سرطانی شایع، اما ناشناخته

اگر از شما بخواهند از چند بیماری نگران‌کننده در میان خانم‌ها نام ببرید چه خواهید گفت؟ شاید سرطان سینه، تخمدان و دهانه رحم به ذهنتان خطور کند، یا شاید بیماری قلبی و بیماری‌های روح و روانی یا اختلالات خودایمنی را نام ببرید. به هر چیزی که فکر کنید، احتمال اینکه از شایع‌ترین سرطان زنانه غافل شوید بسیار زیاد است، ضمن اینکه شاید حتی نام آن را هم نشنیده باشید. سرطان آندومتر، عارضه‌ای است که کمتر کسی در مورد آن اطلاعات کافی دارد.

حتی خیلی از خانم‌هایی که سرطان آندومتر در موردشان تشخیص داده می‌شود، خودشان نام این بیماری را نشنیده‌اند.

سرطان آندومتر چیست؟

سرطان آندومتر سرطان ِ دیواره‌ی داخلی اندومتریوم است. بیشتر اوقات این بیماری به صورت غده‌ای رشد می‌کند؛ اما می‌تواند به سایر قسمت‌های رحم نیز منتشر شده و حتی به اندام‌های دیگر هم برسد. به طور کلی، سرطان آندومتر شامل تقریباً ۹۵ درصد از تمام سرطان‌های رحم می‌شود.

برای تشخیص سرطان آندومتر، پزشک یک بیوپسی انجام می‌دهد و سلول‌های سرطانی را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند و آن‌ها را از جهت درجه یک تا سه می‌سنجد. درجه یا گرید یک و دو، کمتر تهاجمی تلقی شده و گرید سه به این معنی است که سرطان به احتمال زیاد در خارج از رحم نیز رشد کرده است. به همین دلیل مهم است که در مورد سرطان آندومتر آگاه باشید تا هر چه زودتر متوجه علائم آن شوید. سرطان آندومتر در صورتی که زود تشخیص داده شود، معمولاً قابل درمان است.

چه عواملی سبب سرطان آندومتر می‌شوند؟

هر چند سرطان آندومتر بیشتر در میان زنان بعد از سنین یائسگی شایع است؛ اما سن، تنها ریسک فاکتور برای این بیماری نیست. هورمون‌های شما نیز نقش اساسی دارند. محققان باور دارند نسبت بیشتر استروژن به پروژسترون (دو هورمون اصلی زنانه)، می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش بدهند.

به همین دلیل خیلی از ریسک فاکتور‌های سرطان آندومتر به قرار گرفتن شما در معرض استروژن مرتبط هستند، مثلاً داشتن رژیم غذایی پُر از چربی و اضافه وزن (بافت چربی می‌تواند هورمون‌ها را به استروژن تغییر بدهد)، دیابت نوع دوم، استروژن درمانی و داشتن سابقه‌ی طولانی در بی‌نظمی قاعدگی.

از سویی دیگر، داشتن سیکل‌های منظم قاعدگی، گاهی با استفاده از درمان‌های حاوی پروژسترون، می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهد.

سایر ریسک فاکتور‌ها بیشتر ژنتیکی‌اند از جمله سابقه‌ی خانوادگی سرطان آندومتر، سابقه‌ی خود فرد در سرطان سینه یا تخمدان و عارضه‌ای به نام سندرم لینچ که می‌تواند فرد را بیشتر مستعد ابتلا به یک سری از سرطان‌ها بکند.

علائم سرطان آندومتر چیست؟

اصلی‌ترین علامت سرطان آندومتر، خونریزی واژینال بعد از یائسگی است. این خونریزی لزوماً زیاد یا دردناک نیست. حتی چند قطره خون کافی است تا شما متقاعد و آگاه شوید که باید به پزشک مراجعه کنید.

