«برجام بد بود؛ نتیجه اش را هم داریم میبینیم: گرانی، تورم، قیمت بالای ارز و ...»؛ این خلاصه حرفهای مخالفان مذاکره و دیپلماسی و برجام است که خود را برای انتخابات آماده میکنند.
نه خطاب به آنها که خود بهتر از همه میدانند که اگر برجام نبود، پولی حتی برای وارد کردن غذا هم نداشتیم که برای مردمی که هدف پروپاگاندای دلواپسان هستند، چند نکته را مرور میکنیم:
- با برجام و رفع تحریم ها، صادرات نفت ایران از ۹۰۰ هزار بشکه به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسید؛ این خوب بود یا بد؟
- پول حاصل از درآمدهای نفتی برجامی، وارد طرحهای عمرانی شد که در این سالها مدام افتتاح شده اند و صدها هزار نفر در این پروژهها کار میکنند و نان به خانه هایشان میبرند؛ این پول همچنین صرف خرید مایحتاج عمومی شد و به خانههای مردم رفت؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، ایران از فصل هفتم منشور سازمان ملل خارج شد (این فصل ناظر به کشورهایی است که امنیت جهانی را تهدید میکنند و مقدمه حمله نظامی به آنهاست)؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، ۷ قطعنامه که شورای امنیت علیه ایران تصویب کرده بود، ملغی شدند؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، صدها پروژه بزرگ که به خاطر نبود تجهیزات، ناقص مانده بودند، تکمیل شدند. مثلا پالایشگاه ستاره خلیج فارس، سالها به خاطر تحریم نتوانسته بود کمپرسورهای خریداری شده را وارد کشور کند و معطل مانده بود؛ با برجام این تجهیزات وارد ایران شد و با این پتروشیمی حتی صادر کننده هم شدیم؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، بازرگانان ایرانی توانستند با کشورهای جهان، آزادانه و بدون واسطههای موسوم به دور زنندگان تحریم، تجارت کنند و هزاران نفر را مشغول به کار کنند؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام چنان رونقی در گردشگری ایران ایجاد شد که ظرفیت هتلهای ایران برای ماهها رزرو شد؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام قرارداد خرید دهها فروند هواپیمای مسافری نو منعقد شد و ۱۶ فروند نیز وارد کشور شد. به علاوه قطعات زیادی وارد کشور شد و بسیاری از هواپیماهای زمینگیر به پرواز درآمدند؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، میلیاردها دلار پول مردم ایران که در کشورهای دیگر بلوکه شده بود، آزاد شد؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، شرکتهای خارجی در ایران سرمایه گذاریهای چند میلیارد دلاری کردند و پول آوردند؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، پرونده اتهامی ایران در آژانس اتمی با موضوع فعالیت هستهای نظامی (PMD) که با پیگیری اسرائیل مفتوح بود، بسته شد؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام تحریم تسلیحاتی ایران برداشته شد؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام توانستیم بعد از سالها سامانه استراتژیک پدافند هوایی S-۳۰۰ را از روسها تحویل بگیریم و آسمان ایران به امنترین دوران تمام تاریخ اش تبدیل شد؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام توانستیم برای اولین بار، در برداشت گاز از پارس جنوبی از قطر سبقت بگیریم (این میدان، بین ایران و قطر مشترک است و قبل از برجام، قطر دو برابر ما برداشت میکرد و بعد از برجام، ما دو برابر قطر برداشت میکنیم)؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، میزان برداشت ما از میدان نفتی مشترک مان با عراق از ۷۰ هزار بشکه به ۴۰۰ هزار بشکه رسید؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، نرخ ارز در ایران تثبیت شد و در کانال ۳ هزار تومان ماند؛ این خوب بود یا بد؟
- با برجام، نرخ تورم تک رقمی شد و حتی در مقطعی به ۶.۵ درصد کاهش یافت و ملت نفسی کشیدند؛ این خوب بود یا بد؟
- ...
مخالفان یا عنادگستران بگویند کدام یک از اینها بد بود؟ دقیقا کدام یک؟
مخالفان سیاسی برجام که پاسخی به سوالات بالا ندارند، دو نکته مطرح میکنند:
۱ - برجام باعث شد برنامه هستهای ایران از بین برود.
پاسخ:
برخلاف آنچه میگویند تاسیسات هستهای ایران منهدم نشده است، حتی به دروغ گفتند رآکتور اراک را با سیمان پر کرده اند که حتی بعد از این که خبرنگاران را آنجا بردند تا با چشم خود ببینید که این طور نیست، باز هم دلواپسان همچنان به دروغی که پراکنده اند، باور دارند و حکایت شان شده مثل ملانصرالدین که گفت فلان جا حلوا پخش میکنند و خودش هم باورش شد؛ (البته آن اصولگرایی که اولین بار این شایعه را ساخت، اکنون در قید حیات نیست، خدا از سر تقصیراتش بگذرد!).
گفتن و جا انداختن دروغ و سپس ارائه تحلیل بر اساس آن، چیزی نیست جز منافق صفتی و مردم فریبی.
