پایین آوردن تب با چند راهکار ساده، اما موثر
می‌خواهید از شر این تب لعنتی خلاص شوید. در این مطلب چند روش را یاد می‌گیرید که به کمک آن‌ها پایین آوردن تب کار سختی نیست.
شاید باورتان نشود، ولی تب‌کردن بدترین اتفاق دنیا نیست. البته افرادی که تب کرده‌اند، ممکن است با این حرف مخالفت کنند. معمولا تب‌کردن یعنی دفاع بدن در برابر عفونت؛ بنابراین تب چیز خوبی است.
تب معمولا ضرری ندارد. اکثراوقات نشانه‌ی خوبی است که سیستم ایمنی بدن به‌خوبی کار می‌کند. تب یعنی بدن تلاش می‌کند بهبود پبدا کند.
البته این باعث نمی‌شود حس بهتری درمورد تب‌کردن پیدا کنید و صدالبته این باعث نمی‌شود تا دل‌تان بخواهد تب داشته باشید. باتوجه‌به این، در ادامه‌ی این مطلب چند روش طبیعی برای مبارزه با تب یاد می‌گیرید.
چطور تب را پایین بیاورید
وقتی شما یا فرزندتان تب دارید، اول با پزشک تماس بگیرید. اکثر پزشکان به درمان‌های جایگزین اعتقادی ندارند؛ بنابراین به‌احتمال زیاد پزشک شما هم دارو‌های شیمیایی تجویز می‌کند. هدف پزشک این است که تب را پایین بیاورد، ولی آن را قطع نکند، چون تب به مبارزه با عفونت کمک می‌کند؛ بنابراین تب می‌تواند مفید هم باشد. معمولا اگر تب خفیف باشد، نوشیدن مایعات زیاد و استراحت می‌تواند آن را بهبود ببخشد.
چند روش طبیعی برای پایین آوردن تب وجود دارند. می‌توانید این روش‌های خانگی را امتحان کنید، ولی همیشه مراقب باشید. درادامه بهترین روش‌ها را برای پایین‌آوردن تب می‌خوانید.
۱. استراحت کنید
وقتی استراحت می‌کنید، بدن شما ترمیم می‌شود و بهبود پیدا می‌کند. خوابیدن به مغز اجازه می‌دهد تا هورمون‌هایی ترشح کند که باعث رشد بافت جدید می‌شوند. استراحت‌کردن همچنین کمک می‌کند تا بدن از خود دفاع کند. وقتی استراحت می‌کنید، به‌خصوص وقتی می‌خوابید، بدن گلبول‌های سفید می‌سازد. این گلبول‌ها می‌توانند به ویروس‌ها و باکتری‌ها حمله کنند. شما هم دقیقا همین را می‌خواهید.
برای همین هم اگر نخوابید، احتمالا تب شما بیشتر طول می‌کشد؛ بنابراین خوب استراحت کنید. سعی کنید هر شب بین هفت تا نه ساعت بخوابید.
۲. مایعات زیادی بنوشید
نوشیدن آب مهم است. مایعات می‌توانند سموم را دفع کنند. دفع سموم می‌تواند فرایند درمان را سرعت ببخشد. مراقب باشید به کودکان آب‌میوه یا آب‌سیب زیادی ندهید. می‌توانید این آب‌میوه‌ها را با نصفِ آب و نصفِ آب‌میوه رقیق کنید.
باید آب‌میوه را رقیق کنید. به این دلیل که باکتری‌ها از نوعی قند به نام گلوکز تغذیه می‌کنند؛ بنابراین بهتر است سطح گلوکز خون را پایین نگه دارید.
از نوشیدنی‌های انرژی‌زا هم دوری کنید. این نوشیدنی‌ها معمولا سرشار از قند و موادی هستند که می‌توانند تورم را در بدن افزایش دهند. این مواد معمولا فرایند ترمیم را بدتر می‌کنند.
آب نارگیل آب‌رسان خیی خوبی است. آب نارگیل همچنین سرشار از الکترولایت است. همچنین دمنوش‌های گیاهی مانند چای نعنا و بابونه عالی هستند. این دمنوش‌ها می‌توانند شما را آرام کنند؛ بنابراین از مایعات غافل نشوید.
