در شرایطی که این روزها بحث کسر بودجه دولت برای سال ۱۴۰۳ مطرح است؛ لایحه بودجه سال آینده، عدد ۱۳۴ هزارمیلیارد تومانی برای تقویت بنیه دفاعی کشور را نشان میدهد که دولت راهکار جالبی را به صورت قانونی برای نقد شدن این بودجه پیش بینی کرده است.
بنابر پیشنهاد دولت در لایحه بودجه سال آینده، در صورت عدم تخصیص این بودجه ستاد کل نیروهای مسلح به صورت ریالی؛ شرکت ملی نفت در هماهنگی با سازمان برنامه و بودجه، معادل این رقم را به صورت نفت خام و میعانات گازی به اشخاص حقوقی معرفی شده از سوی ستاد کل نیروهای مسلح واگذار کند تا نیروهای مسلح با فروش نفت از طرف دولت، بخشی از درآمد مورد نیاز خود را کسب کنند و به صورت ماهانه نیز گزارش کاری درخصوص چگونگی عملکرد در این حوزه به بانک مرکزی ارایه دهند.
هر چند که براساس اظهارات سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی در گفتگو با جماران، ورود فروشندگان متعدد در بازار نفت ایران، توانسته در شرایط تحریمی، فرصتهایی را ایجاد کند و میزان فروش نفت ایران را بالا ببرد؛ اما کارشناسان دیگری از جمله محمود خاقانی هم در این باره به جماران گفت: " این کار فقط احتمال فساد و اختلاس را بالا برده و وجود فروشندههای متعدد نفت ایران، فقط باعث کاهش قیمت نفت ما در معاملات میشود! "
اینها فقط بخشی از دغدغههایی است که چشم انداز چنین تصمیمی را به مخاطره انداخته و برای صلاح مملکت خالی از اهمیت نیست!در ادامه سلسله گفتگوها پیرامون بررسی نقاط بیم و امید تصمیم دولت برای واگذاری امر فروش نفت کشور به نهادهای غیردولتی؛ هدایت الله خادمی - رئیس انجمن شرکتهای حفاری نفت و گاز و عضو پیشین کمیسیون انرژی در مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر اینکه فروش نفت، کاری تخصصی است که سالیان سال، وزارت نفت آن را انجام میداد و مشکلی هم نبود، خاطرنشان کرد: با اعمال تحریم ها، تمرکز و نظارت بر مجاری اداری و سنتی شناخته شده مقداری بیشترشده و مشکلاتی ایجاد کرده است. راههای مختلفی برای حل این مساله، پیشبینی شد، اما در حدی نبودند که نیاز کشور را تکافو کنند. به همین دلیل پای نهادهای دیگر به میان آمد.
وی توضیح داد: با توجه به ارتباطاتی که این نهادها دارند، میتوانند کار فروش نفت را تسهیل کنند و نهادهای مرتبط کشورهای دیگر، میتوانند روی دولت یا شرکتهای خود هم تاثیر بگذارند. کافی است که یک سفارش کنند و نفت فروخته شود. نه اینکه امکان رصد نفتی که از طریق این نهادها فروخته شود، وجود ندارد، بلکه آن را ندیده میگیرند و رصدشان نمیکنند. به گونهای اطلاع دارند که این کار در حال انجام است، اما مانع آن هم نمیشوند، و باعث میشود نفت در نهایت فروخته شود.
به گفته رئیس انجمن شرکتهای حفاری نفت و گاز؛ اگر وضعیت کشور عادی بود، میگفتیم این کار اصولی نیست، اما در شرایط فعلی، خصوصا با وضعیت این وزارت نفت که بسیار ضعیف عمل میکند، اگر این نهادها نبودند شاید همین مقدار نفت هم به فروش نمیرفت.
اما وزارت نفت ضعیف است...
خادمی افزود: شاید اگر به جزء وزارت نفت فعلی، در همین شرایط هم کسانی دیگر بودند میتوانستند با مذاکره و با ارتباطاتی که وجود داشت، تدبیری کنند که نفت فروخته شود و میگفتیم این نهادها حداکثر برای کمک آمدهاند. اما این نهادها باید وظایف خود را انجام دهند وقتی دیدند وزارت نفت توان این حضور را ندارد، برای کمک اعلام آمادگی کردند. گاه هم میبینیم بودجه به آنها داده نمیشود و ما که کشور تک محصولی هستیم، بابت بودجهای که باید به آنها بدهیم نفت میدهیم.
اما این وظیفه وزارت نفت بود که نتوانست آن را انجام دهد. مانند کدبانویی که برایش مهمان آمده و نمیتواند کار را انجام دهد، همسایهها به کمک او میآیند، اما اینکه تا چه میزان دلسوزانه عمل کنند، مباحث دیگری است و امکان دارد که مشکلات دیگری هم پیش بیاید.
