همه ما خوب یادمان میآید که اولین روزی که میخواستیم به مدرسه برویم، چقدر استرس داشتیم، بخصوص در دوران ما دهه پنجاهیهایی که دهه شصت به مدرسه میرفتیم، آموزش و آگاهی عمومی والدین در سطح و اندازهای نبود که دنیای وهمانگیز و ترسناک روز اول مدرسه را برای ما روشن و بی دغدغه کند. تا آن روز، تمام دنیای ما در جغرافیای کوچک خانه یا کوچه محدود میشد و والدینی که بیدریغ به ما محبت میکردند و دریافته بودیم که همیشه دو حامی بالای سرمان است و خود را به او میسپردیم. حالا اما به یکباره وارد کلاسی شلوغ شده بودیم و در جیغ و داد و شیطنتهای بچههایی که نمیشناختیم و در شرایطی ورای چتر عاطفی والدین قرار گرفته بودیم و بعضا کارمان به پشیمانی از حضور در آن مکان و بغض برای مادرانمان منتهی میشد. البته به سرعت شرایط برایمان قابل پذیرش میشد اما همین روز یا روزهای اول را میشد با توجیه والدین، به غایت بهتر سپری کرد.
در همین خصوص چند راهکار برای توجیه مواجهه کودکان با روز اول مدرسه به والدین توصیه میشود:
طبیعتا چند ماه قبل از مدرسه مراحل ثبت نام و تهیه لباس و کیف و کتاب و لوازمالتحریر انجام میشود. والدین از همین ایام باید آگاهانه، تصویری دلانگیزی از مدرسه را برای کودکشان ترسیم کنند تا به تدریج مهیای رفتن به مدرسه شود اما چند روز مانده به اولین حضور، باید به صورت جدی اما با لحن و روندی عاری از انتقال استرس، فضای مدرسه را برای کودک توضیح دهند و اینکه در مواجهه اول از غریبی و همهمه و شیطنتهای دیگر کودکان ترس و واهمهای نداشته باشد. این نکته را مکررا متذکر شوید که طبیعی است که به یکباره با فضایی غریب مواجه شود اما بداند که خیلی زود آنجا با همکلاسیهایش صمیمی خواهد شد و به تدریج مدرسه به عنوان بخشی از جذابیت در مرحله جدید زندگیاش خواهد بود ازاینرو در مواجهه اول، صبر و تحمل داشته باشد تا خیلی زود جذابیتها را تجربه کند.
هرچند مراقبت از تنظیم خواب کودک قبل از دوران مدرسه تاکید میشود با این وجود عموما کنترلی بر ساعت دقیثق خوابیدن و بیدار شدن نیست و در ماههای منتهی به مدرسه، ساعت خواب و بیداری باید دقیق تنظیم شود به گونهای که دانشآموز حدود ساعت 9 شب بخوابد و حدود 6 صبح سر حال از خواب بیدار شود تا بتواند بدون خوابآلودگی و کسر خواب، صبحانه میل کرده و شاداب به مدرسه برود.
از همان شب اولین روز مدرسه به فرزندتان بگویید وسایل مدرسه را آماده کند و در این کار به او کمک و راهنمای بدهید. این روند را به تدریج به خود او واگذار کنید. تکمیل بودن وسایل مدرسه از استرس کودک میکاهد. چون اگر شب قبل آماده نشود، صبح اول وقت برای کودک استرس ایجاد خواهد شد.
قبل از روز اول مدرسه، به کودکتان در مورد قوانین مدرسه، معلم و مدیر و ناظم صحبت کنید و به او فرصت دهید تا با این مفاهیم بیشتر آشنا شود چراکه انسان از چیزی که دانش و اطلاعاتی در مورد آن ندارد بیشتر میترسد.
قبل از مدرسه یک چکآپ کامل شامل تست بینایی، شنوایی، دندانها، پوست و موی سر و دیگر موارد مهم را انجام دهید. کارکرد نادرست بخشهایی از بدن میتواند موجب بروز مشکلاتی در ارتباط گرفتن کودک با دیگر دانشآموزان بوده و مولد استرس شود.
حتما قبل از روز اول مدرسه، چندین بار در روزهای مختلف، مسیر خانه تا مدرسه را با کودکتان بپیمایید زیرا مکان و مسیر جدید برای کودک کلاس اولی استرسآور است. حتی او را داخل محیط مدرسه و حیاط مدرسه ببرید تا باعث کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفساش شود.
به کودکتان بگویید که معلم نیز مانند والدین، دلسوز است و باید به او احترام بگذارد. به معلم هم بگویید مقررات مدرسه را برای فرزندتان بازگو کند. همچنین به او بگویید با دیگر همکلاسیهایش با احترام برخورد کند. به او یادآور شوید که به وسایل یا خوراکی همکلاسیها دست نزند. در بازی نوبت را رعایت کند تا خیلی زود جوی از بچههای آرام و صمیمی را کنار خود داشته باشد.
یکی از نکات بسیار مهم این است که خود والدین در شب و روز اول مدرسه کودکشان، آرامش داشته باشند و به هیچ وجه از خود استرس بروز ندهند در این صورت هرچه تلاش کنند نمیتوانند مانع از استرس و نگرانی اولین روز مدرسه فرزندشان بشوند.
با تمام موارد بالا، باز هم ممکن است فرزند شما در روز اول مدرسه گریه کند که ناشی از همان استرس و محیط ناشناخته مدرسه است. که این امر طبیعی است و جای نگرانی جدی ندارد، برایش توضیح دهید که خیلی زودتر از آن که فکر کند با محیط مدرسه انس خواهد گرفت.
بجز موارد متعارف در کارهایی که از توان بچه خارج است، سعی کنید بچه تمام کارهای خودش را انجام دهد. این روند تربیتی، فرزند شما را شجاع، با اعتماد به نفس و عاری از استرس خواهد کرد و از جمله کودکانی خواهد شد که بودن هیچ گریه و استرسی و لبخندزنان به مدرسه خواهد رفت.