مقامات و روسای اطلاعات نظامی و خارجی استونی هفته گذشته در یک گفتگوی رسانهای این موضوع را مطرح کردند که بعد از گذشت دو سال از آغاز تهاجم تمامعیار روسیه به اوکراین، کرملین که پیشبینی کرده در ده سال آینده با ناتو درگیر خواهد شد، در حال بازسازی و توسعه ارتش روسیه است.
ارتش روسیه که برخلاف توقع رئیسجمهورش ولادیمیر پوتین برای تصرف پایتخت اوکراین- کییف- تنها در چند روز، در ماههای اول تهاجم به واسطه کاستیهای عمیقی که در برنامهریزی نظامیاش داشت، در مواجهه با مقاومت شدید نیروهای مسلح اوکراین با چالشهای فراوانی مواجه شد؛ از آن پس از سوی کارشناسان نظامی خارجی و همچنین مقامات آمریکایی به عنوان ببر کاغذی شناخته شده است.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده در ژوئن گذشته در یک سخنرانی گفت: «کرملین اغلب ادعا میکرد که دومین ارتش قدرتمند جهان را دارد. امروزه روز، اما، بسیاری ارتش روسیه را دومین ارتش قدرتمند در اوکراین میدانند».
اما این روزها در آستانه سومین سال جنگ، پوتین به طور فزایندهای با اعتماد به نفس بیشتری به نظر میرسد: رقیب اصلی سیاسیاش الکسی ناوالنی مرده؛ کمکهای نظامی حیاتی ایالات متحده به اوکراین در کنگره متوقف شده؛ و روسیه اقتصاد خود را به سمت شرایط جنگی و مقاومتی سوق داده و دوباره تولیدات دفاعی و رشد اقتصادیاش را در مقابل تحریمهای بینالمللی تقویت کرده است.
کاپو روزین مدیر کل سرویس اطلاعات خارجی استونی در جریان نشستی رسانهای با گروهی از روزنامهنگاران میگوید: «برای روسیه دوباره همهچیز طبق برنامه پیش میرود».
رهبران نظامی روسیه از اشتباهات مراحل آغازین جنگ درس گرفتهاند و با سرعت در حال سازگاری هستند. روزین میگوید: «به نظر میرسد که ارتش روسها دوباره دارد تبدیل به یک سازمان یادگیرنده میشود».
نیروهای مسلح اوکراین رهبران نظامی غربی را با تواناییشان در نوآوری در میدان جنگ و انطباق با فنآوریهای جدید تحت تأثیر قرار دادهاند. این موضوع باعث برتری اوکراینیها در برابر دشمن بزرگتر و مجهزترشان شده است.
کیک رایان، سرلشکر بازنشسته ارتش استرالیا در این زمینه در فارنافرز نوشته: «ساختار کنترل متمرکز و مرکزگرای ارتش روسیه روند یادگیری کندی دارد، اما زمانی که این اتفاق روی میدهد، به نحوی سیستماتیک و نظاممند در سراسر ارتش و از طریق صنایع بزرگ دفاعی روی میدهد».
این کارشناس نظامی با اشاره به این که اصلاحات نیروهای مسلح روسها همواره در سطوح پایین تکنولوژی و به عبارت بهتر در مسایل نظامی شورویطور روی داده؛ میگوید: «تا جایی که از روسها میدانیم؛ آنها همیشه مسائل یا مشکلات خود را از طریق خرد جمعی حل کردهاند- و این امر در طول تاریخ برای آنها مؤثر بوده است».
استونی که در طول جنگ سرد توسط اتحاد جماهیر شوروی اشغال شده بود، مدتهاست که در ارزیابیهای اطلاعاتی روسیه بالاتر از تواناییها و وزن و جایگاهش ارزیابی میشود. پس از پایان جنگ سرد، این کشور بالتیک چند وقتی به عنوان محل آزمایش کمپینهای انتشار اطلاعات نادرست و تاکتیکهای جنگ سایبری روسیه علیه ایالات متحده آمریکا مورد استفاده قرار گرفت.
هشدارهای صریح روسای اطلاعات استونی مبنی بر آمادگی روسیه برای جنگ با ناتو به نوعی تکرار اظهاراتی است که دیگر مقامات نظامی و دفاعی و سیاستسازان ارشد اروپایی در این اواخر مطرح کردهاند- و به عبارت بهتر جنگ روسیه با ناتو را اجتنابناپذیر خواندهاند.