۳. غذا‌های کم‌نمک و کم‌ادویه بخورید
وقتی تب دارید طبیعی است که اشتهای خود را از دست بدهید. خوردن غذا‌های کم‌نمک و کم‌ادویه می‌تواند مفید باشد. مخصوصا اگر استفراغ هم کرده‌اید. این غذا‌ها شامل آش جوی‌دوسر و آب قلمه می‌شوند. یخمک‌های میوه‌ای برای کودکان عالی هستند. حتی‌الامکان از غذا‌های کم‌شکر و فراوری‌نشده استفاده کنید.
۴. از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید
مصرف پروبیوتیک‌ها برای بهبودی مسمویت انتخاب خوبی هستند. پروبیوتیک‌ها حتی در طول بیماری هم می‌توانند مفید باشند، چون به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند. آیا می‌دانستید ۸۰ درصد از کل سیستم ایمنی بدن در لوله‌ی گوارشی قرار دارد؟
وقتی تب دارید سیستم ایمنی شما دچار مشکل می‌شود. پروبیوتیک‌ها می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی معمول را کاهش دهند. آن‌ها همچنین عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌بخشند.
۵. با آب ولرم دوش بگیرید
دوش‌گرفتن با آب ولرم می‌تواند به پایین‌آوردن تب کمک کند. از وان آب سرد، یخ یا الکل استفاده نکنید. آن‌ها معملا باعث لرز می‌شوند و درنتیجه حال شما را بدتر می‌کنند. اضافه‌کردن سولفات منیزیم و چند قطره اسانس نعنا یا بنفشه می‌تواند به آرام‌کردن ماهیچه‌ها و بدن کمک کنند.
۶. زیادی لباس نپوشید
حتی اگر لرز دارید، لباس زیاد نپوشید یا خوتان را با پتو نپیچانید. این کار از پایین‌آمدن تب جلوگیری می‌کند یا حتی آن را بالاتر می‌برد. درعوض از یک لایه لباس نازک و یک پتوی نازک برای خوابیدن استفاده کنید. دمای اتاق باید معمولی باشد. اگر اتاق شما زیادی گرم شد، می‌توانید با استفاده از پنکه، هوا داخل اتاق را تعوض کنید.
اگر فکر می‌کنید باید از دارو‌های شیمیایی برای کودک زیر سه‌ماهه‌ی خود استفاده کنید، حتما با پزشک تماس بگیرید. تحقیقی در این مورد در مجله‌ی ایتالیایی پزشکی کودکان منتشر شده است. طبق این تحقیق، والدین و پرستاران کودکان زیادی از دارو‌های شیمیایی مانند استامینوفن استفاده می‌کنند.
درواقع این تحقیق پیشنهاد می‌دهد والدین نباید خودسرانه از استامینوفن به‌عنوان داروی تب‌بُر برای کودکان استفاده کنند.
به‌خاطر داشته باشید که تب نباید به‌کلی قطع شود. تب از بدن شما محافظت می‌کند. بیشتر افراد حتی اگر دمای بدن‌شان یک درجه هم پایین بیاید، احساس بهتری پیدا می‌کنند؛ بنابراین لازم نیست برای مبارزه با تب آن را کاملا پایین بیاورید.
تب چیست؟
تب یا دمای بالا محصول یا نشانه‌ی مشکلی در بدن است. این مشکل معمولا عفونت است. تب معمولا خیلی ناراحت‌کننده است. ولی بسته به سن، شرایط فیزیکی و دلیل به‌وجودآمدن تب، شاید برای درمان آن به دارو احتیاج داشته باشید.
بیشتر تب‌ها به‌خاطر عفونت به‌وجود آمده‌اند، ولی دلایل غیرعفونی زیادی برای تب وجود دارند. تب معمولا خطرناک به‌نظر نمی‌رسد. ولی نشانه‌هایی مانند فزون‌تبی می‌توانند دمای بدن را تا حد خطرناکی بالا ببرند. تا حدی که بدن دیگر توانایی کنترل دما را ندارد.
معمولا تب در کودکان و نوزادان نگرانی بیشتری ایجاد می‌کند. کودکان ممکن است علائم دیگری هم داشته باشند. این علائم شامل بی‌حالی، بی‌حوصلگی، بی‌اشتهایی، گلودرد، سرفه، گوش‌درد، استفراغ و اسهال می‌شوند. حتما باید درمورد این علائم با پزشک خود صحبت کنید.