آنچه دروغگویان را رسوا کرد، این بود که بعد از پیمان شکنی ترامپ، ایران به سادگی فعالیت هستهای خودش را از سر گرفت و به نقطهای بالاتر از قبل یعنی غنی سازی ۶۳ درصدی رسید. اگر تاسیسات هستهای با برجام از بین رفته بود، چگونه با یک مصوبه مجلس، دوباره همه چیز به راه افتاد، حتی بهتر از قبل؟!
۲ - چرا طوری معاهده نبستید که آمریکا نتواند از آن خارج شود؟
پاسخ:
اولاً اگر برجام بد است، چرا شما از خروج آمریکا از آن ناراحت هستید؟ همان بهتر که برجام طوری منعقد شد که به راحتی از بین برود!
ثانیاً کسانی که این ایراد را مطرح میکنند، با قواعد بین المللی آشنایی ندارند. در معاهدات بین المللی، ضمانت اجرایی شبیه معاملات داخلی وجود ندارد. در روابط داخل کشورها وقتی دو شخص با همدیگر قراردادی میبندند و ضمانت اجرا برای آن در نظر میگیرند، قوه قضائیهای وجود دارد که در صورت نقض قرارداد، آن ضمانت را اجرایی کند. چنین چیزی تا حدی در معاملات تجاری بین المللی وجود دارد، ولی در معاهدات بین المللی کارکرد ندارد و این اعتبار و اراده سیاسی کشورهاست که به معاهدات اثربخشی میدهد. درست به همین دلیل است که ترامپ به راحتی از معاهدات متعدد بین المللی خارج شد؛ مثل:
- پیمان اقیانوس آرام (بین ۱۲ کشور ساحلی این اقیانوس)
- پیمان زیست محیطی پاریس (بین ۱۴۷ کشور)
- پیمان نیویورک (با حضور اکثر اعضای سازمان ملل در زمینه حقوق مهاجرین)
- پیمان آسمانهای باز (با حضور ۳۴ کشور درباره پرواز هواپیماهای شناسایی)
- پیمان نفتا (بین سه کشور آمریکای شمالی که در نهایت کاناد و مکزیک، ناگزیر از پیمان جایگزین شدند)
- پیمان برجام (بین ۷ کشور که به تایید شورای امنیت سازمان ملل هم رسیده بود)
- و ...
در هیچ کدام از پیمانهای دیگر، سیاسیون همدیگر را متهم نکردند که چرا پیمان را طوری ننوشتید که کسی نتواند از آن خارج شود چرا که میدانند در دنیای امروز، نمیتوان کشوری را ملزم به کاری کرد.
مخالفان دقیقاً بگویند چه بندی باید در برجام گنجانده میشد که آمریکا نتواند از آن خارج شود؟ مثلاً اگر مینوشتند خروج از معاهده مترادف است با پرداخت فلان قدر دلار، ترامپ خارج نمیشد یا بعد از خروج غرامت میداد؟!
وانگهی حتی در قراردادهای تجاری بین المللی هم که قواعد بهتری در جهان وجود دارد، اگر اراده سیاسی نباشد، نمیتوان به ضمانت اجراها مطمئن بود. وانگهی اگر میشد توافق بهتری داشت، چرا سالهای سال که مذاکرات در اختیار اصولگرایان بود، خودشان توافق خوبی که مدام دم از آن میزنند را به دست نیاوردند؟
ثالثاً و از همه اینها گذشته، ایران، برجام را مستظهر کرده است به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت. میدانیم که بالاترین نهاد جهانی، شورای امنیت است و به اصرار ایران، شورای امنیت مفاد برجام را در قالب قطعنامهای الزام آور، تصویب کرده است. از نظر حقوقی ضمانت اجرایی قویتر از این وجود ندارد، ولی دنیای امروز، مبتنی بر زور است و کشورهای زورگو میتوانند حتی قطعنامههای شورای امنیت را نادیده بگیرند. ترامپ، با خروج از برجام، قطعنامهای را زیر پا گذاشت که کشورش امضا کرده بود.
نکته تاثر انگیزتر این است که دلواپسان ضدآمریکا که اگر در جایی از دنیا، خاری به پایی رود آمریکا را متهم میکنند، در قبال ظلم آشکار آمریکای ترامپ به ایران و این همه رنج بر ملت مان تحمیل کرد، سکوت کرده اند و انگشت اتهام را نه به سوی ترامپ که به سوی افرادی دراز میکنند که سالها برای رفع تحریمها تلاش کرده اند.
داد و قال راه انداخته اند که محصول برجام شده است دلار گران و تورم بالا و گرانی و تشدید تحریمها و ...!
نمیشود گفت نمیدانند، بلکه باید گفت که هم خود را به جهالت زده اند و هم مردم را نادان فرض میکنند؛ وضعیت نامطلوب فعلی، محصول برجام نیست، محصول بی برجامی است، مگر در دوران برجام دلار در کانال ۳ هزار تومان تثبیت نشده و تورم یک رقمی نبود؟ چطور به راحتی میتوانند وضعیت بعد از برجام را به دوران طلایی برجام نسبت دهند؟ لابد آنها روی نقطه ضعف ما ایرانیها که حافظه تاریخی خوبی نداریم، حساب کرده اند.
عناد و تعصب و قدرت طلبی، قدرت کور کنندگی عجیبی دارد. ملت ایران اجازه نمیدهد عدهای مذاکره گریز و جهان ستیز و کاسب تحریم، بر مقدراتش مسلط شود.