اگر به یائسگی نرسیده‌اید، علائم اولیه سرطان آندومتر می‌تواند شامل خونریزی غیرعادی بین دو پریود یا تغییر در سیکل قاعدگی باشد، مثلاً خونریزی سنگین‌تر یا طولانی‌تر از همیشه. خونریزی غیرمعمول معمولاً تنها علامت هشداردهنده‌ی سرطان آندومتر است؛ اما شاید متوجه ترشحات غیرخونی، احساس فشار در پایین شکم، کاهش وزن ناگهانی یا درد حین رابطه جنسی یا ادرار کردن هم بشوید.

سرطان آندومتر چگونه درمان می‌شود؟

بسته به درجه‌ی سرطان آندومتر، درمان می‌تواند شامل عمل جراحی، رادیوتراپی، شیمی‌درمانی یا ترکیبی از این سه باشد. پزشک معمولاً طی عمل هیسترکتومی، رحم و احتمالاً سایر بافت‌های تحت تأثیر مانند تخمدان‌ها، گره‌های لنفی مجاور یا لوله‌های فالوپ را از بدن خارج می‌کند.

اگر مایل هستید توانایی‌تان برای بچه‌دار شدن در آینده را حفظ کنید، درمان‌های جایگزین مانند هورمون درمانی می‌تواند گزینه‌ای برای کُند کردن روند رشد سلول‌های سرطانی بدون عمل جراحی باشد. موفقیت درمان بستگی به استیج سرطان آندومتر دارد و همیشه هم مؤثر نیست.

تشخیص سرطان آندومتر به معنی پایان زندگی نیست. خیلی از خانم‌هایی که سرطان آندومتر در مراحل اولیه در مورشان تشخیص داده شده و بیش از ۸۰ درصد از موارد سرطان آندومتر، نجات خواهند یافت.

چگونه می‌توان از سرطان آندومتر پیشگیری کرد؟

راه تضمین شده‌ای برای پیشگیری از سرطان آندومتر وجود ندارد، اما برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری، اقداماتی می‌توانید انجام دهید:

به وزن سالمی برسید و آن را حفظ کنید

زنانی که دچار اضافه وزن هستند سه برابر بیشتر ممکن است دچار سرطان آندومتر شوند.

فعالیت بدنی داشته باشید

مطالعات نشان داده‌اند میزان بیشتر فعالیت بدنی و ورزش با کاهش ریسک سرطان آندومتر ارتباط دارد؛ بنابراین ورزش منظم می‌تواند یکی از راه‌های کاهش خطر این بیماری باشد. یک سبک زندگی فعال می‌تواند به شما کمک کند وزن سالمی داشته باشید و ضمناً فشارخونتان در سطحی نرمال بماند و دچار دیابت هم نشوید (دیابت هم ریسک فاکتور دیگری برای سرطان آندومتر است).

در مورد مزایا و معایب هورمون درمانی با پزشکتان حرف بزنید

استروژن برای درمان علائم یائسگی به صورت‌های گوناگونی در دسترس است مانند قرص، چسب‌های پوستی، آمپول، کرم و حلقه‌های واژینال. اگر قصد دارید از استروژن برای درمان علائم یائسگی خود استفاده کنید، از پزشکتان در مورد خوبی‌ها و بدی‌های این راهکار درمانی و تأثیر آن بر احتمال سرطان آندومتر سؤال کنید. پروژستین (دارو‌های مشابه پروژسترون) می‌توانند ریسک سرطان آندومتر را در زنانی که استروژن درمانی می‌کنند پایین بیاورند، اما این ترکیب، ریسک سرطان سینه را افزایش خواهد داد.

مشکلات مربوط به آندومتر خود را درمان کنید

دریافت درمان مناسب برای اختلالات پیش سرطانی در مورد اندومتریوم نیز راه دیگری برای کاستن از ریسک سرطان آندومتر است. بیشتر سرطان‌های آندومتر طی یک دوره‌ی چند ساله ایجاد می‌شوند.