آرتروز شایع‌ترین بیماری مزمن مفاصل است
دکتر علیرضا موسویان، با اشاره به اینکه ابتلا به آرتروز در فرهنگ و تغذیه و سبک زندگی ایرانی ریشه دارد، گفت: مانند دوزانو و چهارزانو نشستن، استفاده بیشتر پله به‌جای آسانسور، نداشتن برنامه‌ی ورزشی طولانی‌مدت و پایدار، به‌ویژه ورزش‌های آبی، استفاده از سرویس بهداشتی ایرانی و استفاده کمتر از مواد غضروف ساز، مانند آووکادو و سویا و بعضی ماهی‌ها در ابتلا به این بیماری موثر است.
وی ادامه داد: در مفاصل سالم، ماده‌ای شبیه به لاستیک به نام غضروف انتهای هر استخوان را می‌پوشاند؛ غضروف برای حرکات مفصل‌ها سطحی صاف و سُرخوردنی مهیا می‌کند و مثل بالشتکی بین استخوان‌ها قرار می‌گیرد؛ در آرتروز، غضروف‌ها متلاشی می‌شوند و این امر موجب اختلال در حرکت مفصل و درد و تورم می‌شود.
دکتر موسویان با بیان اینکه با گذشت زمان و بدترشدن آرتروز، استخوان‌ها ممکن است بشکنند و ساختار‌هایی به‌نام خار استخوانی تشکیل شود، گفت: قطعاتی از استخوان‌ها یا غضروف‌ها ممکن است جدا شوند و در اطراف مفصل شناور بمانند و در بدن، فرایندی التهابی رخ می‌دهد و پروتئین‌هایی به‌نام سیتوکین و نیز آنزیم‌های تولیدشده آسیب بیشتری به غضروف وارد می‌کنند؛ در مراحل نهایی آرتروز، غضروف از بین می‌رود و استخوان‌ها روی هم کشیده می‌شوند و این امر موجب بُروز آسیب و درد بیشتری می‌شود.
وی با بیان اینکه اگرچه آرتروز در تمام سنین ممکن است بُروز کند، اما میزان شیوع آن درمیان افراد بالای ۶۵ سال بیشتر است، گفت: از جمله عوامل خطرساز رایج در این زمینه می‌توان به افزایش سن، چاقی، داشتن سابقه آسیب مفصلی، استفاده بیش از حد از مفاصل، ضعف عضلات ران و استعداد ژنتیکی اشاره کرد.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه علائم آرتروز بسته به مفاصل تحت‌تأثیر و نیز شدت بیماری متغیر است، بیان کرد: علامت رایج آرتروز در افراد درد و خشکی مفاصل، به خصوص در هنگام صبح و یا بعد از استراحت است؛ مفاصل آسیب‌دیده ممکن است به‌ویژه پس از فعالیت طولانی دچار تورم شوند؛ این علائم در طول زمان روی‌هم انباشته می‌شوند نه اینکه ناگهانی بُروز کنند.
وی عنوان کرد: احساس درد و خشکی در محل مفصل بعد از فعالیت یا استفاده‌ی بیش‌ازحد از مفاصل، به‌ویژه در ران‌ها و زانوها و پایین کمر، محدودشدن دامنه‌ی حرکت مفاصل، ایجاد صدا در هنگام خم‌کردن مفاصل، تورم خفیف در اطراف مفصل و دردی که پس از فعالیت یا در پایان روز بدتر می‌شود از جمله نشانه‌های ابتلا به این بیماری است.
دکتر موسویان با بیان اینکه درد زانو یا ران می‌تواند بی‌تحرکی زندگی را سبب شود که حاصلش افزایش وزن و چاقی است؛ داشتن اضافه‌وزن یا چاقی به بُروز دیابت و بیماری قلبی و افزایش فشارخون منجر می‌شود، گفت: میزان افتادن در افراد مبتلا به آرتروز ۳۰ درصد بیشتر است و خطر شکستگی استخوان در آن‌ها درمقایسه‌با افراد سالم ۲۰ درصد بیشتر است.
وی تاکید کرد: افراد مبتلا به آرتروز عوامل خطرسازی مانند کاهش عملکرد و ضعف ماهیچه و مشکل در تعادل دارند که موجب می‌شود احتمال افتادن آن‌ها بیشتر شود. همچنین، اثر‌های جانبی حاصل از دارو‌هایی که برای تسکین درد تجویز می‌شوند، ممکن است در افتادن فرد نقش داشته باشند. دارو‌های مسکّن خواب‌آور ممکن است موجب سرگیجه و بی‌تعادلی فرد شوند.
دکتر موسویان به عوامل موثر در ابتلا به آرتروز اشاره کرد و گفت: تاثیرات ژنتیک در اختلال تولید کلاژن، اضافه وزن، آسیب و استفاده بیش از حد مفاصل، بیماری‌های استخوان و مفاصل مانند روماتیسم مفصلی و اختلالات متابولیکی خاص مانند هموکروماتوز یا آکرومگالی از جمله عوامل موثر در ابتلا به آرتروز است.
