بازداشت دوروف و حکمرانی قانونمند بر فضای مجازی؛ از اروپا تا ایران
در هفته گذشته بازداشت پاول دوروف در فرودگاه بورژه واقع در حومه شمال شرقی پاریس سرخط اخبار مهم دنیا بود و علت این دستگیری به ادعای مقامات فرانسه، تحقیقات درباره محتوای غیرقانونی در پیام رسان تحت مدیریت وی بود. به اذعان مقامات فرانسوی، درورف در مهار محتوای افراطی و غیرقانونی در پیام رسانی که اکنون بیش از ۹۰۰ میلیون دنبال کننده دارد، ناتوان است.
فارغ از پشت پرده دستگیری دوروف، یکی از ابعاد این دستگیری، مسئله حاکمیت کشور‌ها بر فضای مجازی است که در سال‌های اخیر به دغدغه‌ای جهانی تبدیل شده است با این وجود موضع کشور‌هایی که قدرت بالاتری در اعمال حکامیت خود بر سکو‌های بین المللی دارند، واجد استاندارد دوگانه است به نحوی که آن‌ها این حق حاکمیت را برای خود می‌پذیرند، اما اگر سایر کشور‌ها بخواهند از چنین حقی بهره منده باشند و یا محدودیت‌هایی بر سکو‌های متخلف ایجاد کنند، با واکنش‌های منفی روبه رو می‌شوند.
نمونه بارز این استاندارد دوگانه را می‌توان در موضع کشور‌های اروپایی نسبت به تلگرام مشاهده کرد؛ این پیام‌رسان از آنجا که هنوز الزامات اتحادیه اروپا را به طور کامل برآورد نکرده در برخی کشور‌های عضو مانند اسپانیا ممنوع اعلام شده است.
تلگرام علاوه بر اسپانیا، در نروژ، اوکراین، روسیه و بلاروس هم با محدودیت‌هایی مواجه است و به تازگی نخست وزیر انگلستان از تصمیم دولتش برای اتخاذ تدابیر سختگیرانه علیه آن دسته از سکو‌هایی که به ناآرامی‌های اخیر علیه مهاجران در این کشور دامن زدند خبر داد که تلگرام یکی از آنهاست.
موضع جالب یورونیوز علیه تلگرام؛ "مقصد تبهکاران و تروریست‌ها"!
نکته جالب توجه در این باره موضع شبکه خبری یورونیوز درباره تلگرام است؛ این خبرگزاری بین المللی که متعلق به اتحادیه اروپاست مطالبی را درباره این پیام رسان اعلام کرده که شاید پیشتر نظیر آن را در رسانه‌های داخلی دیده بودیم، اما بیان آن از زبان یورونیوز، نشان دهنده جدی بودن دغدغه ایران نسبت به فعالیت چنین پیام رسان‌هایی است و در گذشته آن را اعلام کرده بود.
یورونیوز در گزارشی تلگرام را به مقصدی جذاب برای تبهکاران سایبری، سازمان‌های تروریستی و قاچاقچیان مواد مخدر برشمرد و نوشت: «سازمان‌های تروریستی از جمله داعش عمدتا برای صدور بیانیه‌هایی که در آن‌ها مسئولیت حملاتشان را بر عهده می‌گیرند، از تلگرام استفاده می‌کنند.»
این شبکه خبری همچنین مدعی شد که هکر‌هایی که با انگیزه و یا مشوق‌ها و حمایت‌های سیاسی دست به اقدام می‌زنند از جمله هکر‌های مرتبط با جنگ اوکراین و یا درگیری‌های حماس و اسرائیل نیز از طریق فورم‌های عمومی تلگرام اقدامات خود را اطلاع‌رسانی می‌کنند.
یورونیوز به نقل از تایسیا گارکاوا، تحلیل‌گر امور اطلاعاتی یکی دیگر از اشکالات تلگرام را چنین بیان می‌کند: اگرچه پیام‌ها در پیام‌رسان‌های «اپل» و «واتساپ» نیز رمزنگاری شده هستند، اما این پیام‌رسان‌ها به کاربران اجازه نمی‌دهند تا با استفاده از شماره تلفن‌های مجازی در آن‌ها ثبت‌نام کنند، اما تلگرام نیازی به سیم‌کارت ندارد.
عدم نظارت بر کانال‌های خصوصی از دیگر اشکالات این پیام رسان است که به گفته نویسنده مطلب یورونیوز، محتوا‌هایی از جمله مرتبط با تعرض جنسی به کودکان به راحتی بتواند در آن دست به دست شود.
مسئله حق حاکمیت بر فضای مجازی را به تازگی رهبر انقلاب در سخنرانی خود در دیدار با عضای هیئت دولت چهاردهم بیان کرده و با اشاره به دستگیری پاول دوروف، تعبیر سابق خود از فضای مجازی کشور به رها و ول بودن را ناشی از نبود حکمرانی قانونمند خواندند و گفتند: در همه دنیا با جدیت این کار را می‌کنند؛ به گونه‌ای که اکنون می‌بینید که فرانسوی‌ها آن فرد را بخاطر نقض حکمرانی خود بازداشت کرده‌اند. نقض حکمرانی قابل قبول نیست. کشور در اختیار شما است و در قبال آن وظیفه و مأموریتی دارید و نباید اجازه دهید حکمرانی شما را نقض کنند.
ایشان با اشاره به روشن بودن مبنای حرفشان درباره فضای مجازی و در عین حال اصرار برخی افراد بر سوء برداشت یا فهم غلط، گفتند: اگر فضای مجازی در کشور قانونمند شود، تبدیل به فرصت می‌شود، اما بدون حکمرانی قانونمند، به تهدید تبدیل خواهد شد.
