چه زمانی برای ضعف دست به پزشک مراجعه کنیم؟

ضعف دست می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله سندرم تونل کارپ، آرتریت، نوروپاتی محیطی، و کیست‌های گانگلیون ایجاد شود.

ضعف دست یا قدرت پنجه می‌تواند انجام وظایف روزانه را بسیار دشوار کند. در ادامه با برخی دلایل ضعف دست، علائم و گزینه‌های درمان آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

کیست گانگلیون

کیست‌های گانگلیون کیسه‌هایی پر از مایع هستند که به طور معمول رو یا نزدیک یک مفصل یا تاندون شکل می‌گیرند.

به گفته آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، کیست‌های گانگلیون از شایع‌ترین توده‌هایی هستند که در دست ایجاد می‌شوند. آن‌ها به طور معمول در پشت مچ دست فرد ظاهر می‌شوند.

اگرچه بی ضرر هستند، کیست‌های گانگلیون می‌توانند گاهی اوقات روی اعصاب فشار وارد کنند که این می‌تواند موجب ضعف عضلانی، گزگز و درد شود. بیشتر مواقع، این توده‌ها تنها از نظر زیبایی مشکل‌ساز هستند و به ندرت موجب تغییرات حسی یا ضعف می‌شوند.

درمان

کیست‌های گانگلیون به طور معمول نیازی به درمان ندارند. با این وجود، اگر کیست موجب درد شود، فرد می‌تواند درمان‌های زیر را دریافت کند:

عدم تحرک: فعالیت می‌تواند موجب افزایش اندازه کیست شده و فشار بیشتری روی اعصاب وارد شود. یک مچ بند یا آتل ممکن است به تسکین علائم کمک کند.

آسپیراسیون: این روش شامل خارج کردن مایع از کیست می‌شود. این گزینه زمانی که کیست موجب درد شدید یا محدود شدن فعالیت فرد می‌شود، مد نظر قرار می‌گیرد.

برش: اگر روش‌های غیر جراحی موثر نباشند، جراح ممکن است کیست را خارج کند.

در مواردی که کیست موجب احساس ناراحتی می‌شود، فرد می‌تواند از دارو‌های مسکن بدون نسخه استفاده کند.

سندرم تونل کارپ

زمانی که تونل کارپ، مسیری در مچ دست یا بافت‌های اطراف تاندون‌های فلکسور (خم کننده انگشتان دست) متورم می‌شوند، سندرم تونل کارپ شکل می‌گیرد. این به نوبه خود بر عصب مدیان یا میانی فشار وارد می‌کند.

این فشار می‌تواند به درد، گزگز، و بی حسی در دست منجر شود.

به گفته آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، سندرم تونل کارپ ممکن است به واسطه عوامل مختلفی از جمله انجام حرکات تکراری، بارداری و برخی شرایط سلامت شکل بگیرد.

در کنار ضعف دست، از دیگر علائم سندرم تونل کارپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- بی حسی، گزگز، درد و سوزش در انگشتان

- احساساتی شوک مانند که از انگشتان سرچشمه می‌گیرند

- درد و گزگز که به سمت ساعد حرکت می‌کند

فرد ممکن است ناتوانی در نگه داشتن اشیا به واسطه ضعف یا بی حسی را تجربه کند. این شرایط در مرحله پیشرفته سندرم تونل کارپ رخ می‌دهد.

به طور معمول، گزگز و درد برای مدتی طولانی ادامه می‌یابد و ممکن است پیش از ایجاد ضعف تشدید شود.

درمان

از گزینه‌های درمان برای سندرم تونل کارپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- دارو‌های مسکن و ضد التهاب

- آتل‌ها

- تغییرات در فعالیت

- تزریق استروئید

- ورزش

- عمل جراحی

سندرم تونل کوبیتال

سندرم تونل کوبیتال زمانی رخ می‌دهد که عصب اولنار یا عصب زند زیرین، که از آرنج عبور می‌کند، تحریک، ملتهب، متورم یا فشرده شود.

