جهنم؛ سیسیل تا تهران
موج گرما، تابستان امسال را جهنم کرده است. گرمایی طاقت‌فرسا که تمام اروپا، آمریکا و کانادا را درنوردیده و ایران را هم گرفتار کرده است. در ایران بنا بر اعلام سازمان هواشناسی، طی پنج‌روز آینده در بیشتر مناطق کشور ازجمله نوار شمالی، استان خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، لرستان و البرز روند تدریجی افزایش دما تا ۵۰درجه پیش‌بینی می‌شود. از همین رو ساعات اداری در این استان‌ها کاهش یافته است. در جدیدترین تغییرات آب و هوایی در جهان نیز، این‌بار بخش‌هایی از جنوب ایتالیا، سیسیل و سایر مناطق مدیترانه، از جمله یونان و جنوب شرقی اسپانیا، یکی از بدترین خشکسالی‌های خود در دهه‌های اخیر را تجربه می‌کنند؛ خشکسالی‌ای که کارشناسان آن را ویرانگر توصیف می‌کنند. دانشمندان سال‌هاست که درباره تغییرات آب و هوایی ناشی از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای هشدارمی دهند؛ هشداری که عدم توجه به آن گرمای طاقت‌فرسا را برای جهان به ارمغان آورده است. بر اساس تحقیقاتی که طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ انجام شده، گرما موجب مرگ ۴۸۹هزار نفر در دنیا شده است.
تغییرات اقلیمی این روز‌ها گریبان کره زمین را گرفته است. یک سوی کره خاکی، سیل ویرانگر جان می‌گیرد و سوی دیگر، گرمای سوزان جان‌ها را به لب می‌رساند. ایران هم چندسالی است اسیر تغییرات گسترده آب و هوایی شده است. امسال، اما گرمای تابستان امان بریده است. گرمایی طاقت‌فرسا که بنابر گزارش‌ها تا چند روز آینده می‌تواند جان مردم را به خطر بیندازد. در این جدال طبیعت با انسان تنها راه برای جان به در بردن از گرمای جهنمی، در خانه ماندن است. دولت نیز تعطیلی ادارات را راه‌حل صرفه‌جویی در مصرف برق و نجات کارمندان از بحران گرمایی که این روز‌ها به کشور هجوم آورده است می‌داند.
بنا بر پیش‌بینی سازمان هواشناسی، استان تهران طی سه روز آینده با گرم‌ترین روز‌های خود روبه‌رو خواهد شد. اوج گرما نیز طی روز‌های شنبه و یکشنبه با درجه دمای ۴۱درجه خواهد بود. دمایی که به گفته کارشناسان با رکورد‌شکنی به بحرانی‌ترین حالت می‌رسد و می‌تواند جان بگیرد. از همین‌رو روز گذشته محسن منصوری، معاون اجرایی رئیس‌جمهور با بیان اینکه معاون اول رئیس‌جمهور درباره تعطیلی هفته آینده تهران تصمیم‌گیری می‌کند، گفت: دولت اختیاری را به معاون اول و جمعی از وزرا داد تا موضوع تعطیلی را بررسی کنند؛ و ممکن است تصمیم به تعطیلی گرفته شود. وی همچنین اضافه کرد: درباره تعطیلی‌ها هم شهر به شهر بررسی و تصمیم‌گیری می‌کنند. با این حال تا اینجای کار ادارات تهران روز گذشته تا ساعت ۱۲ظهر برقرار بودند و قرار است کارمندان در این استان نیز امروز تا ساعت ۱۱کار کنند. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده است که قرار بود ادارات استان تهران، امروز تعطیل باشند. اما موج گرما مختص به تهران نیست. بنا بر اعلام سازمان هواشناسی طی پنج روز آینده در بیشتر مناطق کشور روند تدریجی افزایش دما پیش‌بینی می‌شود. براساس پیش‌بینی‌ها اداره کل هواشناسی خوزستان با اشاره به پیش‌بینی استقرار توده هوای گرم و افزایش دما در استان و پیش‌بینی دمای بالاتر از ۴۹درجه هشدار سطح نارنجی صادر کرده است. نوار شمالی کشور، استان خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، لرستان و البرز نیز از این گرما در امان نخواهند بود. از همین‌رو ساعات اداری در این استان‌ها کاهش یافته یا امروز تعطیل شده‌اند.
دورتر از ایران هم گرما بیداد می‌کند. آن‌قدر که طبق داده‌های سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک اتحادیه اروپا (C ۳ S) که از سال ۱۹۴۰ الگو‌های آب‌وهوایی جهانی را ردیابی کرده است، یکشنبه، ۲۱ ژوئیه (۳۱ تیرماه) گرم‌ترین روز ثبت‌شده در تاریخ زمین بوده است. میانگین دمای جهانی هوای سطحی در روز یکشنبه به ۱۷.۰۹درجه سانتی‌گراد رسید و رکورد سال گذشته را شکست.
دانشمندان مدت‌هاست هشدار داده‌اند که تغییرات آب و هوایی ناشی از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای که عمدتا خود ناشی از سوختن سوخت‌های فسیلی است، توالی موج‌های گرما را شدید‌تر و کشنده‌تر می‌کند. این دانشمندان سال‌هاست که می‌گویند دولت‌ها باید برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای اقدامات جدی انجام دهند. هشدار‌هایی که هیچ کدام از سوی دولتمردان جهان تا کنون جدی گرفته نشده است و تابستان امسال را با دمای ۵۰درجه برای جهان جهنمی کرده است. بررسی‌های شبکه تلویزیونی «الجزیره» که داده‌های اقلیمی ۲۰ ساله از بیش از ۱۲۰۰ شهر در سراسر جهان را تجزیه و تحلیل کرده است، می‌گوید در طول ۲۰ سال گذشته، ۱۹ شهر از ۱۵ کشور حداکثر دمای ۵۰ درجه سانتی‌گراد (۱۲۲ فارنهایت) یا بالاتر را ثبت کرده‌اند. براساس این گزارش که «ایسنا» آن را منتشر کرده است، شهر بصره در عراق حداقل ۱۲۹ روز دمای بالای ۵۰ درجه سانتی‌گراد را ثبت کرده و پس از آن اهواز در ایران با ۸۴ روز و «جهرا» (الجهراء) در کویت با ۸۳ روز قرار گرفته‌اند. این گزارش همچنین حاکی است در طول ۲۰ سال گذشته، بالاترین دما تنها در پنج شهر در چهار کشور در سراسر خاورمیانه ثبت شده است که این کشور‌ها براساس رتبه‌بندی فوق شامل ایران (هفت بار)، عراق (شش بار)، کویت (پنج بار) و عربستان سعودی (دو بار) می‌شوند. هرچه هست گرمای طاقت‌فرسا زنگ‌های خطر را برای جهان به صدا درآورده است. روز گذشته نیز عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با هشدار نسبت به افزایش تصاعدی مرگ‌های ناشی از گرما در دنیا، اعلام کرد براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، میزان مرگ‌ومیر افراد بالای ۶۰ سال به دلیل افزایش دما، طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ نسبت به بازه زمانی ۴ ساله یعنی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ حدود ۸۵ درصد افزایش یافته است. او به «ایسنا» گفت: نتایج مطالعاتی که طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ انجام شده بیانگر این است که ۴۸۹ هزار نفر در دنیا به دلیل گرما در هر سال جان خود را از دست می‌دهند که ۴۵ درصد این موارد در کشور‌های آسیایی و ۳۶ درصد در کشور‌های اروپایی اتفاق می‌افتد.
