جزئیات جدید از مسمومیت الکلی پزشکان در شیراز
اخبار منتشرشده از سوی رسانه‌های رسمی تا به امروز، حاکی از آن است که طی این اتفاق، چند تن از مهمانان دچار نارسایی کلیوی شده‌اند، یک پزشک زن فوت شده و یک پزشک دیگر به کما رفته است.
دکتر هادی یزدانی، پزشک و دکترای حرفه‌ای پزشکی، پیرویِ این موضوع در قالب اطلاعات تکمیلی و معتبر می‌گوید: «خبر فوت پزشک خانم در این حادثه صحت دارد، اما خبری که مبنی بر نارسایی کلیوی چند تن دیگر از پزشکان منتشر شده، به ضرس قاطع غلط است.»
او به نقل از منابع موثق محلی، اشاره می‌کند: «پنج نفر از حاضران در مهمانی به درخواست خود، دیالیز کلیوی شدند. آزمایش‌های انجام‌شده، نشان‌دهنده اسیدوز خون در این افراد بود؛ که سبب شد این پنج نفر با آگاهی و خواست شخصی دیالیز انجام دهند.»
هم‌چنین بر اساس پیگیری‌های صورت‌گرفته و گفتگو با یکی از پزشکان شیراز، مشخص شد که «هیچ‌یک از این افراد به کما نرفته‌اند و اخباری که پیرامون این موضوع در حال انتشار است، صحت ندارد. حتی خبر «مسمومیت ۲۹ نفر» نیز کذب است؛ زیرا در مجموع حدود پنج [الی شش]نفر دچار مسمومیت شده بودند که با انجام دیالیز، شرایطشان بهبود یافت.»
به بیان ساده‌تر، تنها تلفات ناشی از این اتفاق، فوت یک پزشک زن است و باقی افراد در سلامت کامل به سر می‌برند.
در ادامه گفتگو، این پزشک تصریح می‌کند: «مسمومیت اخیر، ناشی از مصرف متانول نبوده؛ چرا که بررسی‌ها و نتایج آزمایشات، مصرف ماده‌ای دیگر به نام «اتیلن گلیکول» را تأیید می‌کند.»
دکتر مهرداد شریفی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که «مشروبات مورد استفاده در این مهمانی، تقلبی و دست‌ساز و حاوی الکل صنعتی بوده است».
شایان ذکر است که در روند تولید مشروبات الکلی (اتانول)، برخی ترکیبات سمی، به‌ویژه متانول، بدون دخالت خارجی و به مقدار بسیار کم طی فرآیند تخمیر شکل می‌گیرند و سبب سمی شدن نوشیدنی می‌شوند. اما در خصوص اتیلن گلیکول باید گفت که این یک ماده شیمیایی و صنعتی است و معمولاً در فرآورده‌هایی مانند ضد یخ برای موتور اتومبیل استفاده می‌شود و مصرف خوراکی آن به هیچ‌وجه رایج و مرسوم نیست.
دکتر مهرداد اسماعیلیان، متخصص طب اورژانس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این‌باره به خبرآنلاین می‌گوید: «اتیلن گلیکول در فرآیند تخمیر مشروبات الکلی تولید نمی‌شود و اگر نتایج آزمایشات مندرج در پرونده پزشکان مسموم شیراز نشان‌دهنده مصرف اتیلن گلیکول باشد، قدری عجیب است و محتمل است که این ماده به‌صورت دستی و با دخالت خارجی به نوشیدنی‌ها افزوده شده باشد؛ چرا که تشکیل طبیعی آن در مکانیسم تولید الکل جای نمی‌گیرد.»
او ادامه می‌دهد: «اغلب مسمومیت‌های الکلی در ایران ناشی از مصرف الکل‌های دست‌ساز است و به این دلیل که در روند تولید این مشروبات هیچ نظارت و کنترلی روی فرآورده وجود ندارد، تشکیل ترکیبات سمی در الکل ناگزیر است.»
یکی از عمده مشکلاتی که در خصوص مسمومیت‌های الکلی مطرح است، تعلل در مراجعه به مراکز درمانی است؛ که البته این قصور از سوی مصرف‌کننده نیست، بلکه علائم با تأخیر بروز پیدا می‌کنند. به عبارتی، مصرف‌کننده در ساعات اولیه هیچ‌گونه اختلال بینایی، کاهش سطح هوشیاری، مشکلات مغزی و ... را تجربه نمی‌کند.
اسماعیلیان در توضیح این مسئله می‌گوید: «علت دیر نمایان شدن علائم مسمومیت این است که در لحظات نخست پس از مصرف مشروبات الکلی، سطح اتانول در خون بالاست؛ اما به مرور و با پایین آمدن سطح اتانول در طی فرآیند جذب و متابولیسم، متانول خود را نشان داده و عملکرد بدن فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ آن وقت تازه علائم مسمومیت نمود پیدا می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «بسته به میزان مصرف، شدت علائم و زمان بروز آن در افراد متفاوت است؛ حتی در برخی موارد ممکن است علائم تا ۲۴ ساعت بعد هم ظاهر نشوند و فرد متوجه مسمومیت نشود. اما در اغلب موارد ۶ الی ۱۲ ساعت پس از مصرف، علائم نمود پیدا می‌کنند.»
بنا به گفته این متخصص طب اورژانس، عمده عوارض مصرف متانول، مغزی است؛ به طور مثال در پی مصرف متانول، ممکن است مصرف‌کننده در پی علائم عصبی، دچار کاهش سطح هوشیاری شود، یا اعصاب چشمی درگیر شوند که در بر دارنده اختلالات بینایی و حتی کوری است. در مواردی که حجم مصرف بسیار زیاد باشد، فرد دچار ایست قلبی-تنفسی می‌شود و احتمال مرگ بالاست.
اما عوارض مسمومیت با اتلین گلیکول اغلب کلیوی است، هرچند عوارض مغزی نیز در این مورد قابل مشاهده است، اما سطح آن نسبت به مسمومیت با متانول کمتر است و در عوض، صدمات کلیوی جدی‌تر، اختلال در عملکرد قلبی، ریوی و حتی مرگ را به همراه دارد.
اسماعیلیان در رابطه با نحوه تشخیص دقیق نوع مسمومیت می‌گوید: «آزمایش گاز خون شریانی (ABG)، بهترین راه برای تمییز مسمومیت با اتیلن گلیکول از متانول است؛ که طی آن اگر در ادرار مصرف‌کننده، «کریستال کلسیم اگزالات» مشاهده شد، مسمومیت با اتیلن گلیکول تشخیص داده می‌شود.»
