این روزها اخبار ضد و نقیضی از شیوع بیماری تب دنگی در کشور منتشر میشود. در این میان افراد سودجو با استفاده از نام این بیماری کسبوکار راه انداخته و به فروش انواع و اقسام داروها و روغنها مشغول شدهاند که البته هیچ کدام از آنها نه در جلوگیری از این بیماری تاثیر دارد و نه عاملی برای درمان آن است.
بیماری دانگ یا همان تب دنگی هنوز هیچ درمان موثری در کل دنیا ندارد. بر اساس آمارهای وزارت بهداشت جهانی، هرساله بیش از ۴۰۰ میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا میشوند، اما طی سال گذشته با توجه به تغییرات اقلیمی بارشهای سیلآسا روند ابتلا به این بیماری سیر صعودی داشته است. زمانی بارش باران برای همه رحمت و نعمت الهی به حساب میآمد، اما حالا با ویرانی طبیعت به دست انسان و بروز تغییرات اقلیمی و تبدیل شدن بارانها به سیل، بیماریهایی از این دست هم رو به افزایش است.
همانطور که طی روزهای گذشته سازمان بهداشت جهانی در مورد افزایش ابتلا به وبا در برخی کشورها هشدار داده بود، مساله بیماری تب دنگی هم به چالش جدید مردم تبدل شده است. شاید تنها نکته امیدوارکننده در مورد این بیماری عدم سرایت آن از انسان به انسان باشد. همین مساله هم باعث میشود افراد کمتری مبتلا شوند و البته وخامت حال مبتلایان هم به شکلی نیست که جان آنها را تهدید کند مگر در مواردی نادر که افراد دارای بیماریهای زمینهای باشند.
مسعود مردانی، متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری، دراینباره به تجارتنیوز میگوید: «بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، بیماری دانگ یا همان تب دنگی یکی از بیماریهای بازپدید و نوپدید در دنیاست که از طریق حشرات منتقل میشود. در سالهای اخیر بعد از همهگیریای که در برزیل اتفاق افتاد و باعث مرگومیر بسیاری از افراد شد، مساله به شکل دیگری در کانون توجه قرار گرفت.»
او میافزاید: «در واقع سازمان بهداشت جهانی متوجه شد که این بیماری میتواند به همه کشورها سرایت و افراد را مبتلا کند. به همین خاطر تدابیر بسیاری برای کنترل این بیماری در دستور کار قرار گرفت. در ایران نیز این بیماری بیشتر یک بیماری وارداتی است. در واقع نمونههای بومی مبتلا به تب دنگی در کشور ما بسیار کم هستند، اما امسال با توجه به بارانهای سیل آسا در حوزه خلیج فارس شرایط برای ورود این بیماری به کشور مهیا شد.»
مردانی در بخش دیگری از صحبتهایش میگوید: «از سالها قبل تا فروردین امسال تعداد بیماران مبتلا به تب دنگی ۷۵ مورد بوده که همگی هم به دلیل سفر به دیگر کشورها مبتلا شده بودند. اما از ابتدای سال تاکنون این تعداد به بیش از ۱۵۰ نفر رسیده که دلیل آن هم همین رفتوآمد مسافران به امارات بوده است.»
او ادامه میدهد: «عمدتاً بعد از سیلی که در امارات اتفاق افتاد کسانی که به این کشور مسافرت کرده بودند با ابتلا به این بیماری بازگشتند. نکته حائز اهمیت این است که کشور امارات دراینباره هیچ گزارشی نداده بود و وقتی اولین موردی که در ایران بعد از بازگشت از امارات شناسایی شد، همه متوجه شدند این بیماری در امارات همهگیر شده است.»
