مزاج افراد از ویژگی‌های ظاهری آنها قابل تشخیص است
پریسا جعفری ملمس را از مهم‌ترین ابزارهای تشخیص میزان گرمی و سردی و همچنین تری و خشکی بدن عنوان کرد و افزود: آنچه که طبیب هنگام لمس بدن شخص معاینه شونده حس می‌کند را ملمس می‌گویند.
وی اظهار کرد: احساس نرمی در لمس دلیل بر رطوبت، احساس سفتی دلیل بر خشکی، احساس حرارت هنگام لمس نشانه گرمی و احساس سردی دلیل بر سردی مزاج است و برای لمس صحیح، شخص لمس‌کننده باید مزاج معتدل داشته باشد یا مزاج خود را به‌خوبی بشناسد.
این متخصص طب ایرانی، رطوبت و حرارت را از شرایط لازم برای رشد دانست و گفت: فردی که مزاج گرم و تر دارد درشت هیکل می‌شود. زیادی گوشت و چربی دلالت بر تری مزاج و کمی آنها دلالت بر خشکی می‌کند.
او عنوان کرد: هیکل‌های درشت و حجم‌دار اگر با غلبه چربی بر بدن همراه باشند، معمولا دارای مزاج سرد و تر و اگر عضلانی باشند دارای مزاج گرم و تر هستند.
جعفری با بیان اینکه خشکی مانع رشد می‌شود و از همین رو هیکل‌های لاغر دارای مزاج‌های گرم و خشک یا سرد و خشک هستند، افزود: افراد با مزاج سرد و خشک، لاغرترین افراد بوده و معمولا عضلانی نیستند ولی افراد با مزاج گرم و خشک کمی عضله دارند.
وی سریع بودن رشد مو را نشانه خشکی مزاج و زیادی مو را دلیل بر گرمی مزاج دانست و گفت: اگر سرعت رشد مو خیلی زیاد باشد نشانه توأم بودن گرمی و خشکی است. همچنین ضخامت، مجعد بودن و سیاهی مو نیز بر گرمی و خشکی مزاج دلالت دارد ولی کُندی رشد مو و تُنُکی و نازکی آن نشانه رطوبت مزاج است و کمی، نازکی، صافی و سفیدی مو بر سردی و تری مزاج دلالت می‌کند.
این متخصص طب ایرانی با اشاره به اینکه صافی و تجعد مو اگر ناشی از مزاج باشد با تغییر مزاج، تغییر می‌کند ولی اگر ذاتی باشد تغییر نمی‌کند، اظهار کرد: سیاهی مو دلیل بر حرارت و خشکی و سفیدی مو دلیل بر سردی و تری است.
وی افزود: البته سفیدی مو می‌تواند بر خشکی شدید نیز دلالت داشته باشد. همچنین اگر رنگ مو میان سرخی و زردی باشد نشانه غلبه سردی و تری و اگر زرد مایل به سرخ یا سرخ خالص باشد دلیل نزدیکی به اعتدال است.
جعفری، سفیدی رنگ پوست را نشانه سردی مزاج و سرخی، زردی یا گندمگون بودن را نشانه گرمی مزاج خواند و گفت: رنگ بدن اگر سفید (شبیه به رنگ مهتاب) باشد نشانه غلبه رطوبت و گاهی نشانه کم‌خونی است. رنگ سرخ دلیل غلبه گرمی یا گرمی و تری مزاج است. رنگ زرد (شبیه به رنگ آفتاب) نشانه غلبه گرمی یا گرمی و خشکی مزاج می‌باشد و رنگ سرخ و سفید در فرد معتدل دیده می‌شود.
وی با بیان اینکه مزاج می‌تواند بر متغیرهایی چون قد، وزن، درصد عضله و چربی، شکل بدن (استوار بودن و شلی بدن)، کوچکی یا بزرگی قفسه سینه، سر، مفاصل و همچنین کوچکی و بزرگی اندام‌های بدن اثرگذار باشد، اظهار کرد: فراخی قفسه سینه، عروق برجسته، نبض قوی، درشتی مفاصل، چهارشانه بودن، هیکل درشت و بزرگی دست و پا از نشانه‌های گرمی مزاج و کوچکی قفسه سینه، مشخص نبودن عروق، نبض ضعیف، نامشخص بودن مفاصل، هیکل ریز و کوچکی دست و پا از نشانه‌های سردی مزاج است.
این متخصص طب ایرانی، خاطرنشان کرد: تاثیرپذیری سریع از گرما، عدم تحمل گرما و راحتی در هوای خنک جزء نشانه‌های گرمی مزاج و تاثیرپذیری سریع از سرما، عدم تحمل سرما و راحتی در هوای گرم جزء نشانه‌های سردی مزاج است.
