دود دست سوم سیگار هم مضر است؟
درباره سیگار و عوارض دود سیگار زیاد شنیده‌ایم. در این بین احتمالا شما هم اصطلاح دود دست دوم سیگار به گوش‌تان خورده است. منظور از دود دست دوم، زمانی است که فردی در فضایی مسقف در کنار دیگران سیگار می‌کشد و دود سیگار او با تنفس، وارد بدن افراد حاضر در آن محیط می‌شود. درباره عوارض دود دست دوم تا به امروز مطالعات متعددی انجام شده است. اما حالا بررسی‌های محققان کار را یک قدم جلوتر برده و مشخص شده است که دود سیگار نه فقط برای فرد سیگاری و نه فقط به صورت دود دست دوم که به عنوان دود دست سوم هم عوارض جدی بر سلامتی افراد دارد. دود دست سوم چیست و ما چقدر در معرض این دود هستیم؟ این سوالاتی است که در پی پاسخ به آن‌ها هستیم.
دود دست سوم چیست؟
زمانی که فردی سیگار می‌کشد، بخشی از دود ناشی از آن روی لباس، مو و پوست فرد می‌نشیند. جدای از آن، این دود می‌تواند روی وسایل نزدیک به فرد هم بنشیند، مواردی، چون صندلی، پرده، کوسن و... افراد دیگر این دود را در قالب بوی سیگار حس می‌کنند. به این دود نشسته روی سطوح که به شکل بوی سیگار استشمام می‌شود، دود دست سوم گفته می‌شود. این اصطلاح عمر کوتاهی دارد و تازه چند سالی توجه متخصصان به این موضوع جلب شده است. اما طی همین زمان کوتاه، مطالعاتی که انجام شده است، نشان می‌دهد حتی استشمام بوی سیگار یا همان دود دست سوم می‌تواند عوارضی برای افراد داشته باشد.
دود دست سوم چقدر سمی است؟
یکی از آخرین مطالعات در زمینه دود دست سوم، مطالعه‌ای است که توسط محققان دانشگاه ییل انجام و نتایج آن به تازگی منتشر شده است. طبق این بررسی زمانی که شما در فضایی مانند سینما کنار دست کسی می‌نشینید که پیش از ورود به سینما سیگار کشیده است، در طول زمان تماشای یک فیلم سینمایی در معرض مواد شیمیایی مضر داخل سیگار به اندازه تقریبی بین دود کردن یک نخ سیگار تا حتی ۱۰ نخ سیگار خواهید بود. این در وضعیتی است که این مواد شیمیایی (شامل نیکوتین و دیگر مواد موجود داخل سیگار) تنها به واسطه این‌که روی لباس فرد سیگاری است، به سالن سینما وارد شده است. نتایج این مطالعه می‌تواند مقیاسی به ما دهد تا بتوانیم تا حدی عوارض ناشی از نشستن در ماشین فردی سیگاری یا ورود به فضایی را که افراد پیش از ورود ما در آن سیگار کشیده‌اند برآورد کنیم. اما شاید برخی افراد با خود تصور کنند، شستن لباس‌ها و تعویض زود به زود آن‌ها بتواند از جا به جا کردن مواد شیمیایی مضر توسط افراد سیگاری جلوگیری کند. اما آیا چنین روشی کارآمد است؟
شستن لباس چقدر کمک‌کننده است؟
تا به این‌جا مطالعات نشان می‌دهد که هر چند شست وشو می‌تواند میزان مواد سمی نشسته روی لباس افراد سیگاری را کاهش دهد، اما نمی‌تواند تمام آن را از بین ببرد. در عین حال شاید بد نباشد این موضوع را هم در نظر داشته باشیم که شستن لباس‌ها، تنها باعث می‌شود بخشی از آلودگی ایجاد شده با دود سیگار از روی لباس جدا و سپس وارد محیط زیست ما شود. در واقع این آلودگی با شستن از بین نمی‌رود، بلکه تنها جا به جا می‌شود. از طرفی پایداری بخشی از این آلودگی بسیار بیشتر از تصور ماست.
دود دست سوم برای سال‌ها باقی می‌ماند!
در بخش دیگری از مطالعه محققان دانشگاه ییل، آن‌ها به بررسی سالن سینمایی پرداختند که طی ۱۵ سال اخیر سیگار کشیدن در آن ممنوع شده بود. آن‌ها متوجه شدند که در این سالن، مواد شیمیایی مضر باقی مانده از سیگار در هر زمانی وجود دارد. البته با ورود تماشاگران (شامل افراد سیگاری) میزان این مواد افزایش و بعد از خروج آن‌ها میزان مواد شیمیایی کاهش می‌یافت. اما هیچ وقت به صفر نمی‌رسید.
محققان این مطالعه بر این باورند که موضوع دود دست سوم سیگار، باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد و مردم آموزش‌های بیشتری در این باره دریافت کنند. شاید که این آموزش‌ها بتواند انگیزه کافی برای دوری از سیگار را در افراد بیشتری ایجاد کند.
