به گفته متخصصین مصرف کافئین تا زمانی که در حد اعتدال باشد، به طور معمول خطرناک نیست. اکثر افراد میتوانند تا ۴۰۰ میلی گرم کافئین (این مقدار حدود چهار فنجان قهوه ۲۳۶ میلی لیتری است) در روز مصرف کنند. با این حال برخی دیگر به کافئین و یا فرآوردههای حاوی این ماده حساستر هستند. در این دسته مصرف بیش از حد کافئین ممکن است با تجربه موارد زیر همراه باشد:
- بیقراری
- بیخوابی
- سردرد
- ریتم غیر طبیعی قلب
حساسیت به کافئین میتواند بسیار آزاردهنده باشد، اما در اکثر موارد نسبتا جزئی است و فرد را درگیر عوارض شدید نمیکند. اگر با آلرژی به کافئین دست و پنجه نرم میکنید، مصرف کمترین مقدار از این ماده نیز میتواند اثر منفی بر سلامت جسمی و روحی شما داشته باشد. تمامی نکاتی که در این خصوص در اختیار علاقه مندان قرار میگیرند، از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا در دسترس هستند.
علائم حساسیت به کافئین چیست؟
علائم فیزیکی آلرژی به کافئین مشابه علائم ناشی از سایر آلرژیهای غذایی است. برای مثال به طور معمول در این آلرژی با نشانههای زیر رو به رو میشویم:
- خارش دهان، زبان یا لب
- تورم لبها یا زبان
- راش پوستی
این علائم ممکن است مدت کوتاهی پس از مصرف کافئین شروع یا چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آن ایجاد شود. از آن جایی که ابعاد مختلف آلرژی به کافئین به خوبی شناخته نشدهاند، ممکن است علائم این مشکل با انواع دیگری از آلرژی اشتباه گرفته شوند.
آلرژی شدید به کافئین میتواند علائم آنافیلاکسی ایجاد کند. این علائم عبارتاند از:
- مشکل در تنفس به دلیل تورم گلو یا زبان
- خس خس سینه
- سرفه
علت حساسیت به کافئین چیست؟
علائم حساسیت به کافئین با هجوم ناگهانی آدرنالین ایجاد میشود. افراد مبتلا به عدم تحمل کافئین، این ماده را به آرامی در بدن خود متابولیزه میکنند.
آلرژی به کافئین زمانی ایجاد میشود که سیستم ایمنی آن را به عنوان یک مهاجم مضر در نظر بگیرد. در همین راستا، سیستم ایمنی اقدام به تولید آنتی بادی ایمونوگلوبولین E میکند. سپس این آنتی بادی به سمت سلولها حرکت کرده و باعث بروز علائم آلرژی میشود.
آیا باید در مورد حساسیت به کافئین به پزشک مراجعه کرد؟
تشخیص آلرژی به کافئین دشوار است زیرا موارد آن نادر هستند.
معمولا برای تشخیص حساسیت به کافئین از آزمایش پوستی کمک گرفته میشود. طی فرآیند ویزیت، پزشک مقادیر کمی از آلرژن را روی بازوی بیمار قرار میدهد و سپس پوست ناحیه تست شده را از جهت واکنش آلرژیک زیر نظر میگیرد. ایجاد قرمزی، خارش یا درد در محل آزمایش ممکن است موضوع حساسیت به کافئین را تایید کند.
چگونه میتوان با حساسیت به کافئین مقابله کرد؟
اگر علائم فیزیکی حساسیت به کافئین را تجربه کردید، مصرف هر گونه غذا یا نوشیدنی حاوی کافئین را متوقف کنید و فورا با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که یک آنتی هیستامین بدون نیاز به نسخه مصرف کنید. این دسته از داروها میتوانند علائمی مانند خارش، تورم و کهیر را کاهش دهند. اما تنها راه حل قطعی برای جلوگیری از حساسیت به کافئین پرهیز از مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای حاوی کافئین است.
با توجه به این مسئله، مطالعه دقیق برچسبهای مواد غذایی و نوشیدنیها از اهمیت زیادی برخوردار است.
اما چه موادی حاوی کافئین هستند؟
- قهوه (حتی قهوه بدون کافئین نیز ممکن است کاملا فاقد کافئین نباشد)
- چای
- شکلات
- دسرهای یخ زده
- نوشیدنیهای انرژی زا
- یک سری از مکملهای ویتامینی
- داروهای بدون نسخه مانند برخی از مسکنها از جمله مسکنهای مناسب میگرن
اگر برای افزایش انرژی به کافئین متکی هستید، روشهای دیگری را برای افزایش طبیعی انرژی و هوشیاری خود در نظر بگیرید. مثلا:
فعالیت بدنی خود را افزایش دهید
یک برنامه تمرینی مناسب را شروع و هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش کنید. دویدن، پیاده روی، دوچرخه سواری و یا شرکت در یک کلاس تمرینی همگی موثر هستند.
به اندازه کافی بخوابید
خواب کمتر از هفت تا نه ساعت در شب میتواند باعث خستگی صبحگاهی شود. یک محیط خواب راحت و یک برنامه منظم برای خواب خود ایجاد کنید. تلویزیون و سایر وسایل الکترونیکی را خاموش کنید و مطمئن شوید که اتاق تاریک و دارای دمای مناسب است.
مکملهای ویتامینی مصرف کنید
برخی از ویتامینها به طور طبیعی میتوانند سطح انرژی را با گذر زمان افزایش دهند. اینها شامل ویتامینهای گروه ب و تیروزین هستند. البته بهتر است قبل از مصرف ویتامینها با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید، به خصوص اگر از داروهای نسخهای استفاده میکنید.
آیا حساسیت به کافئین میتواند عوارض جدی ایجاد کند؟
اگر به کافئین حساسیت دارید و به مصرف آن ادامه میدهید، علائم حساسیت میتوانند تشدید شوند. در ادامه بسته به شدت واکنش، ممکن است با علائم آنافیلاکسی رو به رو شویم که میتواند تهدیدکننده حیات باشد.
گفتنی است که قطع مصرف کافئین ممکن است منجر به بروز علائم ترک مانند سردرد، خستگی و لرزش شود. اما این علائم کوتاه مدت هستند و معمولا ظرف یک هفته از زمان قطع به تدریج برطرف میشوند.