اگرچه سندرم تونل کوبیتال ممکن است موجب درد در آرنج شود، علائم بیشتر در قسمت کف دست رخ می‌دهند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- درد در کف دست

- بی حسی در کف دست یا انگشت حلقه که هنگام خم کردن آرنج تشدید می‌شود

- قدرت پنجه ضعیف

- دشواری در هماهنگی انگشتان

- درد درون آرنج

درمان

به گفته آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، گزینه‌های درمان سندرم تونل کوبیتال شامل موارد زیر می‌شوند:

- دارو‌های ضد التهاب

- آتل‌ها و بست‌ها

- تمرینات گلایدینگ عصبی

- عمل جراحی

اپی‌کندیلیت

اپی‌کندیلیت (Epicondylitis) به واسطه آسیب دیدن تاندون‌های ساعد رخ می‌دهد. دو نوع اپی‌کندیلیت شامل خارجی و داخلی وجود دارند.

اپی‌کندیلیت داخلی به نام آرنج گلف بازان و اپی‌کندیلیت خارجی به نام آرنج تنیس بازان شناخته می‌شود.

از جمله دلایل بروز اپی‌کندیلیت می‌توان به بازی گلف، بازی تنیس، حمل اشیا سنگین و استفاده مکرر از ابزار‌های دستی اشاره کرد.

از علائم اپی‌کندیلیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- درد در قسمت داخلی ساعد که از آرنج به سمت مچ منتهی می‌شود

- ضعف در مچ و کف دست

- قدرت پنجه ضعیف

- درد هنگام فشار دادن یک توپ یا حرکت دادن دست به سمت انگشت کوچک

درمان

در گام نخست، درمان با توقف فعالیت مشکل‌ساز و پرهیز از فعالیت‌هایی که شرایط را تشدید می‌کنند، آغاز می‌شود.

از گزینه‌های درمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- استفاده از آتل

- استفاده از یخ روی دست تحت تاثیر قرار گرفته

- استفاده از دارو‌های ضد التهاب

- انجام تمرینات ورزشی برای تقویت ساعد

- تزریق کورتیکواستروئید

گیرافتادگی عصب

گیرافتادگی عصب یا رادیکولوپاتی گردنی زمانی رخ می‌دهد که چیزی روی عصب واقع در گردن فشار وارد کرده و آن را تحریک کند.

این ممکن است از تغییراتی که با افزایش سن در ستون فقرات رخ می‌دهند، سرچشمه بگیرد. همچنین، این شرایط می‌تواند از یک آسیب دیدگی که به فتق دیسک منجر می‌شود، ناشی شود.

درد به طور معمول در گردن شکل می‌گیرد و به سمت بازو گسترش می‌یابد.

از علائم دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- گزگز در کف دست و انگشتان

- ضعف دست، عضله یا شانه

- کاهش احساس

درمان

درمان برای گیرافتادگی عصب شامل موارد زیر می‌شود:

- یک کولار عمودی نرم که حلقه توپری است که دور گردن بسته می‌شود

- فیزیوتراپی

- دارو‌های ضد التهاب غیر استروئید، مانند آسپرین و ایبوپروفن

- کورتیکواستروئید‌های خوراکی

- تزریق استروئید

- عمل جراحی، در صورت بی نتیجه بودن روش‌های غیر جراحی

آرتریت در دست

به گفته آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا بیش از ۱۰۰ نوع مختلف آرتریت وجود دارند. استئوآرتریت (آرتروز) و آرتریت روماتوئید شایع‌ترین موارد هستند.

از علائم شایع آرتریت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- درد

- گرما اطراف مفصل تحت تاثیر قرار گرفته

- احساس سایش در مفصل

- تورم

- کیست‌ها

- کاهش دامنه حرکت اطراف مفصل تحت تاثیر قرار گرفته

درمان

فرد برای دریافت بهترین گزینه‌های درمان باید به پزشک مراجعه کند. پزشک بر اساس شرایط هر فرد، بهترین روش درمان را برای وی انتخاب خواهد کرد.

از گزینه‌های درمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- داروها، مانند ضد التهاب‌ها

- آتل‌ها

- تزریق

- عمل جراحی برای ترمیم مفصل آسیب دیده یا جایگزینی آن

سارکوپنی

سارکوپنی یا کم ماهیچگی به از دست دادن توده عضلانی گفته می‌شود. این شرایط موجب ضعف و افت عملکرد عضلانی از جمله قدرت دست‌ها می‌شود. این شرایط می‌تواند به طور طبیعی با افزایش سن رخ دهد.

از علائم دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- تعادل ضعیف

- دشواری در بالا رفتن از پله‌ها

- کاهش استقامت

- کاهش اندازه عضله

درمان

گزینه‌های درمان بر پیشگیری و مدیریت سارکوپنی از طریق فعالیت بدنی، مانند تمرینات مقاومتی متمرکز هستند. این می‌تواند به بهبود قدرت و کاهش از دست دادن عضلات کمک کند.

