بر اساس اعلام شورای انقلاب فرهنگی کشور ۳۱ فروردین روز گندم و نان، ۲۰ اردیبهشت روز گلمحمدی، ۳۱ مرداد روز عسل، ۲۵ شهریور روز خرما، ۵ آبان روز زعفران، ۷ آبان روز انار، ۴ آذر روز زیتون در ضمیمه تقویم رسمی کشور ثبت شده است.
ثبت این ۷ محصول بنابر جشنها و آیینهای شکرگذاری این محصولات صورت گرفته و آن طور که وزیر ارشاد اعلام کرده است یکی از مهمترین مولفهها در این ثبت احیای سنتهای مردمی است.
این شرایط در حالی است که هیچ نام و نشانی از سه محصول کشاورزی شناخته شده استان همدان کشمش، سیر و گردو در این نامگذاری و تبث تقویمی وجود ندارد، در حالی که هر سال در فصل پاییز و مهرماه جشن بزرگی در روستاهای شهرستان ملایر به عنوان قطب تولید انگور، کشمش و شیره برگزار میشود که قابلیت تبدیل شدن به یک رویداد ملی را دارد.
از طرف دیگر سیر و گردوی همدان نیز از جمله محصولات کشاورزی استان به شمار میرود که به دلیل منحصر به فرد بودن تولید و ارزش غذایی و صادراتی بالا به ثبت جهانی رسیده و محصولات جهانی شده کشاورزی در همدان شناخته میشود.
اگر چه انتخاب این مناسبتها در نگاه اول خیلی ساده، بدون فکر و حتی برای برخی از افراد سوال برانگیز است، اما در پشت پرده آنها نگاهی تیزبین و فکری عمیق قرار دارد.
نگاه اقتصادی
یکی از جنبههای مهم انتخاب این روزها که اغلب با پیشنهاد استانهای تولید کننده انتخاب شدهاند، نگاه اقتصادی است. به عنوان مثال تولیدکنندگان و صادرکنندگان از عفران در کشور در استان خراسان رضوی با ثبت روزی خاص در تقویم کشور میتوانند با این روش نگاه بیشتری را به سمت بازارهای جهانی به این محصول متمرکز کنند.
یا گلمحمدی استان کاشان که هر ساله در ایام و فصل گلابگیری توانسته با ایجاد جذابیتهای بومی منطقه رویدادی فرهنگی، گردشگری را تعریف کند که جذب مسافر را به دنبال داشته و در نتیجه باعث رونق کسبوکار مراکز اقامتی، هتلها، بازار و اقتصاد کاشان در این بازه زمانی شده است.
با این وجود همدان که تولید محصولات کشاورزی آن زبانزد است و چند صباحی است به روی گردشگری کشاورزی نیز تمرکز کرده است نتوانسته در این فضا با ثبت محصولات شناخته شده خود از جمله کشمش، گردو و سیر شرایط را نخست برای شناسایی بیشتر و گسترده محصولات و بعد برای استفاده اقتصادی، فرهنگی و گردشگری از این محصولات کشاورزی برای خود مهیا کند.
غفلت مسئولان برای تثبیت جایگاه محصولات کشاورزی همدان در تقویم کشور
از آنجا که چندین سال است کشاورزی شغل اصلی مردمان استان همدان به شمار میرود در نتیجه محصولات کشاورزی این استان بسیار غنی است و به جرات میتوان گفت در بازارهای جهانی کشمش، گردو، سیر و سایر خشکبار و … حرفی برای گفتن دارد و بازارهای زیادی را نیز تاکنون بدست آورده است.
با این وجود از یک طرف ناآگاهی و از طرف دیگر عدم دغدغهمندی مسئولان متولی موجب شده این ظرفیتها درست شناخته نشودو حتی در بازههایی از زمان اغلب کشاورزان ما به دلیل خسارات بسیار زیاد دست از کار بکشند و یا با حداقل ظرفیت تولید کنند.
این درحالی است که اگر استان همدان میتوانست در بین این ۷ روز جدید اضافه شده به تقویم روزی را به نام محصولات کشاورزی خود اختصاص دهد با استفاده از از همین موقعیت نه تنها انگیزه ساز برای کشاورزان بود بلکه با وجود شرایط آبی استان میتوانست کشاورزان را ترغیب به کشت این محصولات به جای محصولات پرآببر از جمله هندوانه و… کند و روز به روز بازارهایشان را توسعه دهد.