مسعود مردانی در پاسخ به این سوال که آیا تب دنگی به تهران رسیده یا نه و اخبار ضد و نقیض دراینباره چقدر میتواند صحت داشته باشد، میگوید: «بله! تب دنگی در تهران هم فراگیر شده است، چرا که اکثر افراد در تعطیلات به استانهای شمالی به خصوص گیلان مسافرت کردهاند که بر اساس تحقیقات مشخص شده تمامی پشههای گیلان عامل انتقال این بیماری هستند، به همین دلیل تب دنگی به قزوین و خراسان و اصفهان و... هم رسیده است.»
او اضافه میکند: «در حال حاضر بیشترین استانهایی که درگیر این بیماری هستند عبارتاند از استانهای بوشهر، فارس، سیستان و بلوچستان و بندر گناوه.»
مردانی میگوید: «از آنجا که بیماری تب دنگی از انسان به انسان منتقل نمیشود و تنها عامل انتقال آن پشه است، تنها در صورتی بیماری منتقل میشود که پشه فرد ناقل را نیش زده و فرد دیگری را هم نیش بزند. به این ترتیب میزان همهگیری این بیماری نمیتواند مانند کرونا زیاد و کشنده باشد.»
این متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری در ادامه راههای جلوگیری از شیوع این بیماری را برمیشمرد: «مهمترین وظیفه وزارت بهداشت و درمان در این شرایط کنترل وِکتور (به معنای عامل انتقال بیماری) است. باید مردابها و مکانهایی که در آنها سیل جاری شده، آبهای راکد که همگی محلهایی برای تخمگذاری این پشه هستند پایش و پاکسازی شود.»
او میافزاید: «یکی دیگر از مواردی که باید مورد توجه قرار گیرد و مردم به آن عمل کنند مسافرت نکردن به شهرها و استانهایی است که افراد مبتلا یا پشه آئدس در آنها وجود دارد. همچنین افراد به محض بروز نشانههای بیماری به پزشک مراجعه کنند و کارهای مراقبتی را انجام دهند. چون در این بیماری ۹۹ درصد بهبود پیدا میکنند و تنها یک درصد امکان مرگ وجود دارد.»
مینو محرز، دیگر متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری، درباره چگونگی ورود پشه آئدس به ایران به تجارتنیوز میگوید: «پشه آئدس سالها پیش از طریق لاستیکهای نیمدار از پاکستان وارد سیستان و بلوچستان شده بود، اما چون هیچ بیماری وجود نداشت که این پشه با گزش او ویروس را منتقل کند، انتقال انجام نمیشد. اما حالا با ورود افراد بیمار به کشور و وجود این پشه هر روز بر تعداد افرادی که ممکن است مبتلا شوند افزوده میشود.»
محرز در بخش دیگری از توضیحاتش میگوید: «این بیماری سالها محدود به کشورهای آسیای جنوب شرقی و کشورهای آفریقایی بود، اما بلایی که بشر سر طبیعت آورد و باعث تغییرات اقلیمی عظیم در کل جهان شد عاملی برای انتقال این پشهها به همه کشورها بود.»
او ادامه میدهد: «این بیماری، چون علائم محدودی دارد سریع انتقال پیدا میکند چراکه افراد اغلب آن را با سرماخوردگی و آنفلوانزا اشتباه میگیرند و البته خیلی هم وضعیت فرد مبتلا وخیم نمیشود.»
رئیس پیشین مرکز تحقیقات ایدز ایران درباره خطرناک بودن این بیماری توضیح میدهد: «اگر فردی برای بار دوم یا سوم مبتلا شود ممکن است خطرآفرین باشد و فرد در بیمارستان بستری شود.»
او در پایان مهمترین راه جلوگیری از همهگیری این بیماری را مبارزه وزارت بهداشت و درمان برای از بین بردن پشه آئدس میداند و میگوید: «به هر حال این بیماری مانند کرونا نمیتواند موجهای همهگیری مرگآور ایجاد کند، اما قطعاً ما با افزایش تعداد مبتلایان به این بیماری مواجه خواهیم بود. در حال حاضر این بیماری به تهران هم سرایت کرده و قطعاً طی ماههای آینده در تمام کشور ممکن است مبتلایانی دیده شوند.»