«نیکول پاشینیان» نخستوزیر ارمنستان طی جلسه پرسش و پاسخی در پارلمان با اشاره به بند ۹ توافق امضا شده در نوامبر ۲۰۲۰ میان ارمنستان، روسیه و جمهوری آذربایجان پس از پایان جنگ در قرهباغ عنوان کرد: «صراحتا اعلام شده که تمامی راههای ارتباطی اقتصادی و حملونقل در منطقه رفع انسداد میشوند. ارمنستان، ایمنی ارتباطات حملونقل بین مناطق غربی آذربایجان و نخجوان را تضمین میکند تا از حرکت بدون مانع شهروندان، وسایل نقلیه و بار در هر ۲ جهت اطمینان حاصل شود. با این حال، اشارهای نشده که که سرویس امنیت فدرال روسیه باید در محل حضور داشته باشد.»
«خبرگزاری آرمنپرس» گزارش کرد این بدان معناست که بند ۹ صرفا مربوط به برقراری ارتباط بین جمهوری آذربایجان و نخجوان نیست و این در وهله اول در مورد موضوع گستردهتر رفع انسداد تمام خطوط حملونقل منطقهای است.
پاشینیان گفت: «این موضوع مربوط به گشایش تمام راههای حملونقل در منطقه مانند راهآهن ارمنستان-روسیه از طریق مغری و مسیر ایجوان-قزاق، و همچنین راههای حملونقل جادهای از ارمنستان به ایران از طریق نخجوان، آذربایجان، آذربایجان به روسیه، قزاقستان و ... است. بند ۹ درباره این مسئله است. آیا ارمنستان راهآهن به ایران را مسدود کرده و از فعالیت آن جلوگیری کرده است؟ اگر باز است به ما اطلاع دهید و ما محموله خود را به آنجا منتقل خواهیم کرد.»
وی در ادامه تاکید کرد: «ارمنستان، تضمینکننده امنیت است و هر کسی که ادعا میکند امنیت توسط کشور ثالث تضمین شده است باید نشان دهد که این مطلب کجا نوشته شده است. علاوه بر این، جمهوری ارمنستان مسئول سازماندهی ترافیک جادهای است. اگر ارمنستان در قبال آن مسئولیتی ندارد، چگونه میتواند امنیت را تضمین کند؟ چگونه ممکن است؟ اگر چنین بود، جمهوری ارمنستان امنیت همه کشورها و صلح در سراسر جهان را تضمین میکرد.»
نیکول پاشینیان افزود: «ارمنستان تضمین و سازماندهی میکند. چیزی نوشته نشده است که شخص دیگری بیاید و تضمین، امنیت یا سازماندهی کند. همه چیز توسط ارمنستان انجام میشود. این منعکس کننده دیدگاه ما در مورد صلاحیت و حاکمیت است، همانطور که در پروژه "چهارراه صلح" بیان شده است».
طبق گزارش آرمن پرس، بند ۹ بیان میکند که کنترل بر ارتباطات حملونقل باید توسط سرویس گارد مرزی سرویس امنیت فدرال روسیه انجام شود.
نخستوزیر ارمنستان تاکید کرد: «کجا نوشته است که افراد سرویس امنیت فدرال روسیه باید در محل حضور داشته باشند؟ چنین الزامی وجود ندارد. حتی اگر حضور مرزبانان روس در ارمنستان در نظر گرفته شود، حضور آنها به صورت قراردادی و تصمیم ارمنستان است. امروز ارمنستان تصمیم میگیرد آنها حضور داشته باشند و فردا میتواند تصمیم دیگری بگیرد.»
وی ادامه داد: «بر اساس توافق طرفین، احداث خطوط حملونقل جدید که نخجوان را به مناطق غربی آذربایجان وصل میکند، تضمین خواهد شد. ما موافقیم. بیا و رد شو. چه کسی شما را متوقف میکند؟ آذربایجان مخالف است، زیرا ادعا میکند که ارمنستان نباید امنیت را تامین کند. اما چطور میتوانم امنیت را تامین نکنم، در حالیکه من امضا کردهام و شما هم امضا کردهاید که ارمنستان باید امنیت را تامین کند. لازم به ذکر است که این سند، حاکمیت ارمنستان یا سرزمینهای آن را محدود نمیکند.»
به گفته نخستوزیر ارمنستان، اظهارات مقامات برخی کشورها این تصور را ایجاد میکند که آنها یا اصلا سند را نخواندهاند یا اخیرا آن را مرور نکردهاند.
«نیکول پاشینیان» نخستوزیر ارمنستان در پارلمان گفت: «من بارها اعلام کردهام که ارمنستان نمیتواند مورد معامله قرار بگیرد، اما این را هم میگویم که ارمنستان بهدنبال احیای تمامیت ارضی از طریق ابزار نظامی نیست، زیرا امکان حلوفصل مسائل را از طریق ابزار سیاسی و دیپلماتیک در نظر دارم.»
خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از نخستوزیر ارمنستان گزارش کرد: «تصویب معاهده صلح احتمالی بین ارمنستان و آذربایجان توسط دادگاه قانون اساسی ارمنستان و تصویب آن در پارلمان این کشور به این معنی است که ایروان هیچ ادعایی ارضی نسبت به باکو ندارد.»
تنشها میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان همچنان بالاست و هر از گاهی طرفین یکدیگر را به نقض حریم خود و تیراندازی متهم میکنند. تلاشها برای امضای رسمی معاهده صلح همچنان در جریان است.
پاشینیان پیشتر طی سخنانی با اشاره به بیانیه ۹ نوامبر که پس از جنگ قرهباغ در سال ۲۰۲۰ امضا شد، تاکید کرد که «هیچ مادهای وجود ندارد که بگوید به موجب آن، قلمرو ارمنستان توسط کشور دیگری کنترل شود.»