ورق سیاه چیست؟ انواع ورق سیاه + نحوه تولید و قیمت
از آنجایی که ورق نورد گرم یکی از مواد اصلی مورد استفاده در صنایع مختلف محسوب می‌شود. شناخت عوامل مؤثر بر قیمت آن می‌تواند به خریداران در تخمین قیمت این محصول کمک کند. قیمت ورق سیاه یا گرم تابع عوامل مختلفی است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
عرضه و تقاضا
تعادل عرضه و تقاضا بین مشتریان و تولیدکنندگان یکی از عواملی است که بر قیمت ورق‌های سیاه تأثیر می‌گذارد. در سال‌های اخیر، صنعت تولید داخلی شاهد افزایش تقاضا برای فولاد بوده است. در نتیجه تولید شمش آهن رایج و متداول شده است. ایجاد تعادل بین تولید و تقاضای شمش آهن باعث ثبات قیمت ورق فولادی در بازار می‌شود.
مسائل سیاسی و نوسانات نرخ ارز
این عامل یکی از عواملی است که به شدت بر قیمت ورق فولادی تأثیر می‌گذارد و بسیار حائز اهمیت است. این موضوع باعث می‌شود که فعالان حوزه فولاد همواره نگران کنترل نرخ ارز به ویژه کنترل نرخ دلار آمریکا باشند. نرخ دلار آمریکا ارتباط مستقیمی با وضعیت فعلی سیاست جهانی دارد.
تورم جهانی
یکی از عوامل مؤثر بر تولید ورق فولادی و قیمت آن افزایش قیمت‌های جهانی خواهد بود. برخی از مواد اولیه و ماشین آلاتی که برای تولید ورق‌های سیاه لازم هستند می‌بایست از خارج از کشور وارده شده و پیش بینی می‌شود که همین مسأله قیمت ورق‌های سیاه را نیز تغییر می‌دهد. یکی از مهمترین مواد اولیه‌ای که قیمت نهایی تخته سیاه را تعیین می‌کند سنگ آهن است. قیمت سنگ آهن در سراسر جهان ممکن است در دوره‌های مختلف تغییر کند و قیمت ثابتی وجود ندارد..
ورق سیاه چگونه تولید می‌شود؟
به غیر از ترکیبات شیمیایی، یکی دیگر از ویژگی‌هایی که ورق گرم یا همان سیاه را از دیگر ورق‌های فولادی متمایز می‌سازد. روشی است که این محصول بر اساس آن تولید شده است. همانطور که در ابتدای مطلب هم عنوان کردیم، این محصول فولادی از طریق فرآیند نورد گرم حاصل می‌شود. ورق گرم در دمای بالاتر از ۹۳۰ درجه سانتیگراد یا ۱۷۰۰ درجه سانتیگراد تحت فرآیند نورد گرم قرار می‌گیرد. در طول این فرآیند، قطعات آهن یا فولاد در کوره‌ای با دمای بالا ذوب می‌شوند. پس از حرارت داده شدن تختال‌ها در کوره ذوب، می‌بایست وارد عملیات و پروسه نورد شوند؛ بنابراین برای کاهش ضخامت ورق و افزایش طول، می‌بایست این تختال‌ها از غلتک‌ها عبور داده شوند. پس از این مرحله، ورق نورد گرم مجدداً در دمای ۱۲۸۰ درجه سانتیگراد حرارت داده می‌شود. سپس با استفاده از آب، پوسته‌زدایی خواهد شد. این فرآیند باعث از بین رفتن ۷۵ درصد ضخامت ورق و افزایش عرض آن می‌شود. دو مرحله پایانی تولید ورق نورد گرم باعث افزایش ضخامت آن به اندازه یک تا چهار میلی‌متر خواهد شد.
شکل دادن به ورق‌های به دست آمده از نورد گرم آسان‌تر است. زیرا گرما باعث افزایش شکل‌پذیری فلز می‌شود.
