق این را داشته باشند که به دلیل کثرت بیش از حد داوطلبان متقاضی کار، افراد سالم‌تر و بدون مشکلات پزشکی را برای فعالیت در سیستم‌های کاری خود جذب کنند. اما نباید فراموش کرد که اکثر افراد دارای معافیت پزشکی هم مشکلات چندانی در زمینه انجام اکثر امور نداشته و حتی شاید بتوانند نسبت به برخی از افراد با دقت و کیفیت بهتری و بالاتری برخی از امور را انجام دهند. به عنوان یک مدیر بهتر است در انتخاب این افراد به سایر توانایی‌های دیگرشان هم توجه کنید و تنها بر اساس کارت معافیت پزشکی این گروه استعداد و توانایی هایشان را مورد قضاوت قرار ندهید.
