درد زیر دنده چپ میتواند از هر عضو در شکم که سمت چپ بالا یا زیر قفسه سینه، ستون فقرات و یا دنده چپ قرار دارد، به وجود آید.
در افراد سالم، سوزش طحال و گاز تولید شده در روده بزرگ علل اصلی درد در زیر دنده چپ میباشد. این درد میتواند منشا روانی مانند درد عصبی قلب نیز داشته باشد. اما معمولا علل فیزیکی آن مشهودتر است.
علل درد در زیر دنده چپ
التهاب طحال
در طول یا پس از دویدن، پیاده روی یا سایر فعالیتهای فیزیکی، التهاب طحال میتواند درد سمت چپ زیر دنده ایجاد کند. این درد معمولا بعد از کمی استراحت از بین میرود.
گاز در روده بزرگ (سندرم خمیدگی طحال)
گازی که بر اثر دراز کشیدن در خم روده بزرگ و در نزدیکی طحال به دام میافتد میتواند درد در قسمت فوقانی شکم سمت چپ یا در زیر سمت چپ قفسه سینه ایجاد کند. به این حالت سندرم خمیدگی طحال نیز گفته میشود. علائم و نشانههایی دیگر سندرم خمیدگی طحال عبارتند از:
انبساط قسمت بالای شکم، که میتواند حساس به لمس باشد.
صدای طبل مانندی هنگام ضربه زدن به قسمت فوقانی شکم شنیده شود.
درد سمت چپ و بالای شکم هنگام خم شدن و یا چرخاندن نیم تنه بالایی ایجاد شود. این درد اغلب با نشستن بدتر شده و با ایستادن رفع میشود.
یبوست، اسهال، گرفتگی عضلات شکمی یا گاز بیش از حد ممکن است در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به وجود آید.
برخی از افراد سعی میکنند در این شرایط با تکیه دادن به صندلی و یا شکستن قولنج، گاز را از شکم خارج کنند. درست است که این اقدامات درد شما را کم میکند، اما بهتر است علت ایجاد این گاز در شکم را بشناسید. این گاز ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
تحریک شدن روده با مواد غذایی یا ترکیبات خاص؛ اولین عامل ایجاد کننده این گاز هستند. این مواد عبارتند از:
مواد غذایی که برای جلوگیری از سندرم روده تحریک پذیر نباید از آنها استفاده شود.
مسمومیت غذایی
فروکتوز و سوربیتول در افرادی که سوء جذب فروکتوز دارند.
لاکتوز برای افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند.
فیبر محلول در رژیم غذایی با فیبر بالا
گلوتن در بیماران مبتلا به بیماری سلیاک
چسبندگیهای شکمی ایجاد شده پس از جراحی شکمی، بیماری التهابی لگن (PID)، اندومتریوز یا آسیب نیز دلیل دیگری برای گیر کردن گاز در روده بزرگ است.
انسداد روده نیز میتواند گار روده بزرگ را بیشتر کند.
سایر علل نفخ شکم نیز در ایجاد این گار تاثیر گذارند.
عفونت غضروفی و دنده
درد در نزدیکی استخوان جناغ که تیز و یا کسل کننده است به طوری که با ابتلا به آن احساس میکنید چیزی بدنتان را میجود و با تنفس عمیق، سرفه و حرکت قسمت بالای بدن بدتر میشود؛ ممکن است به علت عفونت غضروفی و دنده باشد. (سندرم costosternall). عفونت غضروفی و دنده به التهاب غضروفی گفته میشود که دنده را به سینه متصل میکند.
علت دقیق این التهاب همیشه مشخص نیست. اما تروما، فیبرومیالژیا و یا عفونت میتواند در بین دلایل ایجاد کننده این درد قرار داشته باشد.
عفونت غضروفی و دنده ممکن است با حمله قلبی اشتباه گرفته شود. درد ناشی از عفونت غضروفی و دنده به صورت موضعی در منطقه کوچک در یک یا هر دو طرف سینه احساس شده و این مناطق را حساس به لمس میکند. در حالی که درد ناشی از حمله قلبییا آنژین صدری از زیر سینه میآید و حساسیت به لمس ندارد.
پزشک میتواند با معایته فیزیکی این عفونت را در بدن شما تشخیص دهد، اما در صورت لزوم عکس اشعه ایکس از قفسه سینه نیز کمک کننده است.
طول دوره درمان عفونت غضروفی و دنده ۱ الی ۲ هفته است. پیشنهاد میشود در این بازه زمانی استراحت کرده و از داروهای ضد التهابی، مثل آسپیرین و ایبوپروفن استفاده کنید.
