هر چقدر هم که سینمای ایران در اکرانهای فعلی پیشتاز باشد و رکوردها را بشکند، باز هم تعداد فیلمهایی که هنوز اکران نشدهاند، کم نیستند و این موضوع همچون باری روی دوش سینما سنگینی میکند. باری که لازم است با بررسی و حل موضوعات متفاوتی که فیلمهای اکراننشده درگیر آن هستند، زمین گذاشته شود تا هم چرخه اکران فعلی متنوعتر شود و هم فیلمسازان با گرفتن بازخورد نسبت به آثار خود در ادامه عملکرد بهتری داشته باشند.
در سالهای گذشته فیلمهای زیادی در جشنوارههای فیلم فجر اکران شدند که هنوز به صف اکران نرسیدهاند. خصوصا از جشنواره سیوهشتم که بیماری کرونا، سالنهای سینماها را به خاموشی اجباری کشاند و همچنان بسیاری از فیلمهای آن جشنواره و جشنواره سیونهم اکران نشده و خبری هم از پیگیری فیلمسازان آنها برای اکران نیست.
طبیعتا جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشور مجالی بوده تا فیلمهای باکیفیت تولیدشده را در معرض نمایش بگذارد و اکراننشدن بخش زیادی از این فیلمها، وجهه درستی برای سینمای ایران ندارد. مخالفت بسیاری از کارگردانان با اکران آنلاین باعث شد چند فیلم از جشنواره سیوهشتم، برخلاف باقی فیلمها، تن به اکران آنلاین ندهند. یکی از آن فیلمها، دشمنان ساخته علی درخشنده است.
درخشنده در مهرماه ۹۹ در مصاحبهای خبر از اکران فیلم خود در زمستان را داد و گفته بود: من حاضر به نمایش این فیلم در سکوها نیستم. نمایش اینترنتی در ایران به گونهای است که گویی فقط نام اکران را روی خود دارد، اما عملا فیلم قاچاق میشود و این ضربهای به تهیهکننده و کارگردان است.
فیلمهای لباس شخصی و شیشلیک نیز متعلق به اواخر دهه ۹۰ هستند که هنوز نتوانستهاند به روی پرده بیایند.
بهانهای برای تعویق اکران؟
«من میترسم» عنوان فیلمی از جشنواره سیوهشتم است که سرنوشت اکران آن مشخص نیست. این فیلم که طبق مصاحبه کارگردان آن، بهنام بهزادی در مهر سال گذشته قرار بود با تدوین مجدد به زودی اکران شود، همچنان سرنوشت نامعلومی دارد و به اکران نرسیده است. از میان ۳۴ فیلم اکران شده در جشنواره سال گذشته نیز تنها ۶ فیلم اکران شده اند و هنوز صحبتی درباره اکران باقی فیلمها نشده است
پاییز سال گذشته خبر رسید که تغییرات نسخه نهایی فیلم وابل تمام شده و به زودی اکران میشود. تورج اصلانی کارگردان این اثر گفته بود: آنچه در جشنواره فجر چهلویکم نمایش داده شد نسخه ناتمام فیلم بود. تدوین فیلم را به تازگی تمام کردیم و الان در مرحله ساخت موسیقی و صداگذاری هستیم. وابل هم هنوز اکران نشده است.
سینمامتروپل نیز که قرار بود با اعمال چند اصلاحیه اکران شود، از پائیز سال گذشته تاکنون خبری مبنی بر اکران آن مطرح نشده است. گویی یکی از اعضای پروانه نمایش باید اصلاحات فیلم را بررسی میکرده و همچنان این اتفاق نیفتاده است.
وقتی فرش قرمز جشنوارههای خارجی به اکران داخلی میچربد
شرکت دادن فیلمها در جشنوارههای خارجی نیز احتمال دور از دسترسی برای اکراننشدهها نیست. یکی از فیلمهایی که مسیر جشنوارههای جهانی را به جای اکران داخلی پیش گرفته، ابر بارانش گرفته ساخته مجید برزگر است. این فیلم که در جشنواره سیوهشتم جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را برای نازنین فراهانی به ارمغان آورد، همچنان به اکران عمومی نرسیده است.
برزگر درباره اکران این فیلم در مهرماه ۹۹ گفته بود: در حال حاضر هیچ چشماندازی برای اکران فیلم نداریم و گمان نمیکنم تا آخر سال ۹۹ فیلم ابر بارانش گرفته را اکران کنیم؛ و همچنان این فیلم اکران نشده است.
کارگردان فیلم هفت بهار نارنج نیز مرداد سال گذشته گفت: در حال حاضر بیشتر روی حضور فیلم در جشنوارههای خارجی فکر میکنیم و برنامهای برای اکران داخلی فیلم نداریم. تعارض، خانه ماهرخ و در آغوش درخت فیلمهای دیگر این لیست هستند.
پروانه نمایش داریم، ولی اکران نمیکنیم!
فیلمهایی که پروانه نمایش گرفته و هنوز اکران نشده اند، بسیارند. لب خط یکی از فیلمهای این فهرست است که از تیرماه سال گذشته پروانه نمایش دریافت کرده است. کارگردان این فیلم علی جبارزاده در گفتوگویی که سال گذشته انجام داده بود گفت: با مساعدت دولت فعلی و مدیران سازمان سینمایی پروانه نمایش برای فیلم صادر شده و به زودی اکران میشود. اما همچنان خبری از اکران لب خط نیست.
سینما شهر قصه و ۲۸۸۸ دو اثر به کارگردانی کیوان علیمحمدی و علیاکبر حیدری که یکی در جشنواره سیوهشتم و دیگری در جشنواره چهلم اکران شد و هنوز هیچ کدام اکران نشدهاند. سال گذشته بود که علیمحمدی در مصاحبهای اعلام کرده بود که سینما شهر قصه اواخر تابستان و اوایل پاییز اکران میشود، اما این اتفاق نیفتاد. در این فهرست فیلمهای دیگری، چون برف آخر، بعد از اتفاق و ماهان نیز حضور دارند.
فیلم مسیح پسر مریم نیز طبق آخرین خبرها، منتظر نظر یک روحانی برای دریافت پروانه نمایش است.
از دیوار صدایی میآید، اما از این فیلمها نه!
آخرین خبری که از اکران فیلم زد و بند منتشر شده، مربوط به یک سال پیش است. مصاحبهای که در آن مقصود جباری تهیهکننده فیلم، خبر از اکران فیلم در خردادماه ۱۴۰۲ داد و هنوز این فیلم هم اکران نشده است.
شاه ماهی فیلم دیگری است که پس از حضور در سیونهمین جشنواره فیلم فجر همچنان اکران نشده و آخرین مصاحبه کارگردان آن نیز مربوط به اسفند ۹۹ است که وضعیت اکران در سال ۱۴۰۰ را برای فیلمش نامطلوب دیده بود. در این دسته فیلمهای دیگری، چون سه روز سه قتل، مامان، استاد و آنها مرا دوست داشتند نیز قرار میگیرند.
از میان ۳۴ فیلم اکران شده در جشنواره سال گذشته نیز تنها پرویزخان، آپاراتچی، بیبدن، آسمان غرب، تمساح خونی و نوروز اکران شده اند و هنوز صحبتی درباره اکران باقی فیلمها نشده است.