کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، روز گذشته اعلام کرد که ایران توانایی ساخت بمب هستهای را دارد، اما «اگر مجبور شویم دکترین هستهای خود را تغییر خواهیم داد.» این سخنان انتقادات و البته بازتابهای گستردهای به همراه داشت.
احمد بخشایشی اردستانی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق، نماینده دورههای نهم و دوازدهم مجلس و عضو سابق کمیسیون امنیت ملی، در این رابطه به سایت رویداد۲۴ گفت: فارغ از تحلیل جناب آقای خرازی، احساس میکنم زمانی که ایران مواضع امریکا در عراق را تهدید و با ۱۹ موشک مورد حمله قرار داد و زمانی که ایران ۳۰۰ موشک به سمت اسرائیل روانه کرد، معمولا در فرهنگ سیاسی اینطور برداشت میشود حتما در محاسبات خودش از یک قدرتی برخوردار است.
مهمترین بخشهای این گفتگو را در ادامه بخوانید:
به نظر میرسد ایران به سلاح هستهای دست پیدا کرده که توانسته با این اطمینان اسرائیل را مورد تهاجم قرار دهد و قبل از آن هم پایگاه آمریکا در عینالاسد را مورد تهاجم قرار دهد.
به نظرم ما به سلاح هستهای رسیده ایم، اما اعلام نمیکنیم. یعنی سیاست اعمالی ما داشتن بمب هستهای است، اما سیاست اعلامی ما فعلا حرکت در چارچوب سیاستهای برجام است. به این دلیل چرا که زمانی که کشورها میخواهند مقابله کنند باید هماورد باشند، هماورد ایران با آمریکا و اسرائیل مفهومش این است که ایران باید هستهای داشته باشد.
زمانی که ایران اسرائیل را مورد تهاجم قرار داد، داشت به امریکا ضربه میزد، چرا که مکمل اسرائیل، آمریکا، انگلیس و فرانسه هستند و آمریکا نیز خودش صاحب بمب هستهای است و ایران هم معمولا بیگدار به آب نمیزند اگر بمب هستهای نداشته باشد، زیرا ممکن است اگر جنگ شعلهور شد طرف مقابل از بمب هستهای استفاده کند.
نیازی نیست که به آژانس اعلام شود که ما بمب هستهای داریم، یک جاهایی ایران جملاتی را گفته و بعد آژانس متوجه این موضوع شده است و گاهی ایران خودش اعلام میکند که اژانس بازدید داشته باشد. در فضایی که روسیه به اوکراین و اسرائیل به غزه حمله کرده است و ایران هم حامی سرسخت جبهه مقاومت است، طبیعی است که نظام بازدارندگی اقتضا کند که ایران بمب هستهای داشته باشد، اما حالا اینکه ایران اعلام کند، یک بحث دیگر است.
آژانس اگر بداند ایران بمب هستهای دارد به سرعت اعلام میکند، اما حدسیات خود از میزان پیشرفت ایران را بیان میکند که ایران فلان زمان نیاز دارد تا به بمب هستهای نزدیک شود و اگر اراده کند که بمب هستهای بسازد، مثلا دو ماه زمان نیاز دارد.
من از باب رفتار ایران در قبال آمریکا و اسرائیل احساس میکنم به بمب هستهای دست پیدا کرده است، اما اعلام نمیکند. مگر بازرسان آژانس به آن جایی برده میشوند که ایران در حال ساخت بمب هستهای است؟ ایران کشور بزرگی است و ۱ میلیون و ۶۴۸ هزار کیلومتر مربع است؛ مگر آژانس را به جایی که در حال ساخت هست میبریم؟ نه به آژانس میگویم فلان مراکز را بازدید کنید یا خود آژانس اعلام میکند که کدام مراکز را میخواهد بازدید کند.
الان هم به عنوان کارشناس و تحلیلگر دارم این سخنان را مطرح میکنم و هنوز سمت رسمی نمایندگی ندارم که به خاطر حرفهای من اقدام به بازرسی از سایتها را بگیرند. من به عنوان یک تحلیلگر، با توجه به رفتار ایران در رئالیسم تهاجمی که میگوید که ایران زمانی میتواند شبها آسوده بخوابد که بمب هستهای داشته باشد، چرا که رقیب ایران که اسرائیل است، بمب هستهای دارد، این تحلیل را ارائه میدهم.