عصب تحت فشار در ستون فقرات
فتق یا ورم کردن دیسک، پوکی استخوان، آرتریت روماتوئید یا اسپوندیلیت میتوانید عصبهای ستون فقرات در گردن یا بخشی از ستون فقرات که در پشت قفسه سینه قرار دارد، را تحت فشار قرار داده و موجب ایجاد درد در زیر دنده چپ شود. آسیبی که معمولا در مهرههای C ۷ و Th ۸ ایجاد میشود، این نوع درد را به همراه دارد.
درد، سوزش، بی حسی یا سوزن سوزن شدن، که معمولا فقط در یک طرف قفسه سینه احساس میشود، میتواند با قرار گرفتن بدن در موقعیتهای مختلف، ارتباط داشته باشد. تشخیص عصبی که در ستون فقرات تحت فشار است معمولا با سی تی اسکن انجام میشود.
شکستگی دنده
شکستگی دنده در سمت چپ باعث دردی میشود که در طول تنفس و یا حرکت دادن نیم تنه بالایی احساس میشود. علت اصلی شکستگی دندهها ضربه است. معمولا این شکستگی نیاز به عکس اشعه ایکس دارد با این وجود گاهی به دلیل کوچک بودن شکستگی ممکن است حتی در عکس نیز مشهود نباشد.
این نوع شکستگی معمولا ظرف ۱ الی ۲ ماه درمان میشود، اما شکستگیهای شدید نیاز به عمل جراحی دارد.
هرپس زوستر (زونا)
زونا التهاب یکی از اعصاب نخاعی به دلیل فعال شدن مجدد عفونت با ویروس هرپس زوستر (آبله مرغان) است. وجود درد سوزشی که از کمر به قفسه سینه سرایت میکند همراه با ضایعات پوستی خارش دار که اغلب چند روز بعد از درد پدیدار میشود، از جمله مهمترین علائم این بیماری است. زوانا در عرض چند هفته درمان میشود و در طول دوره درمان بهتر است از مسکن استفاده شود.
پلوریت، پنومونی، پنوموتوراکس، سرطان ریه …
التهاب غشای ریه (پلوریت) در سمت چپ میتواند باعث درد در زیر دنده چپ شود. این درد معمولا با نفس عمیق و سرفه کردن ایجاد میشود. پنومونی (باکتریایی، ویروسی و یا ناشی از مایکوپلاسما یا میکروبهای دیگر) موثر بر ریه چپ میتواند موجب ایجاد سرفه، درد سمت چپ قفسه سینه و تب شود.
پنوموتوراکس به معنی فروپاشی ریه است که معمولا در یکی از ریهها ایجاد میشود. پنوموتوراکس ممکن است توسط صدمات و یا خود به خود ایجاد شود. نوع خود جوش این بیماری در مردان جوان و لاغر بیشتر شیوع دارد. در این بیماری درد شدید در اطراف قفسه سینه با تنفس و حرکت بدن ایجاد میشود. درمان این بیماری جراحی است.
دیگر علل درد در زیر دنده چپ که مربوط به ریه است عبارتند از:
سل و یا عفونتهای دیگر ریه
سرطان ریه
پلورال افیوژن
انفارکتوس ریه
مزوتلیوما
حمله قلبی و آنژین صدری
حمله قلبی باعث درد ناگهانی با شدتهای مختلف پشت جناغ و کمی به سمت چپ ایجاد میکند. آنژین صدری، درد مزمن، ناشی از اختلالات مختلف قلب است و معمولا با حرکت فیزیکی یا استرس ایجاد میشود.
پانکراتیت و سرطان پانکراس
پانکراتیت یا سرطان لوزالمعده ممکن است درد در قسمت فوقانی شکم در سمت چپ و یا میانی ایجاد کند.
اختلالات طحال و بزرگ شدن طحال
بیماری کبد، لوپوس اریتماتوی سیستمیک (SLE)، پارگی طحال، انفارکتوس طحال، مونونوکلئوز عفونی، مالاریا و یا عفونتهای دیگر، لنفوم، لوسمی، کم خونی داسی شکل و سایر اختلالات خون، و یا اختلالات متابولیک ژنتیکی میتواند درد در زیر دنده چپ را به دلیل درد در طحال ایجاد کند.
سایر اختلالات
دیگر علل ممکن برای ایجاد درد در زیر دنده چپ عبارتند از:
کشیدگی یا اسپاسم عضله که موجب پاره شدن دیواره شکم در قسمت قفسه سینه شده است.
ضربه به شکم با قفسه سینه
زخم معده
بیماریهای کلیه، از جمله سنگ کلیه و یا سنگ در حالب چپ
پریکاردیت یا التهاب کیسه قلب
آنوریسم یا دیسکسیون آئورت شکمی
پورپورای هنوخ شوئن لاین یا همان التهاب عروق موثر بر اندامهای مختلف