سازمان شهرداریها و دهیاریها در قانون هوای پاک که مترقیترین قانون کشور در راستای مقابله با آلودگی هواست؛ چهار تکلیف بر عهده دارد که این تکالیف بر اساس ماده ۶، ۷، ۱۰ و ۲۲ قانون هوای پاک شامل نظارت و اجرای معاینه فنی، معرفی محدوده LEZ (منطقه کم انتشار)، نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و توسعه سرانه فضای سبز است هستند.
چندی پیش علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران مدعی شده بود که شهرداری تهران درصد تکالیف خود در قانون هوای پاک را انجام داده و گفته بود: شهرداری حدود ۶، ۷ وظیفه در قانون هوای پاک داشته که همه وظایفمان را به خوبی انجام دادیم و کارهایی که کردیم حتی فراتر از آن هم بوده است.
در رابطه با این اظهارات شهردار تهران، زهره عبادتی معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران به خبرنگار تسنیم گفت: به استناد ماده ۷ قانون هوای پاک، شهرداریها مکلف هستند که یک سری ناحیههای کاهش آلودگی هوا به نام LEZ (منطقه کم انتشار) ایجاد کنند که این کار انجام شده، اما بررسیهای ما نشان میدهد که تاثیر زیادی در کاهش ترافیک هوای تهران ندارد. در واقع طراحی شهرداری برای طرح LEZ به گونهای نیست که تاثیری در کاهش آلودگی هوا داشته باشد چرا که این طرح به راحتی فروخته میشود و حتی برای خودروهایی که معاینه فنی برتر دارند تنها تخفیف در هزینه طرح در نظر گرفته میشود.
وی ادامه داد: پیشنهادمان این است که در طرح بازنگری اتفاق بیفتد و اداره کل محیط زیست تهران پیشنهاداتی را هم برای اصلاح طرح LEZ به استانداری اعلام کرده است که از طریق شهرداری تهران پیگیری شود.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران اظهار کرد: بر اساس ماده ۶ قانون هوای پاک، یکیدیگر از تکالیف شهرداری تهران در قانون هوای پاک مربوط به بحث نظارت بر مراکز معاینه فنی است. ستاد معاینه فنی شهرداری تهران تقریباً ستاد فعالی است، اما ایرادی که وجود دارد این است که زمانی که شهرداریها در مراکز معاینه فنی هم ناظر و هم ذینفع باشند، ممکن است نظارت به درستی انجام نشود. ما این موضوع را در کارگروه معاینه فنی استانداری تهران مطرح کردیم و تقاضا داریم که این بخش هم توسط شهرداری مورد بازنگری قرار بگیرد.
عبادتی افزود: به استناد ماده ۹ قانون هوای پاک، شهرداری و دهیاریها باید توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی را انجام دهند. در این زمینه عملکرد شهرداری تهران از زمانی که قانون مصوب شده خیلی قابل قبول نبوده است. الان بیش از ۴۵ درصد ناوگان تاکسیرانی شهرداری فرسوده است که البته اقداماتی را در رابطه با نوسازی ناوگان تاکسی در دوره مدیریت شهری جدید انجام شده، اما هنوز هم از تکالیف عقب هستند. در رابطه با ناوگان اتوبوس هم در حال حاضر کمتر از ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس در شهر تهران در فعال هستند که جوابگوی جمعیت فعلی شهر تهران نبوده و بر اساس اعلامی که خود شهرداری تهران در جلسات مختلف انجام داده، بیش از ۱۰ هزار اتوبوس لازم است.
وی تأکید کرد: شهرداری در این تکلیف خود بسیار عقب است و چند سال است که در این بخش عملکرد قابل قبولی نداشته است، اما در دوره جدید اقدامات خوبی انجام شده که البته چندین سال طول میکشد تا این اتوبوسها به ناوگان حمل و نقل پایتخت اضافه شوند.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران تکلیف دیگر شهرداری را مربوط به ماده ۱۰ قانون هوای پاک دانست و گفت: بر این اساس شهرداری باید در رابطه با توسعه ناوگان حمل و نقل اقداماتی را انجام دهد که در این رابطه شهرداری در بحث مترو اقداماتی را انجام داده، اما باید برنامهریزی برای مدیریت حمل و نقل ترافیک و مدیریت آلودگی هوا در شهر تهران همگام با بارگذاری جمعیتی صورت بگیرد و به گونهای باشد که حمل و نقل عمومی جوابگوی این جمعیت باشد، اما در حال حاضر آن چیزی که بررسیهای ما نشان داده است، ما هم در ناوگان مترو و هم در ناوگان اتوبوس و تاکسی عملکرد خیلی خوبی نداریم که استفاده از خودرو تک سرنشین و عدم تمایل به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی گواهی بر این موضوع است.
عبادتی بیان کرد: یکیدیگر از تکالیف شهرداریها بر اساس ماده ۲۲ قانون هوای پاک، توسعه سرانه فضای سبز است که خوشبختانه با توجه به جمعیتی که در شهر تهران وجود دارد تقریباً یک سرانه ۱۶ متر مربعی به ازای هر فرد توسط شهرداری تهران ایجاد شده است که عملکرد شهرداری در اینجا بسیار خوب بوده است، اما نکته اینجاست که در آییننامه اجرایی قانون هوای پاک صراحتاً اشاره شده است که شهرداریها باید برداشت آب زیرزمینی را برای آبیاری فضای سبز کاهش دهند و آبیاری فضای سبز را از محل پساب انجام دهند که این موضوع با توجه به فرونشستی که در مناطق مختلف تهران به ویژه در جنوب و جنوب غربی وجود دارد بسیار حائز اهمیت است و باید در اولویت شهرداریها قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه این موضوع برای شهر تهران بسیار چالش برانگیز است، خاطرنشان کرد: گزارشاتی که شرکت آب و فاضلاب به ما داده نشان میدهد که شهرداری هنوز پساب را از شرکت آب و فاضلاب تحویل نگرفته و همچنان از سفرههای آب زیرزمینی فضای سبز تهران را آبیاری میکند.