تب دنگی با علائمی نظیر تهوع، استفراغ، درد شدید استخوان و بدن درد شناخته میشود. این بیماری بهطور مستقیم از انسان به انسان منتقل نمیشود، بلکه تنها از طریق گزش پشه آئدس به انسان منتقل میشود. پشه آئدس برای اولین بار در سال ۹۸ در شهرستان بندرلنگه استان هرمزگان شناسایی شد و از آن زمان اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از گسترش زیستبوم این پشه در کشور آغاز شده است.
یکی از عوامل اصلی افزایش شیوع این بیماری در ایران، سفرهای هموطنان به کشورهای حاشیه خلیج فارس است که به دلیل شرایط جوی و سیلابهای اخیر، با طغیان این بیماری مواجه شدهاند. گزارش مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نشان میدهد که تب دنگی توسط چهار نوع ویروس دنگی ایجاد میشود که همگی توسط پشه آئدس منتقل میشوند.
این بیماری عمدتاً در مناطق گرمسیری رخ میدهد، زیرا پشههای ناقل آن در این مناطق به راحتی میتوانند رشد و تکثیر کنند. بارانهای زیاد و تجمع آب در ظروف و اشیا مختلف، محیط مناسبی برای تکثیر پشه آئدس فراهم میکند. شرایط محلی مانند رطوبت بالا، آبهای راکد و سیستمهای آب و فاضلاب نامناسب نیز شانس ابتلاء به تب دنگی را افزایش میدهند.
برای پیشگیری از تب دنگی، مهم است که از در معرض نیش پشهها بودن در مناطق خطرناک پرهیز کرد و از روشهای حفاظت شخصی مانند استفاده از اسپری ضد پشه، پوشیدن لباسهای مناسب و استفاده از پنجرهها و درها با توری استفاده کرد. این بیماری میتواند در گروههای خاصی مانند کودکان، زنان باردار و افراد با بیماریهای مزمن به صورت شدیدتری ظاهر شود. کودکان به دلیل سیستم ایمنی ناتوان، زنان باردار به دلیل خطرات برای مادر و جنین، و افراد با بیماریهای مزمن به دلیل سیستم ایمنی ضعیفتر، بیشتر در معرض خطر هستند و نیاز به مراقبت و مدیریت خاص دارند.
مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با توزیع کیتهای آزمایش به دانشگاههای علوم پزشکی مناطق دارای ابتلاء بیشتر، پایش دقیق این بیماری را انجام میدهد. نمونههای اخذ شده برای تأیید تشخیص به انستیو پاستور ایران یا آزمایشگاه مرجع بندرعباس جهت انجام تست مولکولی (PCR) ارسال میشوند.
شیوع تب دنگی در ایران نیازمند آگاهی عمومی و اقدامات پیشگیرانه جدی است. افزایش آگاهی مردم از علائم و روشهای پیشگیری، همراه با تلاشهای مستمر نهادهای بهداشتی، میتواند کمک شایانی به کاهش خطرات این بیماری و جلوگیری از شیوع بیشتر آن داشته باشد. همکاری همهجانبه برای مدیریت و کنترل تب دنگی امری حیاتی است که باید با دقت و پیگیری مستمر انجام شود.