تصمیم سخت پزشکیان برای چیدمان اقتصادی
اوضاع اقتصاد ایران تا حدی نگران کننده است که در روزهای سخت رییس جمهور منتخب برای انتخاب اعضای کابینه، این فعالان اقتصادی هستند که بیش از هر زمان دیگری، در تکاپو برای معرفی چهره‌هایی هستند که علاوه بر سلامت و اشراف کامل در حرفه تخصصی خود در حوزه اقتصاد، کارنامه‌ای درخشان را نیز در دوران تصدی وزارت یا مناصب دولتی به جای گذاشته اند. با انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رییس جمهوری اسلامی ایران، اگرچه امید‌ها میان تجار و فعالان اقتصادی برای حاکم شدن عقلانیت در تصمیم گیری‌های مهم عرصه اقتصادی از تغییر سیاست‌های ارزی گرفته تا توجه ویژه به وضعیت نامساعد صادرات محصولات معدنی و صنعتی بالا رفته است، اما همچنان نگرانی از انتخاب اعضای کابینه به خصوص تیم اقتصادی یکی از دغدغه‌های آن‌ها به شمار می‌رود.
انتخاب بین دو پارادایم
فرشاد پرویزیان، نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران، در گفتگو با روزنامه آرمان امروز درباره ویژگی‌های تیم اقتصادی رئیس جمهور جدید گفت: اشاره می‌کنم به صحبت‌های خود رئیس جمهور منتخب که ایشان فرمودند کارشناسان باید نظر بدهند و این بسیار جذاب است. اما در کنار ایشان از اقتصاددان راست تا اقتصاددان چپ حضور دارند. طیف گسترده‌ای در اطراف خود ایشان حضور پیدا کرده اند. این‌ها پارادایم‌های نظری متفاوتی دارند و نمی‌توانند در کنار یکدیگر قرار بگیرند. پس باید رئیس جمهور منتخب تکلیف خودش را روشن کند. درست است که باید از همه کارشناسان نظر بگیرد، اما در نهایت باید بین پارادایم‌ها انتخاب کند. این اقتصاددان درباره به وجود آمدن چنین مساله‌ای گفت: اکثر نگاه‌های اقتصاددان‌ها سلبی است و بنابراین شاهد این تکثر نگاه‌ها هستیم. درواقع، اکثریت اقتصاددانان از ترس رقیب به این جبهه روی آورده اند و بنابراین شاهد تضاد‌های دیدگاه‌های اقتصادی در تیم رئیس جمهور هستیم.
اقتصاد آزاد یا دولتی؟
اما کدام پارادایم اقتصادی بهتر است؟ آیا رئیس جمهور باید به ندای فرشاد مومنی و راغفر گوش دهد یا باید از نظرات اقتصاددانانی، چون غنی نژاد استفاده کند؟ پرویزیان در ادامه در پاسخ به این سوال گفت: باید به تجربه نگاه کند. آیا نگاه‌های توزیعی و دولتی سازی و اقتصاد دستوری طی سالیان گذشته موجب بهبود وضعیت اقتصادی شده است؟ تضارب آرا خوب است، اما باید بین آن‌ها تصمیم نهایی را رئیس جمهور بگیرد. نمی‌توان اقتصاد نهادگرایی و آزاد را در کنار هم قرار داد.
ا
و ادامه داد: من طرفدار جریان اصلی اقتصاد هستم. اقتصاد با دستور اداره نمی‌شود. اینکه بازار غیر رسمی ارز را به رسمیت نمی‌شناسید بی معنی است. نتایج از ارز ۴۲۰۰ تومانی و ۲۸۰۰۰ هزار تومانی چه شد؟ هرگونه اقتصاد دستوری و دولتی منجر به رانت می‌شود. هرچند نمی‌توان همه چیز را فورا آزاد کرد. اقتصاد دستوری به معنی انحصار و رانت و ناکارآمدی است.
برنامه یعنی دولتی سازی
نائب رئیس انجمن اقتصاددانان با اشاره به برنامه‌های توسعه افزود: نرخ رشد ۸ درصد قابل تحقق نیست، اما یک الزام است. به این معنی که اگر می‌خواهیم از این وضعیت خارج شویم، باید ۵ سال پشت سرهم ۸ درصد رشد داشته باشیم. در ۳۰ سال گذشته نرخ رشد اقتصادی به طور میانگین بالای ۴ درصد نشده است. هرچند، شما اساسا هرچه به سمت برنامه بروید به سمت اقتصاد دولتی می‌روید. هرچقدر جزیی‌تر باشند سوسیالیسم بیشتر است. کشور‌های آزاد و پیشرفته را نگاه کنید؟ کدام دارای برنامه هستند. اما به معنای بی برنامگی نیست. چون ما کشور در حال توسعه هستمی. اما برنامه‌ها نباید باعث ایجاد دولتی شدن اقتصاد شود.
طیب نیا بهترین گزینه است
پرویزیان با اشاره به حضور اقتصاددانان با تجربه در تیم اقتصادی رئیس جمهور افزود: پس باید ابتدا پارادایم را مشخص کرد و بعد سراغ گزینه‌ها رفت. بین آن‌ها نیز آقای طیب نیا فرد مناسبی است. اگر بقیه را با هماهنگی ایشان تعیین کنند و آقای غنی نژاد مشاوره دهد باید منتظر اتفاقات خوبی باشیم.
او ادامه داد: هرچند رئیس جمهور منتخب در کوتاه مدت با یک سری مشکلات روبرو است که خارج از اقتصاد است. سر ماه باید به ۱۲ میلیون حقوق دهد و آرد در نانوایی‌ها باشد. نمی‌تواند برای بلند مدت منتظر بایستد؛ بنابراین باید یک تیم عملیات سریع هم داشته باشد. اما این بحران‌های کوتاه مدت راه حلش خارج از حوزه اقتصاد است. تحریم‌ها را اقتصاددانان نمی‌توانند حل کنند.
پرویزیان ادامه داد: پیش از اقتصاددان باید سیاست ورز داشت. تیم دولت باید بتواند رابطه خوبی با نظام حکمرانی داشته باشد. در همین چهارچوب هم می‌تواند هماهنگ شود و مسائل را پیش ببرد. از سوی دیگر، نمی‌توان بدون اف. ای. تی. اف وضعیت را تغییر داد. نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران گفت: مساله بعدی اقتصاد دیجیتال است. گستره اقتصاد دیجیتال ما تقریبا نزدیک صفر است. باید شرکت‌های دانش بنیان ما به سمت اقتصاد دیجیتال بروند. ما برای اقتصاد دیجیتال زیرساخت‌های ارتباطاتی قوی نیاز داریم. نیاز به مدیر غیر امنیتی در حوزه ارتباطات داریم. پس یکی از کار‌های رئیس جمهور در حوزه شورای عالی فضای مجازی است که این هم موضوع سیاسی است. در نهایت اگر حوزه سیاست حل شود، مسائل اقتصادی با انتخاب یک تیم درست به مرور حل خواهد شد.