دمای طبیعی بدن بسته به سن، سلامت عمومی، سطح فعالیت و حتی زمان روز متغیر است. بدن نوزادان معمولا دمای بالاتری از کودکان دارند. طبیعی است که دمای بدن بین اواخر بعدازظهر و اوایل عصر بالاتر باشد. دمای بدن معمولا بین نیمه‌شب و اوایل صبح از همیشه کمتر است. حتی نوع لباسی که پوشیده‌اید و محیط هم می‌تواند روی دمای بدن تأثیر بگذارد.
عموما وقتی دمای بدن شما از حد طبیعی بالاتر باشد تب دارید. دمای طبیعی بدن ۳۷ درجه سانتی‌گراد است. ولی حد طبیعی می‌تواند بین ۳۶/۴ و ۳۷/۵ باشد. بیشتر پزشکان دمای بالای ۳۸ درجه را تب می‌دانند.
وقتی می‌گوییم کودک تب دارد که دمای بدن او بالای یکی از این موارد باشد. ۳۸ درجه اگر به‌صورت مقعدی اندازه‌گیری شده باشد. ۳۷/۵ درجه اگر به‌صورت دهانی اندازه‌گیری شده باشد. ۳۷/۲ درجه اگر از زیر‌بغل اندازه‌گیری شده باشد. درمورد بزرگ‌سالان، اگر دمای بدن بسته به ساعت اندازه‌گیری بین۳۷/۲ و ۳۷/۵ باشد تب محسوب می‌شود.
کسی که تب دارد معمولا گرم‌تر از بقیه به‌نظر می‌رسد، حالت گُرگرفتگی دارد و بیشتر از معمول عرق می‌کند. در این موارد تشنگی بیش‌ازحد هم معمول است. علائم دیگر شامل اسهال، لکه‌های پوستی و شکم‌درد می‌شوند.
دلایل و تأثیرات تب
دلایل زیادی ممکن است برای تب وجود داشته باشد. اکثر اوقات تب خیلی مسئله‌ی جدی‌ای نیست. تب معمولا به‌خاطر ویروسی به‌وجود آمده است که عمر کوتاهی دارد، ولی به این معنی نیست که می‌توانید آن را نادیده بگیرید. اما مسائلی مانند دوره‌ی پریود زنان می‌تواند کاری کند تا دمای بدن فرد تا یک درجه یا بیشتر افزایش پیدا کند.
همچنین فعالیت بدنی، احساسات قوی، غذاخوردن، لباس ضخیم، دارو، دمای بالای اتاق و رطوبت بالا می‌تواند باعث افزایش دمای بدن شود.
تقریبا هر نوع عفونتی می‌تواند باعث ایجاد تب شود. این عفونت‌ها عفونت تنفسی، عفونت گوش، عفونت سینوس‌ها، مونونوکلئوز عفونی، برونشیت، ذات‌الریه، سل، عفونت مجاری ادراری، التهاب معده‌روده‌ای ویروسی و التهاب معده‌روده‌ای باکتریایی را شامل می‌شوند.
کودکان ممکن است بعد از واکسیناسیون یکی‌دو روز تب خفیف داشته باشند. ممکن است دندان درآوردن هم در کودکان باعث ایجاد تب شود. ولی این تب معمولا از ۳۸ درجه بالاتر نمی‌رود.
بیماری‌های خودایمنی یا اختلالات التهابی هم ممکن است باعث ایجاد تب شوند. این بیماری‌ها شامل آرتروز یا بیماری‌های بافت‌های متصل مانند رماتیسم مفاصل و لوپوس اریتماتوس سیستمیک می‌شوند. به‌علاوه کولیت زخمی، بیماری کرون، التهاب رگ یا پلی آرتریت ندوزا می‌توانند روی دمای بدن تأثیر بگذارند.
اولین علامت سرطان هم ممکن است تب باشد. این نشانه برای لنفوم هاجکین، لنفوم غیرهاجکین و سرطان خون معمول‌تر است. لخته‌های خونی یا ترومبوفلبیت هم ممکن است باعث ایجاد تب شوند.
به‌علاوه دارو‌هایی مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها و دارو‌های ضدتشنج می‌توانند دمای بدن را بالا ببرند.
