کاهش علائم روده تحریک پذیر تا تسکین علائم سرماخوردگی با این گیاه دارویی
نعناع فلفلی گونه‌ای از نعناع و حاصل پیوند نعناع آبی و نعناع است. این گیاه بومی شمال آفریقا و مدیترانه بوده و ساقه‌ای به شکل چهارگوش به رنگ قرمز مایل به بنفش دارد که برگ‌های بیضی آن به صورت متقابل قرار می‌گیرند.
گفتنی است که از دو هزار سال پیش تاکنون گونه‌های متفاوت نعناع به عنوان ادویه و همچنین دارو کاربرد داشته اند. نعناع فلفلی نیز از این قاعده مستثنی نیست و از دیرباز اسانس پر کاربردی دارد. این اسانس را می‌توان از برگ‌های گیاه استخراج کرد و برای اهداف درمانی مختلف مورد استفاده قرار داد.
انواع مکمل‌های دارویی و همچنین روغن آن از طریق داروخانه‌ها و عطاری‌های سراسر کشور قابل خریداری هستند.
اشکال متفاوت نعناع فلفلی
- روغن: یک فرم بسیار غلیظ که برای رایحه درمانی استفاده می‌شود. همچنین انواع رقیق شده این فرم برای مصرف موضعی روی پوست هم کاربرد دارد.
- عصاره: عصاره‌ها از انواع مدل‌های رقیق‌تر هستند که در قالب افزودنی به غذا مصرف می‌شوند.
- قرص و کپسول: امروزه نعناع فلفلی به صورت مکمل‌های دارویی و به شکل قرص و کپسول نیز فرموله می‌شود که مصرف راحت تری دارد.
ترکیبات شیمیایی اصلی نعناع فلفلی، منتول و منتون هستند. با وجود آن که اجزای فعال دیگری نیز وجود دارند، اما عمده خواص گیاه به همین دو ماده باز می‌گردد. همچنین از جمله مهم‌ترین کاربرد‌های روغن و مکمل‌های نعناع فلفلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان بسیاری از بیماری‌ها به ویژه سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، حالت تهوع و سایر مشکلات گوارشی
- کمک به تسکین علائم سرماخوردگی و سردرد
- درمان موضعی برای خارش، حساسیت و همینطور درد‌های عضلانی
- مصرف به عنوان عامل طعم دهنده مواد غذایی و دهانشویه‌ها
- افزودن بوی تازه و دلپذیر به صابون‌ها و یک سری از محصولات آرایشی
سابقه استفاده از انواع نعناع برای اهداف دارویی به دوران مصر باستان، یونان و روم باز می‌گردد. اما تحقیقات مدرن در خصوص مزایای نعناع فلفلی چه نظری دارند؟ فوایدی که در ادامه اشاره می‌شوند، با استناد به مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا دسته بندی شده اند:
درمان کمکی سندرم روده تحریک پذیر
برخی از گسترده‌ترین تحقیقات علمی در مورد مزایای نعناع فلفلی بر سندرم روده تحریک پذیر متمرکز شده اند. IBS یک بیماری مزمن گوارشی است که علائم آزار دهنده‌ای مانند درد شکم، اسهال و یبوست دارد. با بررسی ۱۲ کارآزمایی بالینی معتبر مشخص شد که کپسول‌های نعناع فلفلی در مقایسه با دارونما می‌توانند به طور معناداری سبب بهبود درد شکم، نفخ و سایر علائم این بیماری در مبتلایان شوند.
البته همچنان مسیر دقیقی که از طریق آن نعناع فلفلی به چنین تاثیری دست می‌یابد، ناشناخته باقی مانده است. با این حال بر اساس گزارش‌های به دست آمده از منابع قابل اعتماد، به احتمال بالا مکانیسم‌های زیر در این زمینه دخیل هستند:
- شل کردن ماهیچه‌های صاف دستگاه گوارش
- اثر ضد التهابی
- تاثیر بر باکتری‌هایی که به طور طبیعی در دستگاه گوارش زندگی می‌کنند
- کاهش احساس درد در دستگاه گوارش
کمک به کاهش حالت تهوع
حالت تهوع به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که یکی از انواع آن به تهوع بعد از عمل جراحی مربوط می‌شود. طبق پژوهشی با جامعه آماری کوچک، استنشاق روغن نعناع فلفلی توسط بیمارانی که تحت عمل جراحی بوده اند می‌تواند تا اندازه زیادی احساس تهوع را کاهش دهد. علاوه بر این مطالعات مختلفی نیز در راستای بررسی تاثیر رایحه درمانی با نعناع فلفلی انجام گرفته است.
از طرفی دیگر با توجه به یافته‌های برخی از مطالعات بالینی، رایحه درمانی با اسانس نعناع فلفلی قادر به تسکین تهوع و استفراغ در بانوان باردار طی مراحل ابتدایی بارداری نیز خواهد بود.
تسکین انواع درد
منتول برای درمان درد ناشی از سردرد‌های تنشی، سردرد‌های میگرنی، انواع سردرد‌های دیگر و همینطور درد‌های عضلانی استفاده می‌شود. به عنوان نمونه با استناد به یک بررسی کوچک، استفاده از محلول موضعی حاوی ۱۰ درصد منتول توانست دوره تسکین درد به دنبال تجربه سردرد‌های میگرنی را افزایش داده و تهوع و حساسیت به نور را کم کند.
پژوهش دیگری نشان می‌دهد که مصرف ژل موضعی که یکی از اجزای آن منتول است، قادر به کاهش شدت درد سردرد‌های میگرنی خواهد بود. لازم است این ترکیب هنگام شروع احساس درد استفاده شود.
حفظ سلامت پوست و مو
هرچند تحقیقات محدودی در مورد فواید احتمالی نعناع فلفلی روی پوست و مو صورت گرفته است، اما این گیاه از قدیم برای درمان موضعی خارش و تحریکات پوستی کاربرد داشته است. محققان دریافته اند که محلول یک درصد روغن نعناع فلفلی سبب کاهش طول مدت خارش و همینطور شدت آن می‌شود.
علاوه بر این روغن نعناع فلفلی با غلظت ۰.۵ درصد در دوران بارداری نیز می‌تواند شدت خارش را در مقایسه با گروه کنترل تا اندازه زیادی کاهش دهد. کافیست بانوان باردار از این ترکیب به صورت دو بار در روز و به مدت حداقل ۲ هفته استفاده کنند.
همچنین در مطالعه‌ای حیوانی مشخص شد که محلول ۳ درصدی روغن نعناع فلفلی باعث افزایش ضخامت مو‌ها و رشد آن‌ها پس از ۴ هفته درمان در موش‌های صحرایی می‌شود. این نتایج شباهت زیادی به تاثیر ماینوکسیدیل داشتند.
