گسترش مناسبات رانتی
رئیس مؤسسه دین و اقتصاد از گسترش مناسبات رانتی و فساد در اقتصاد کشور گفته و توضیح می‌دهد: «امروز شاهد آن هستیم مافیاها برای حل مسئله تورم بساطی را برپا کردند و سراغ هر چیزی می‌روند به‌جز آسیب‌‌شناسی فشارهایی که به تولید ایران وارد شده است. از همین روی، به تولید توجهی نمی‌شود و به جای آن توجه‌ها به سمت مناسبات رانتی و فاسد است و تمام این موضوعات نشان می‌دهد که از لحاظ اندیشه‌ای چقدر به بسیج حداکثر ظرفیت‌های دانایی نیاز داریم و امیدواریم برگزاری رویداد جایزه عالی‌نسب گامی باشد برای برگزیدن بهترین مطالعات در زمینه توسعه».
فرشاد مومنی در نشست خبری رویداد «جایزه عالی‌نسب» گفت: «در حال تجربه شرایط بسیار خاصی هستیم و نگرانی‌ها درباره روندهای واگرایانه و به سمت قهقرا در همه عرصه‌‌های حیات جمعی ما بیداد می‌کند. هم‌زمان شاهد این هستیم که به‌طور غیرمتعارفی، به‌جای برانگیختن عزم، اراده و انگیزه برای برطرف‌کردن این گرفتاری‌ها، متأسفانه آگاهانه و غیرآگاهانه، عناصر انگیزه‌کُش فعال است. از این‌رو طبیعتا به اعتبار فلسفه وجودی مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد مبنی بر اینکه ایران و توسعه آن باید در مرکز توجه قرار داشته باشد، این پرسش در مؤسسه مطرح بود که ما به سهم خود در این زمینه چه اقدامی انجام می‌دهیم؟». او ادامه داد: «تصور ما این بود که با مطرح‌کردن جایزه عالی‌نسب، به سهم خودمان و مقدورات، به‌طور هم‌زمان چند موضوع را دنبال می‌کنیم.
مسئله نخست، این است که در بستر مناسبات رانتی، قربانی بزرگ توسعه است. اگر به اسناد برنامه‌های توسعه کشور نگاه کنیم، می‌بینیم هر نسبتی را می‌توان به این اسناد داد به‌جز اینکه ارتباطی به ماجرای توسعه کشور داشته باشند». مومنی گفت: «مگر می‌شود در جامعه‌ای مسئله توسعه را حذف کنیم که این حذف هم به اعتبار ذی‌نفعان رانتی شکل و شمایل پرتنوعی به خود گرفته و پس از این حذف، احتمال بهبود وضعیت را داشته باشیم.
مأموریت اصلی جایزه عالی‌نسب این است که دوباره وجود گرامی‌ای به نام «ایران» را به همه یادآوری کند؛ چراکه در بستر مناسبات رانتی، همه به دنبال منافع شخصی در حرکت هستند و فراموش می‌کنند که منافع شخصی پایدار فقط در صورتی شکل می‌گیرد که ایرانی باقی مانده باشد که حالش خوب باشد و برای اینکه حال ایران خوب شود باید محور همه تلاش‌ها توسعه باشد».
این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: «بر این باور هستیم که برای پیشبرد ماجرای توسعه، اول باید مسئله و دغدغه توسعه در حیطه اندیشه‌ای سامان پیدا کند. در شرایطی که با کمال تأسف مراکز اندیشه‌ای ما یکی از برترین ایام را از نظر تحمل‌کردن مداخله‌های ناروا و فشارهای غیرعادی تجربه می‌کند، در اهل علم و پژوهش در حیطه توسعه با تمرکز بر نیازهای معرفتی این مسئله در ایران، انگیزه‌ای را از طریق رویداد جایزه عالی‌نسب ایجاد کنیم».
مومنی با بیان اینکه همچنین به دنبال این بودیم که به جامعه این پیام را بدهیم که ولو اینکه به خادمان واقعی توسعه ایران بهای کافی داده نشود، اهل علم و دانایی هرگز کسانی را که گام‌های بزرگی در زمینه توسعه برداشته باشند، فراموش نمی‌کنند، گفت: «با مطرح‌کردن این جایزه به نام استاد فقید میرمصطفی عالی‌نسب می‌خواهیم بگوییم جامعه ما اگر بخواهد هویت توسعه‌‌ای پیدا کند، باید چهره‌های برجسته‌ای را که در دورانی سخت‌تر از شرایط کنونی، گام‌هایی بزرگ در ساحت‌های نظر و عمل و در مسیر توسعه کشور برداشته‌اند، به‌عنوان الگو معرفی کند. امیدواریم به همین بهانه، به همان اندازه که دغدغه ایران و توسعه ایران مطرح می‌شود، مسئله قدرشناسی عالمانه از خادمان توسعه نیز موضوعیت پیدا کند».
او با بیان اینکه امیدواریم برگزاری این رویداد جنبش توسعه‌خواهی را دوباره در ایران زنده کند، تأکید کرد: «یقین داریم آنچه ایران امروز گرفتار آن است، در تسخیر علم است و ما تافته جدا‌بافته در این عالم نیستیم و مانند هر کشور دیگری اگر اهل علم انگیزه پیدا کنند، قطعا می‌توانیم از عهده گرفتاری‌ها بربیاییم. در مباحث ارزشمندی که از سوی متفکران در رسانه‌ها منتشر می‌شود، درمی‌یابیم که با معیارهای علمی هم می‌توانیم توضیح دهیم چرا به این روز افتاده‌ایم و هم می‌توانیم سازو‌کارهای برون‌رفت از این وضعیت را ارائه دهیم.