معمولا دلیلی برای نگرانی وجود ندارد، چون تب بخشی از سیستم دفاعی بدن در برابر عفونت است. تب یکی از بهترین دفاع‌هایی است که بدن از خودش نشان می‌دهد. بیشتر باکتری‌ها و ویروس‌ها بهترین رشد را در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد دارند. خیلی از نوزادان و کودکان با بیماری‌های ویروسی خفیف تب می‌کنند.
تب بالا داشتن ممکن است خیلی خوشایند نباشد، ولی بدن شما به‌وسیله‌ی تب به شما می‌گوید که چه اتفاقاتی در بدن رخ داده‌اند. تب درحال رفع کردن مشکل است. به این نکته فکر کنید: وقتی عرق می‌کنید بدن شما در حال خنک‌کردن خود است. تب هم همین‌طور است. وقتی تب دارید بدن شما درحال مبارزه با عفونت‌هاست. گاهی‌اوقات بهترین کار این است که اجازه دهید تب دوره‌ی خود را سپری کند.
البته هرگز نباید تب را دست‌کم بگیرید. همیشه باید مراقب فردی باشید که تب دارد. اگر نگران شدید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
مشکلات خیلی جدی‌تری هم هستند که ممکن است باعث ایجاد تب شوند، مثلا آسیب مغزی و تشنج. تب ممکن است علامت بیماری‌های جدی دیگری هم باشد. فقط تب بالای ۴۲ درجه سانتی‌گراد ممکن است باعث آسیب مغزی شود.
تب درمان‌نشده‌ی ناشی از عفونت، به‌ندرت به بالای ۴۰ درجه می‌رسد؛ به‌غیر از مواردی که بیمار زیادی لباس پوشیده است یا در محیطی خیلی گرم قرار دارد. البته تب‌های بی‌دلیل هم وجود دارند. این تب‌ها روز‌ها یا حتی هفته‌ها طول می‌کشند. آن‌ها تب‌هایی هستند که به دلایل نامشخص اتفاق می‌افتند.
تب در کودکان و نوزادان
عفونت یکی از دلایل اصلی تب در کودکان است. بیشتر عفونت‌ها از ویروس‌ها می‌آیند. ویروس‌ها باعث سرماخوردگی، عفونت بخش بالایی سیستم تنفسی و عفونت‌های معمول دوران کودکی مانند آبله‌مرغان می‌شوند. البته باید بدانید آبله‌مرغان در بزرگ‌سالان باعث ابتلا به بیماری زونا می‌شود.
برخی عفونت‌هایی که عامل آن‌ها باکتری است احتمالا به درمان‌های خاصی نیاز دارد. این عفونت‌ها شامل عفونت‌های گوش و گلو، عفونت‌های مجاری ادراری، ذات‌الریه، عفونت خون و مننژیت می‌شوند.
برای مثال عامل گلودرد شدید به‌همراه تب احتمالا استرپتوکوک است. این عفونت ممکن است به تب روماتیسمی یا آسیب به قلب منجر شود؛ بنابراین خیلی باید مراقب آن باشید. بیشتر افراد با عفونت استرپ گلو آشنا هستند. این عفونت ممکن است به همراه عفونت خفیف پوستی هم بیاید.
متخصصان حوزه‌ی سلامت تخمین می‌زنند سالیانه بیش از ۱۰ میلیون عفونت گلو و پوست اتفاق می‌افتد. البته دلایل دیگری هم برای تب کردن وجود دارند، ولی این دلایل غیرمعمول‌تر هستند. از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به حساسیت به دارو‌ها و واکسن‌ها، التهاب مزمن مفاصل، برخی از تومور‌ها و بیماری‌های سیستم گوارشی اشاره کرد.
البته درمورد نوزادان حساسیت‌ها بالاتر است. طبیعی است که وقتی نوزادی تب می‌کند والدین او نگران شوند. مخصوصا اگر بار اولی باشد که نوزاد تب کرده. همان‌طور که اشاره شد، بیشتر تب‌ها بی‌خطر هستند. اکثرا تب به‌خاطر عفونت خفیف به‌وجود آمده است. گاهی‌اوقات، چون به نوزاد زیادی لباس پوشانده‌اید، دمای بدنش بالا رفته است.