اگر یک روزی ایران نخواهد که بمب هستهای داشته باشد، معنایش این است که رقیبش یعنی اسرائیل هم نباید داشته باشد.
فتوای رهبری درباره حرام بودن بمب هستهای، کنشگری است، یعنی ما در بدو امر به سمت این مسئله حرکت نمیکنیم، معنایش این است که در سیاستهای دفاعی خودمان جایی برای بمب هستهای نداریم، اما گاهی مواقع شما مجبور میشوید و از حالت کنشگری به حالت انفعالی میرسید. در واقع فتوای رهبری شامل کنشگری ایران است، ولی وقتی رقیب شما در منطقه بمب هستهای دارد و همواره شما را آزار میدهد، دیگر از حالت کنشگری به واکنشی تبدیل میشویم. واکنش ایران به بحث هستهای یعنی دارا بودن آن، یعنی دیگر میخواهیم راحت بخوابیم.
ایران در حمله اخیر به اسرائیل باید یک پشتوانه داشته باشد، چون اسرائیل بمب هستهای دارد ماهم باید بمب هستهای داشته باشیم که بخواهیم ۳۰۰ بمب به آنها پرتاب کنیم.
آمریکا و اسرائیل میدانند که ایران به ساخت بمب هستهای نزدیک شده است، اما شاید ندانند که بمب هستهای را درست کرده است، اما میدانند ایران توانایی آن را دارد از همین رو ایران را مدام تحت فشار قرار میدهند و بازرسان آژانس را به ایران میفرستند، ولی باز هم این به معنای این نیست که ایران همه سایتهای خود را در اختیار بازرسان قرار میدهد.
اینکه برخی از افراد از جمله آقای خرازی از احتمال تغییر دکترین هستهای صحبت میکنند، مقدمه اعلام رسیدن به بمب هستهای است، در واقع ما میخواهیم اعلام کنیم که ما آرام آرام به این دکترین رسیدهایم و نمیخواهیم یک دفعه اعلام کنیم و جهان را بترسانیم.
ما نمیخواهیم روسیه و چین را بترسانیم. به هر حال اگر روسیه متحد استراتژیک ما باشد، اگر متوجه شود که ما به سلاح هستهای دست پیدا کردهایم باید در شورای امنیت از حق وتوی خود به نفع ما استفاده کند، اما فکر نمیکنم روسیه علاقه داشته باشد که ما سلاح هستهای داشته باشیم. ایران آرام آرام مقدمات اعلام رسیدن به بمب هستهای را فراهم میکند.
من فکر نمیکنم این موضوع تبعات چندانی برای ما در جامعه بینالملل داشته باشد، به هر حال ایران در منطقه و جهان بعد از حمله به اسرائیل محبوب است. بعد از جنگ غزه، ایران یک سر و گردن بالا میآید و به نظرم ایران مسائلش با آمریکا را حل میکند و رابطه آنها نه استراتژیک بلکه یک حالت رسمی پیدا میکند.
بعد از اعلام رسیدن به بمب هسته ای، اینکه تحریمها علیه ما بیشتر میشود یا نه را باید بگویم که ما همه نوع تحریم را دیدهایم. یعنی یک هیاهویی علیه ما شکل میگیرد، اما این هیاهو بیش از حمله ایران به اسرائیل نخواهد بود. من امیدوارم اگر ایران به سلاح هستهای دست پیدا کرده است و شورای امنیت بخواهد قطعنامهای را علیه ایران داشته باشد، روسها اینبار برخلاف، ۱۸۱۴ و ۱۸۲۸ و برخلاف تمام سیاستهای گذشته خودشان، از حق وتو خود به نفع ایران استفاده کنند. حالا که قرارداد ۲۰ساله با روسها و ۲۵ساله به چینیها داریم، آنها نیز در اینجا از ما حمایت کنند تا محکوم نشویم.
اما معتقدم هستهایبودن ایران آرام آرام مورد پذیرش قرار میگیرد. زمانی که شما وارد باشگاه هستهای شدید، آنها نیز مجبورند شما را بپذیرند. همین بازدارندگی باعث میشود جهان به این فهم برسد که سهم ایران را رعایت کنند. الان خرد جمعی در آمریکا متوجه شد که نمیتوانند ایران را نادیده بگیرند.