بیتوجهی همدان به نامگذاریهای هدفمند به چه قیمت؟
نام گذاری ملی در روزی خاص برای محصولات کشاورزی در تقویم کشور با هدف توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دنبال میشود که مهمترین آن بنا بر گفته وزیر ارشاد احیا و حفظ سنتها است بر همیناساس اگر نگوییم همدان نسبت به این اتفاق بیاهمیت، عبور کرده، اما توجه چندانی هم نشان نداده درصورتی که ما به معرفی قابلیتهای استان در زمینههای مختلف از جمله کشاورزی برای توسعه اقتصادی که دغدغه دولتمردان استان است نیاز داریم.
از طرفی استان همدان باتوجه به ظرفیتخای بیشماری که در حوزه گردشگری، کشاورزی و حتی صنعت دارد با قرارگرفتن در این لیست میتوانست فرصتی ویژه پیدا کند تا با ایجاد جریانهای اقتصادی، گردشگری هم برای مردمان استان و کشاورزان که روزی به نام محصولات آنها اختصاص داده شده مفید باشد و هم اثرگذار در سطح ملی با جهتگیریهای جهانی در مولفههای اقتصادی و گردشگری ظاهر شود.
جهادکشاورزی آمادگی لازم برای معرفی محصولات کشاورزی برندینگ استان را دارد/ اداره ارشاد همدان متولی اصلی
پیگیری ثبت روز خاص در تقویم است
در همین زمینه رئیس جهادکشاورزی استان همدان گفت: اداره ارشاد استان نماینده همدان متولی اصلی پیگیری ثبت روز خاص در تقویم شناخته میشود و هیچ درخواست و پیشنهادی از جانب اداره کل ارشاد هم ان به جهادکشاورزی استان در این خصوص صورت نگرفته است.
رضا بهراملو با اشاره به ظرفیتهای ویژه و خاص محصولات کشاورزی استان همدان، اظهارداشت: وسعت اراضی استان همدان یک میلیون و ۹۰۰ هزار هکتار است و همچنین اولین استان کشور در رونمائی الگوی کشت در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ بود.
وی افزود: محصولات کشاورزی استان به ویژه کشمش، گردو، سیر، گیاهان دارویی خاص استان مثل رازیانه و… در بازارهای جهانی حرف زیادی برای گفتن دارند و اگر در تقویم کشور میتوانستیم روزی را به نام یکی از این محصولات ثبت کنیم قطعا با برنامههای راهبردی و عملیاتی میتوانستیم در جهت رشد اقتصادی و شناسایی محصولات در بازار ملی و جهانی سهم ویژهای داشته باشیم.
این مقام مسئول تاکید کرد: استان همدان با حدود ۲۳ هزار هکتار سطح زیرکشت انگور رتبه دوم کشور را در تولید انگور و کشمش به خود اختصاص داده است که میتواند یک ظرفیت و پتانسیل ویژه برای توسعه گردشگری کشاورزی به شمار رود.
بهراملو همچنین با اشاره به جهانی شدن گردو تویسرکان به عنوان نمایند محصولات کشاورزی استان در سال گذشته نیز بیان کرد: میزان برداشت گردو در تویسرکان بیش از ۱۹ هزار تن ثبت شده که کیفیت و برند این محصول زبانزد است.
وی با تأکید بر اینکه ۵۸ درصد از باغات تویسرکان گردو است، گفت: گردوی تویسرکان به عنوان پنجمین ثبت جهانی کشاورزی کشور و دومین ثبت جهانی کشاورزی استان در جیاس فائو ثبت شده که میتواند با ثبت روزی خاص در تقویم کشور به نام این محصول مسیر را برای سرمایهگذاریهای اقتصادی، فرهنگی و گردشگری در استان همدان هموار کند.
همدان قطب کشاورزی غرب ایران به شمار میرود و سالانه بیش از چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن انواع محصولات زراعی و باغی این استان به تولید میرسد.
برهمین اساس کشاورزی در استان همدان با داشتن محصولات جهانی، چون کشمش، سیر و گردو، از پتانسیلهای بسیار بالقوه همدان محسوب میشود و میتوان به عنوان یک نقطه قوت برای ایجاد یک سرمایه گذاری پایدار در جهت توسعه اشتغال و رونق این استان بر روی آن تکیه کرد.