ماجرای مسکن ۲۵ متری چیست؟
یک کارشناس مسکن گفت: «کوچک کردن زمین، تقاضای مازاد ایجاد می‌کند. افزایش تقاضا هم باعث گرانی مسکن می‌شود؛ بنابراین ساخت واحد‌های ۲۵ متری راه‌حل مناسبی برای مشکلات مسکن کشور نیست. اساساً طرح این موضوع در فضای رسانه‌ای به علت منافع شخصی است.»
هفته گذشته بار دیگر، خبر ساخت واحد‌های ۲۵ متری در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شد. برنامه تلویزیونی پایش برای بررسی این موضوع با فرشید ایلاتی، کارشناس مسکن گفتگو کرد. او در این برنامه توضیح داد که قوانین بالادستی کشور اجازه ساخت واحد‌های ۲۵ متری را نمی‌دهند. همچنین این مسئله اصلا در دستور کار دولت چهاردهم قرار ندارد. به عقیدهۀ وی، طرح مسئله ساخت مسکن ۲۵ متری هم باعث گرانی مسکن می‌شود. به علاوه مشکلات اجتماعی و فرهنگی متعددی برای کشور ایجاد می‌کند. ایلاتی این نکته را هم خاطر نشان کرد که، ساخت واحد‌های کوچک‌متراژ با فرهنگ ایرانی سنخیت ندارد.
سد قوانین دربرابر مسکن ۲۵ متری
ایلاتی در پاسخ به این پرسش که آیا قوانین بالادستی اجازه ساخت مسکن ۲۵ متری را می‌دهند، توضیح داد: «قوانین و استاندارد‌های طراحی ساختمان و اصول معماری و شهرسازی، اجازه ساخت مسکن ۲۵ متری را نمی‌دهد. سرانه‌ها مشخص هستند. برای هر نفر ۳۰ تا ۳۵ متر در نظر گرفته شده است که برای ۲ نفر، ۶۰ تا ۷۰ متر می‌شود. یک مجموعه تعاونی از سال گذشته و در چند مقطع زمانی، موضوع ساخت مسکن ۲۵ متری را مطرح کرده است. اخیرا هم که در استان البرز گفته شد می‌خواهند مسکن ۲۵ متری بسازند که درواقع قرار است مجتمع اقامتی باشد. علت مطرح شدن این موضوع در رسانه‌ها، منافع شخصی و شیطنت رسانه‌ها است.»
وی ادامه داد: «ایرانی‌ها تا همین سه، چهار دهه اخیر در خانه‌های بزرگ و حیاط‌دار زندگی کردند. در همین چند دهه اخیر هم متراژ مسکن نسبت به قبل کوچک‌تر شده است؛ بنابراین نباید به چشم یک راه‌حل به مسکن کوچک‌متراژ نگاه کنیم؛ چون خانه‌ها نسبت به دهه‌های گذشته کوچک شده‌اند؛ اما مشکلی حل نشده است. در خیلی از کلانشهر‌ها خانه‌ها زیر ۸۰ متر هستند. ۵۴درصد خانه‌های شهر تهران زیر حد استاندارد ۸۰ متر ساخته شده‌اند. ۵۰درصد خانه‌های مشهد، ۴۰درصد خانه‌های قم، ۴۳درصد در کرج و شهرهای دیگر که کمتر از ۸۰ متر هستند و به همان میزان مشکلات مسکن بیشتر شده است. به همین دلیل ساخت مسکن کوچک‌متراژ راه‌حل مناسبی نیست.»
خانه‌های کوچک‌تر، گران‌تر هستند
این کارشناس مسکن بیان کرد: «اگر از منظر اقتصادی بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم، منطقی به نظر نمی‌آید. هرچه‌قدر زمین خردتر شود، قیت آن بالاتر می‌رود. هرچه‌قدر خانه کوچک‌تر شود، گران‌تر هم می‌شود. علت این مسئله این است که زمین یا خانه کوچک‌متراژ تقاضای مازاد ایجاد می‌کند. افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت می‌شود. پس نباید اجازه دهیم زمین از یک مقداری خردتر و خانه کوچک‌تر شود. این ایده نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه حتی مطرح کردن آن هم، خانه را گران‌تر می‌کند. این آمار‌ها برای سال ۱۳۹۵ است. اگر با ۳۰ سال قبلش مقایسه شود، متوجه می‌شویم میانگین خانه از ۱۶۰ متر به ۸۰ متر کاهش داشته است که همین دلیلی برای گرانی خانه است.»
باید قدرت خرید مردم بیشتر شود
ایلاتی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که «کوچک‌سازی در دستور کار دولت قبلی و دولت فعلی نیست. چرا این مسئله مطرح شده است؟ می‌گویند، چون توان خرید مردم پایین آمده است. خب نباید متانسب با جیب مردم راه حل ارائه دهیم. شاید بعدا توان خرید مردم کمتر هم شد. باید راهی برای افزایش قدرت خرید مردم پیدا کنیم. یک سری ابزار‌های مالی مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری املاک جدیدا ایجاد شده‌اند که یک خانه مثلا ۵۰ متری را تملک می‌کنند. خریدار ممکن است فقط ۲۵ متر آن خانه را بتواند بخرد. ۲۵ متر دوم را این صندوق می‌خرد و به عنوان اجاره به شرط تملیک به خریدار می‌دهد. خریدار هم ۱۰ سال، ۱۵ سال اجاره می‌دهد تا درنهایت صاحب‌خانه شود. باید با استفاده از ابزار‌های مالی قدرت خرید مردم زیاد شود.»
او در انتهای گفتگو، افزود: «در تایوان، فیلیپین و سنگاپور، خانه‌های کپسولی ۶متری ساخته می‌شود. علاوه بر آنکه در آن کشور‌ها این فرهنگ است؛ چون جزیره هستند راه دیگری ندارند. ایران کشور پهناوری است. فقط یک درصد زمین‌های کشور به عنوان سکونتگاه استفاده شده است. راه حل مشکل مسکن، افزایش محدوده شهر‌ها و روستاهاست. کوچک‌سازی نسخه‌ای نیست که در ایران پهناور تجویز کرد.»
به عقیده ایلاتی، مسکن ۲۵ متری هیچ سنخیتی با فرهنگ ایرانی ندارد.