نظارت در این مجلس، تعطیل! / وزارت نفت هم میگوید نمیتوانم!
این نماینده پیشین در مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر اینکه ما در روال عادی قرار نداریم، به جماران گفت: کسانی که در این دولت مسئولیت پذیرفتند، حتما شرایط کشور را میدانستد.
شعار هم فراوان دادند. با همین شرایط، برنامه را به مجلس دادند و گفتند ما میتوانیم ارزآوری داشته باشیم و کشور را توسعه دهیم. اما متاسفانه مجلس تنها برنامه وزرا را گرفته و وزرا هم آن برنامهها را جایی پرت کردهاند. این مجلس هم که به نوعی تعطیل است و نظارت در آن جایی ندارد.
خادمی ادامه داد: وزارت نفت مساله را رها کرده و گفته من نمیتوانم، همین هست که هست. در نهایت گفتند هر کسی میتواند بفروشد بیاید! وی اضافه کرد: قطعا این وضعیت ساختارها را به هم میریزد و حتما اشکالاتی ایجاد میکند، اما حساب سود و زیان فعلی در کشور، تصمیم بین بد و بدتر است. وقتی این وزارتخانه نمیفروشد باید چه کار کنیم!
تصمیم فروش نفت توسط نیروهای مسلح، اشتباه است؛ بین بد و بدتر انتخاب میکنیم!
خادمی با انتقاد از عملکرد وزارت نفت، گفت: تصمیم ما برای فروش نفت توسط نیروهای مسلح، اشتباه است و امکان دارد هر اتفاق بدی پشتش باشد. باید پیامدهای این تصمیمات بررسی و کنترل شوند. اما در وضعیت فعلی، ما بین شرایط بد و بدتر هستیم و به سطح خوب نرسیدهایم. همه کارهایی که میکنیم بد است؛ وقتی میپرسیم، میگویند اگر این کار را نکنیم، بدتر اتفاق میافتد، بنابراین اجازه دهید همین کار بد را انجام دهیم!
اگر انتظار کار این مدیران کشور داریم؛ باید بگویم کار اینها نیست!
رئیس انجمن شرکتهای حفاری نفت و گاز با ابراز این ادعا که ما شایسته سالاری را کنارگذاشتهایم و آدمهای کوچک، روی پستهای مهم در وازرتخانهها و ادارات کل قرارگرفتهاند، اظهار کرد: رسیدن به چشم اندازها، ابزار نیاز دارد و مهمترین ابزار مدیران کاردان هستند. نمیشود در سیستمی آرد وارد کرد و خروجی آن طلا باشد.
اگر انتظار کار از این مدیران کشور داریم؛ باید بگویم کار اینها نیست. باید به سمت شایسته سالاری برویم. متاسفانه گروه بازی هایی، در کشور وجود دارد که آنها تعیین کننده هستند و بعد یک باره ۵۰ درصد مدیریت را کنار میگذارند.
هیچ منابعی برای آنها باقی نگذاشته ایم!
داریم بد عمل میکنیم! راهش این نیست؛ شایسته سالاری است
وی گفت: من نگران مردم صدسال آینده، این کشور هستم که میخواهند در این سرزمین زندگی کنند. ما هیچ منابعی برای آنها باقی نگذاشته ایم و سرمایه شان را سرمایه گذاری نکردیم که مردم آینده با آن بتوانند زندگی کنند. با این اقداماتی که در پیش گرفتهایم، تن آدم میلرزد وقتی ۵۰ یا ۱۰۰ سال آینده را تصور میکند.
ما داریم بد عمل میکنیم؛ در حالی که راهش کاردانی و شایستهسالاری است. دولتمردان ما را نگاه کنید، انتظار کار خوب از آنها دارید! همین که در این کشور کلید برق را میزنم لامپ روشن میشود و آب از سقف فرونمیریزد، تعجب میکنم.
نباید وزارتخانه و پستها را بگیرید، کارش را برون سپاری کنید!
خادمی ادامه داد: ورود نیروهای مسلح به اقتصاد، برای برخی کشورها اتفاقات بدی رقم زد؛ اما برخی کشورها مانند چین خوب عمل کردند. نیروهای نظامی آنها آهسته آهسته و کنترل شده وارد شدند و به کشور کمک کردند. اما با توجه به اینکه در کشور ما نظارتی وجود ندارد، نمیدانیم چه اتفاقاتی خواهد افتاد.
امیدواریم هر وزارتخانهای بتواند وظایف خود را به خوبی انجام دهد و اینگونه نباشد که وزراتخانهها را بگیرند و پستها را تصاحب کنند، اما کارشان را برون سپاری کنند.