با کودک خجالتی خود چه کنیم؟
پروین فرج‌زاده اظهار کرد: کم‌رویی و یا خجالتی بودن در همه کودکان در حد بسیار خفیف وجود دارد یعنی زمانی که کودک با افراد غریبه و یا با موقعیت‌های جدیدی برخورد می‌کند احساس کم‌رویی و خجالت را تجربه می‌کند که طبیعی بوده و این چنین شرایطی نگران کننده نیست.
وی با اشاره به اینکه در صورتی که کم‌رویی کودکان در حد خفیف باشد کاملا طبیعی است و جایی نگرانی ندارد، بیان کرد: کم‌رویی کوکان در طول زمان به دلیل اینکه کودک در موقعیت‌های اجتماعی مختلف قرار می‌گیرد برطرف می‌شود.
فرج‌زاده افزود: در صورتی که کودک در موقعیت جدید و یا با افراد ناآشنا قرار گیرد و با وجود اینکه والدین و آشنایان آن را همراهی می‌کنند از حالت گوشه گیری و کم‌رویی خارج نمی‌شود و تا آخر این حالت را دارد و نتواند با دیگران ارتباط برقرار کند؛ اینجا باید مشکل شناسایی شود .
این روانشناس خانواده تصریح کرد: در صورتی که کم‌رویی و خجالتی بودن کودک در همه موقعیت‌ها و با افراد آشنا و غریبه وجود دارد و با همه تدابیری که اندیشیده‌ایم رفع نشده است جای تامل دارد و باید به دنبال رفع مشکل باشیم.
وی در ادامه عنوان کرد: اگر این کم‌رویی با تدابیر مختلف برطرف نشد می‌تواند در زندگی این کودک اثر گذار باشد و مشکلات زیادی را برای آن به وجود بیاورد و مانع ایجاد ارتباط با همکلاسی‌ها و دیگران شود که معمولا دلیل این کم‌رویی را پایین بودن اعتماد به نفس می‌دانیم. نبود اعتماد به نفس یکی از علائم اختلال اضطراب اجتماعی یا حتی اختلال اضطراب جدایی یا افسردگی است.
فرج‌زاده با اشاره به اینکه هر چه مسئله کم‌رویی و یا خجاتی بودن در سنین پایین ترشناسایی و درمان شود بهتر است، تصریح کرد: در سنین پایین درمان راحت انجام می‌شود و نباید اجازه دهیم این کم‌رویی استمرار پیدا کند و در غیر این صورت درمان دشوار خواهد شد.
این روانشناس خانواده با بیان اینکه معمولا کم‌رویی و خجالتی بودن کودکان به عواملی مانند محیط و وراثت و روند رشد بستگی دارد، گفت: عوامل ژنتیکی در کم‌رویی تاثیرگذار است و کودکان خجالتی به دنیا می‌آیند.
وی در ادامه اظهار کرد: برخی مواقع کم‌رویی و خجالتی بودن کودکان به مسئله تغییرات رشدی آن‌ها برمی‌گردد یعنی کودکان در سنی مشکلاتی در رشد آن‌ها به وجود می‌آید که نسبت به ظاهر خودشان و یا افراد غریبه حساس‌تر می‌شوند.
فرج‌زاده با اشاره به مسائل محیطی در ایجاد کم‌رویی کودکان، تصریح کرد: برخی رفتارها و بازخوردها که به ویژه والدین با کودکان دارند در واقع شرایط خجالتی بودن را برای آن‌ها فراهم می‌کنند.
این روانشناس خانواده با اشاره به اینکه عوامل کم‌رویی در سنین مختلف می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد بیان کرد: کودکان کمتر از هفت سال بیشتر به دلیل اینکه شاید نتوانند کارهای خودشان را به درستی انجام دهند احساس شرم و خجالت برای آن‌ها پیش می‌آید.
وی در ادامه گفت: کودکان 7 تا 12 سال معمولا به دلیل باورهایی که نسبت به ظاهر خودشان دارند اعتماد به نفس آن‌ها کاهش می‌یابد و باعث خجالتی بودن آن‌ها می‌شود. به ویژه اواخر دوره دبستان که نزدیک به بلوغ آن‌ها است .
فرج‌زاده گفت: نوجوانان در چنین سنی نسبت به موقعیت‌های خود احساس ترد شدگی دارند، در این مرحله نیاز است به نظرات آن‌ها اهمیت داده شود. در صورتی‌که والدین برایشان اهمیت قائل نشوند به سمت کم‌رویی و افسردگی پیش رفته و بسیاری از موقعیت‌های که می‌توانند به دست بیاورند را از دست می‌دهند.
این روانشناس خانواده خاطرنشان کرد: در برخی فرهنگ‌ها کم‌رویی نوعی تواضع و احترام به دیگران است؛ این موارد نگران کننده نیست و نباید هر نوع کم‌رویی را خطرناک دانست.