فرد می‌تواند میزان پروتئین مصرفی خود را نیز افزایش دهد. مقاله‌ای در سال ۲۰۲۰ مصرف ۲۰ تا ۳۵ گرم پروتئین در هر وعده غذایی را پیشنهاد داد.

نوروپاتی محیطی

به گفته مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی آمریکا، نوروپاتی محیطی می‌تواند به واسطه شرایطی که در آسیب دیدن اعصاب محیطی نقش دارند، شکل بگیرد.

بیش از ۱۰۰ نوع نوروپاتی محیطی وجود دارند و علائم به نوع اعصابی که تحت تاثیر قرار می‌گیرند، بستگی دارد.

نوروپاتی که می‌تواند بر دست‌ها تاثیر بگذارد، شامل موارد زیر است:

آسیب عصب حرکتی: این می‌تواند موجب ضعف عضلانی، کرامپ‌های دردناک، کشیدگی‌های عضلانی و تحلیل عضلانی شود.

آسیب عصب حسی: کاهش احساس در دست‌ها یا دیگر بخش‌های بدن می‌تواند انجام فعالیت‌های روزانه مانند بستن یک دکمه را نیز دشوار سازد.

درمان

اگر نوروپاتی محیطی در فرد تشخیص داده شود، به وی توصیه می‌شود که درمان بیماری زمینه‌ای را ادامه دهد. بیمار باید توصیه‌های پزشک خود را به دقت دنبال کرده و وی را از میزان تاثیرگذاری درمان آگاه کند.

برای درمان مستقیم نوروپاتی محیطی، پزشک ممکن است آتل‌ها و همچنین دارو‌های مسکن را توصیه کند.

مولتیپل اسکلروزیس

مولتیپل سکلروزیس یا بیماری ام‌اس شرایطی است که بر سیستم عصبی مرکزی بدن انسان تاثیر می‌گذارد.

دانشمندان دلیل دقیق بروز بیماری ام‌اس را نمی‌دانند. آن‌ها بر این باورند که این یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به میلین، غلاف پوششی اعصاب، حمله می‌کند.

بیشتر افراد مبتلا به بیماری ام‌اس ضعف عضلانی را در اندام‌های انتهایی خود تجربه می‌کنند. همچنین، آن‌ها ممکن است بی حسی و گزگز را احساس کنند.

درمان

در حال حاضر، درمانی ریشه‌کن کننده برای بیماری ام‌اس وجود ندارد. با این وجود، روند درمان به طور معمول شامل دارو‌ها و فیزیوتراپی می‌شود.

سکته مغزی

سکته مغزی در نتیجه کاهش یا انسداد جریان خون به مغز رخ می‌دهد. بروز انسداد یا پارگی یک رگ خونی تغذیه کننده مغز می‌تواند به بروز سکته مغزی منجر شود.

سکته مغزی می‌تواند موجب بی حسی یا ضعف در دست، صورت یا پا، به ویژه در یک سمت بدن شود.

از دیگر علائم سکته مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سردرگمی

- مشکلات بینایی

- دشواری در راه رفتن

- سردرد ناگهانی و شدید

درمان

درمان سکته مغزی به نوع آن بستگی خواهد داشت.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

فردی که با علائم سکته مغزی مواجه است باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.

اگر فرد با ضعف ناگهانی در یک یا هر دو دست خود مواجه شده است، باید به پزشک مراجعه کند.

همچنین، اگر روند درمان فعلی موثر نیست، فرد باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک می‌تواند به تعیین یک روند درمانی بهتر کمک کند.

تشخیص

پزشک یک معاینه بدنی از فرد انجام خواهد دارد و درباره علائم با وی صحبت می‌کند. همچنین، وی درباره دیگر علائمی که فرد تجربه کرده است، پرسش می‌کند.

طی معاینه، پزشک ممکن است سطح قدرت و درد فرد را آزمایش کند.

در صورت نیاز، پزشک ممکن است آزمایش‌های تصویربردرای را برای بررسی شرایط مفاصل تجویز کند. این ممکن است شامل پرتو اکس یا اسکن ام‌آر‌آی شود. پزشک می‌تواند از این آزمایشات برای تشخیص شرایطی مانند آرتریت و ارزیابی میزان آسیب به مفصل استفاده کند.