البته کودکان بزرگ‌تر هم ممکن است به‌خاطر بیماری‌های جزئی دچار تب شوند. ولی اگر نوزاد شما با اندازه‌گیری مقعدی تب بالای ۳۸ درجه دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
نکته‌ی مهم دیگر این است که نوزادان و کودکان ممکن است در اثر تب دچار تشنج شوند، این اتفاق می‌تواند خیلی ناخوشایند باشد. اما بیشتر تشنج‌های ناشی از تب، زود تمام می‌شوند. این تشنج‌ها به این معنی نیستند که کودک شما مبتلا به صرع است و صدمات دائمی به‌وجود نمی‌آورند، ولی به‌هرحال باید درمورد آن‌ها با پزشک خود مشورت کنید.
خطرات: چه وقت به‌خاطر تب به پزشک مراجعه کنید؟
حتما باید زمان مراجعه به پزشک را وقتی که بزرگ‌سال یا کودکی تب دارد، بدانید. مراقب این علائم باشید:
بی‌قراری با ناراحتی، حتی وقتی که تب پایین آمده.
بعد از پایین‌آمدن تب، علائم آن دوباره ظاهر شوند.
کودک هنگام گریه اشک نمی‌ریزد.
فرد در ۸ ساعت گذشته ادرار نکرده.
اگر کودک شما کمتر از سه ماه دارد و دمای بدن او با اندازه‌گیری مقعدی ۳۸ یا بالاتر است.
اگر سن کودک شما بین ۳ تا ۱۲ و تب او ۳۹ درجه یا بالاتر است.
اگر کودک شما زیر دو سال است و تب او بیشتر از ۴۸ ساعت طول کشیده.
اگر تب فرد بالای ۴۰/۵ درجه است و با دارو پایین نمی‌آید.
اگر تب فرد در طول یک هفته مدام بالا و پایین می‌شود، حتی اگر خیلی بالا نباشد.
سایر علائم بیماری در فرد مشاهده شده‌اند. این علائم گلودرد، گوش‌درد، اسهال، تهوع، استفراغ و سرفه را شامل می‌شوند.
فرد به بیماری خاصی مثل مشکلات قلبی، کم‌خونی داسی‌شکل، دیابت یا لیف آماس کیسه‌ای مبتلاست.
فرد به‌تازگی واکسن زده است.
اگر کودک یا بزرگ‌سالی به‌همراه تب این علائم را دارد، با اورژانس تماس بگیرید:
اگر گریه می‌کند و نمی‌توانید او را آرام کنید.
نمی‌توانید او را بیدار کنید یا سخت بیدار می‌شود.
گیج به‌نظر می‌رسد.
نمی‌تواند راه برود.
حتی بعد از اینکه راه بینی‌اش باز شده، باز هم به‌سختی نفس می‌کشد.
لب‌ها، زبان یا ناخن‌های او کبود شده‌اند.
سردرد خیلی شدیدی دارد.
گردن او خشک شده.
نمی‌تواند دست یا پای خود را تکان دهد.
کبودی یا لکه‌هایی روی پوستش ظاهر شده‌اند.
نتیجه‌گیری درمورد روش‌های پایین آوردن تب
اکثر اوقات تب روش دفاعی بدن در برابر عفونت است؛ بنابراین تب می‌تواند مفید باشد. تب معمولا بی‌خطر است. حتی می‌توان آن را به‌عنوان نشانه‌ی خوبی درنظر گرفت. چون تب نشان می‌دهد، سیستم ایمنی به‌خوبی کار می‌کند و بدن در حال بهبود یافتن است.
تب بالا یا دمای بالای بدن محصول یا نشانه‌ی بیماری است. این بیماری معمولا عفونت است، ولی همه‌ی تب‌ها به‌خاطر عفونت به‌وجود نیامده‌اند.
اکثر پزشکان دمای بالای ۴۰ درجه را به‌عنوان تب می‌شناسند.
فردی که تب دارد، معمولا احساس گرمای بیشتری می‌کند. این فرد ممکن است بیشتر از همیشه عرق کند. تشنگی بیش‌ازحد هم یکی دیگر از نشانه‌های تب است. سایر نشانه‌ها شامل گوش‌درد، گلودرد، لکه‌پوستی و شکم‌درد می‌شوند.
با این روش‌ها می‌توانید تب را پایین بیاورید: استراحت کنید، مایعات زیادی بنوشید، غذا‌های کم‌نمک و کم‌ادویه بخورید، از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید، دوش ولرم بگیرید و زیادی لباس نپوشید.
