حدود ۶۰ سال از زمانی که جراحی پلاستیک در ایران آغاز شد، میگذرد. تعداد متقاضیان اعمال زیبایی در گذشته کم بود و بیشتر مراجعین نیز خانمها و به منظور درمان بودند؛ اما در دهههای اخیر تعداد متقاضیان آقا نیز افزایش یافته و دیگر هم این عملها چندان جنبه درمانی ندارند؛ به طوری که دکتر سید نجات حسینی - نایب رییس انجمن جراحان پلاستیک ایران نیز پیش از این نسبت به این موضوع هشدار داده و گفته بود که« یکی از مشکلاتی که در ایران در حوزه پزشکی وجو دارد، راه افتادن موجی به نام موج زیبایی است و این درحالیست که در اغلب مواقع شاید نیازی به انجام آن عمل نباشد و خیلی از این افراد فریب تبلیغات دلالها را خوردهاند.»
حسینی همچنین ورود افراد غیرمتخصص به اعمال زیبایی را از دیگر چالشهای این حوزه دانسته و گفته بود:«یکی دیگر از مشکلات، ورود افراد غیر فوق متخصص به انجام عملهای زیبایی مانند لیفت ابرو و لیپوساکشن و غیره است که حتی در برخی موارد میتواند جان بیمار را به خطر اندازد. از طرفی هم متاسفانه همین افراد غیر فوق تخصص و دلالها جهت انجام عملهای زیبایی حتی در فضای مجازی نیز تبلیغ میکنند و مشاهده شده است که در برخی موارد حتی بیمار پس از انجام عمل توسط این افراد به دلیل وخامت حال در ICU بستری میشود و یا عصب ابرو فرد قطع شده و برخی مشکلات دیگر که بعضا هم میتواند غیرقابل جبران باشد.»
اما در چنین بازار وسیعی، علاوه بر جراحیهایی که با هدف زیباییجوییِ بیشتر انجام میشوند، برخی افراد نیز خواهان تغییرات غیر متعارف که به اسامی همچون عمل چشم گربهای، گوش الاغی و ... شهره شدهاند، تمایل دارند؛ اعمالی که نه جنبه درمانی دارند و نه زیبایی...
در این زمینه دکتر ابراهیم رزمپا - متخصص و جراح گوش و حلق و بینی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با ایسنا، نیز معتقد است که این اعمال در افرادی که زمینه بیماریهای روحی و روانی دارند بیشتر مورد توجه قرار میگیرد و به ایسنا میگوید: از جمله این درخواستها به این صورت است که این برخی از این افراد حتی به دنبال نصف کردن زبان خود از وسط، تغییر حالت گوش خود به شکل گوش حیوانات و ... هستند. بر همین اساس نیز تاکید میشود که در ابتدا این افراد باید به روانپزشک و متخصصین در این زمینه ارجاع داده شوند؛ چراکه این افراد به رواندرمانی نیاز دارند.
اتاق جراحی در زیرزمین خانهها!
این عضو هیات علمی دانشگاه در این باره میافزاید: علاوه بر آن پزشکان نیز باید با مراجعهکنندگان صحبت و آنها را متقاعد کنند که چنین آسیبی به خود وارد نکنند؛ اما متاسفانه امروزه پزشکنماهایی که این اعمال غیرمتعارف را انجام میدهند افرادی هستند که غیرمجاز در این حوزه فعالیت میکنند و در مراکز غیر مجاز نیز این اعمال را انجام میدهند بنابراین قاعدتا در بسیاری از مواقع حتی قابل پیگیری نیز نیستند.
او ادامه داد: به طور مثال یکی از مراکزی که این اعمال در آنها انجام میشد مورد بررسی قرار گرفت که زیر زمین خانهای را به اتاق عمل تبدیل کرده بودند و این اعمال در شرایط بهداشتی بسیار نامناسب و غیرطبیعی انجام میشد. از طرفی به دلیل اینکه این اعمال در شرایط بهداشتی و مجاز انجام نمیشود، هزینه کمتری دارد و به همین دلیل نیز میتوانند مراجعین را با تبلیغات و فریب جذب کنند و این مسئله بسیار مشکلآفرین است.
وی تاکید میکند که اگر این اعمال توسط مراکز ذیربط وزارت بهداشت کنترل شوند به طوری که در هر محیطی و توسط هر فردی انجام نشود و مستقیما بر این اعمال نظارت، مراکز متخلف را شناسایی و متخلفان را به مراکز ذیصلاح معرفی کنند تا از فعالیت آنها جلوگیری شود، میتوان میزان چنین اعمالی را کنترل کرد.
نامتعارفهایی که عادی شدهاند
وی با تاکید بر این اینکه در این مسئله باید هم مردم آگاهی لازم را داشته باشند و به این مراکز مراجعه نکنند و هم پزشکان باید در مواجهه با این افراد از انجام چنین اعمالی خودداری کنند، میگوید: انجمنهای علمی نیز در کنترل این موضوع و فرهنگسازی در میان مردم میتوانند نقش تاثیرگذاری داشته باشند. متاسفانه این اعمال تقریبا رو به افزایش هستند و این خطر وجود دارد که دیگر به مرور از حالت نامتعارف خارج و یک اتفاق طبیعی تلقی شوند. بنابراین هر چقدر بتوانیم سریعتر این اعمال را کاهش دهیم و در جهت نظارت و کنترل آنها اقدام شود، در عدم عادیسازی آن نیز موفق خواهیم بود.
رزمپا در پایان با بیان اینکه میزان مراجعین خانم برای این اعمال نسبت به آقایان بیشتر است، میگوید: برخی از این افرادی که این اعمال غیر متعارف را انجام دادهاند افراد شناخته شده و معروفی در اجتماع هستند که الگوی جوانان و نوجوانان قرار میگیرند و تاثیرگذاری زیادی در آنها دارند و متاسفانه آمارها نیز نشان دهنده این است که امروزه بیشتر افرادی که به این اعمال تمایل دارند و به این مراکز مراجعه میکنند، نوجوانان هستند.