تغییرات خاموش مغز پیش از ابتلا به آلزایمر
دانشمندان به سرنخ‌های جدیدی در زمینه بیماری آلزایمر دست یافته‌اند. طبق پژوهش آن‌ها، آلزایمر خیلی قبل‌تر از آشکار شدن علائم بیماری، مغز را به آهستگی به سمت ویرانی سوق می‌دهد.
طبق پژوهش جامعی در چین، افراد میان‌سال و مسن طی ۲۰ سال از طریق اسکن منظم مغز، خارج کردن مایع نخاعی از کمر و سایر آزمایش‌ها، بررسی شدند.
با توجه به گزارش محققان در روز چهارشنبه، افرادی که در نهایت به این بیماری سخت دچار شدند – در مقایسه با افرادی که از نظر قدرت شناختی مغز سالم بودند – ۱۸ سال قبل از تشخیص بیماری، سطوح بالاتری از پروتئین مرتبط با بیماری آلزایمر را در مایع نخاعی‌شان داشتند.
به گزارش ای‌پی، دانشمندان دقیقا نمی‌دانند آلزایمز چطور شکل می‌گیرد. یکی از نشانه‌های اولیه آن پروتئین چسبنده‌ای به نام بتا-آمیلوئید (beta-amyloid) است که به مرور زمان به پلاک‌های مسدودکننده مغز تبدیل می‌شود. البته آمیلوئید به‌تن‌هایی عامل کافی برای آسیب‌رساندن به حافظه نیست. پلاک‌های بسیاری در مغز بسیاری از افراد سالم وجود دارد.
پروتئین تاو غیرطبیعی (ناهنجار) که گره‌های کشنده عصب‌ها را شکل می‌دهد، یکی از چندین عوامل دخیل در بیماری آلزایمر است.
این پژوهش جدید که در نشریه پزشکی «نیو اینگلند» منتشر شده است، جدول زمانی چگونگی انباشته شدن این ناهنجاری‌ها را نشان می‌کند.
دکتر ریچارد مایو، متخصص آلزایمر از دانشگاه کلمبیا که در این پژوهش حضور نداشت، گفت: «نباید درباره اهمیت این پژوهش اغراق کرد.»
طبق نوشته او، «برای آزمایش روش‌های جدید درمان و شاید در نهایت حتی پیشگیری از آلزایمر، آگاهی داشتن از زمان وقوع این عارضه‌های فیزیولوژیکی حیاتی است». اما یافته‌ها هنوز هیچ پیامد عملی و کاربردی ندارند.
بیش از شش میلیون آمریکایی و بیش از ۵۵ میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به بیماری آلزایمر که شایع‌ترین نوع زوال عقل است دچارند. هیچ درمانی وجود ندارد، اما سال گذشته دارویی به نام «لکمبی» (Leqembi) معرفی شد. این دارو اولین داروی تاییدشده با شواهد و مدارک مشخص است که می‌تواند وخیم‌شدن آلزایمر اولیه را - البته برای چند ماه – کاهش دهد.
ردیابی تغییرات خاموش مغز برای تحقیقات نکته کلیدی است. دانشمندان پیش‌تر می‌دانستند که در انواع نادر و ارثی آلزایمر که افراد جوان‌تر را مبتلا می‌کند، آمیلوئید سمی حدود دو دهه قبل از نشانه‌های آغاز بیماری شروع به تجمع می‌کند، و پس از آن پروتئین تاو هم وارد عمل می‌شود.
طبق یافته‌های جدید، چنین تغییرات نشانگر زیستی با بیشتر موارد رایج آلزایمر در سنین بالا مرتبط است.
کلر سکستون، مدیر ارشد برنامه‌های علمی انجمن آلزایمر، گفت: «هرچقدر در مورد اهداف درمانی عملی آلزایمر و زمان رسیدگی به آن‌ها بیشتر بدانیم، بهتر و سریع‌تر می‌توانیم درمان‌ها و پیشگیری‌های جدید را به کار بندیم.»
او خاطرنشان کرد: «به زودی آزمایش‌های خون از راه می‌رسند و در تسهیل ردیابی آمیلوئید و تاو کمک خواهند کرد.»