انواع ورق‌های سیاه بر اساس آلیاژ
به دلیل مقرون به صرفه بودن و استفاده گسترده از این محصول، از آلیاژ‌های مختلفی برای تولید این نوع ورق فولادی استفاده می‌شود. به طور معمول از دو گرید ST۳۷ و ST۵۲ برای تولید ورق نورد گرم استفاده می‌شود. میزان کربن این دو گرید متفاوت است که همین مسئله بر سختی آن تأثیر می‌گذارد. برای درک بهتر این دو گرید را بررسی می‌کنیم.
ورق سیاه آلیاژی ST۳۷
ورق گرم آلیاژی ST۳۷ که فولاد معمولی یا نرمه هم نامیده می‌شود در رده فولاد کم کربن دسته‌بندی می‌شود. خواص جوش‌پذیری و استحکام بالا به قیمت ورق سیاه st۳۷ اجازه می‌دهد تا در ساخت پروفیل‌های کم وزن و سبک و ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار گیرد.
ورق صنعتی یا آلیاژی ST۵۲
عنوا ST در کنار آلیاژ میزان تنش یا سختی را بر حسب کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع نشان می‌دهد؛ بنابراین بدیهی است که ورق ST۵۲ به دلیل داشتن کربن بیشتر از سختی بالاتری هم برخوردار است. علاوه بر این، ترکیب آلیاژ حاوی عناصر دیگری مانند منگنز، فسفر، گوگرد و سیلیسیم می‌باشد. درصد این عناصر در برند‌های مختلفی که در تولید تخته سیاه آلیاژی ST۵۲ فعالیت می‌کند، متفاوت است.
ورق‌های سیاه چه ویژگی‌هایی دارند؟
مهمترین نکته برای تشخیص ورق‌های فولادی ظاهر و مشخصات آنهاست؛ بنابراین در این قسمت به برخی از ویژگی‌های ورق‌های سیاه می‌پردازیم. یکی از ویژگی‌های ورق‌های سیاه جنس آن‌ها است. جنس این ورق‌ها از آلیاژ آهن یا فولاد است. از این رو دارای برخی از خواص و ویژگی‌های آهن مانند استحکام بالا است که منجر به کاربرد‌های فراوان آن می‌شود؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که خواص ورق‌های سیاه تا اندازه‌ای از خواص آهن ناشی می‌شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های این محصول، رنگ مشکی و مات آن است. به دلیل دمای بسیار بالا در طی فرآیند نورد گرم، ظاهر این ورق‌های فولادی در مقایسه با سایر ورق‌های فولادی مانند ورق‌های روغنی و ورق‌های گالوانیزه سیاه و مات به نظر می‌رسد؛ که به این صورت باعث می‌شود این گونه نامگذاری شوند.
یکی دیگر از ویژگی‌های ورق نورد گرم این است که تولید آن آسان بوده و هزینه زیادی برای آن صرف نخواهد شد. هنگام تولید این محصول در حین نورد گرم، ورق‌ها پس از اتمام عملیات در دمای اتاق خنک می‌شوند. این مرحله به طور مؤثر مقاومت و انعطاف‌پذیری آن را افزایش می‌دهد. کیفیت سطح، صافی و صیقلی بودن آن ورق سیاهی که با روش نورد سرد تولید شده کاملاً با محصولی که به روش نورد گرم تولید می‌شود، متفاوت خواهد بود. با این حال، قیمت آن نسبتاً ارزان است و همین مسأله انتخاب این محصول را به صرفه‌تر و آسان‌تر کرده است.
یکی دیگر از ویژگی‌های ورق نورد گرم که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل در مصارف دریایی و کشتی‌سازی تبدیل می‌کند. مقاومت در برابر خوردگی است. اگر به فلزی نیاز دارید که در برابر ضربه و سایش مداوم مقاوم باشد، ورق‌های سیاه گزینه‌ای ایده‌آل و مناسب خواهد بود.
