زوج‌های جوان با وام مسکن می‌توانند فقط ۷ متر آپارتمان بخرند!
وام مسکن دیگر کمکی به خانه‌دار شدن متقاضیان نمی‌کند و در بهترین حالت می‌تواند آن‌ها را درجبران هزینه‌های جانبی خرید خانه نو یاری کند. قدرت خرید وام مسکن انفرادی در شهر تهران بعد از کسر هزینه اوراق، بیشتر از ۵/۳ متر نیست و زوجین هم نمی‌توانند بیشتر از ۷ متر آپارتمان خریداری کنند.
در دوره اخیر جهش قیمت مسکن، میانگین قیمت‌ها در شهر تهران و اغلب مناطق کشور بیش از ۱۹ برابر شد؛ درحالی‌که همزمان وام خرید مسکن کمتر از ۷ برابر افزایش پیدا کرده است؛ نتیجه این معادله ناعادلانه، ضعیف‌تر شدن قدرت خرید متقاضیان مسکن و محو شدن سهم وام مسکن در تأمین هزینه خرید آپارتمان بود.
در شرایط فعلی، وام مسکن با اوراق ممتاز (تسه) کلان‌ترین تسهیلاتی است که به متقاضیان خرید مسکن پرداخت می‌شود و اغلب افرادی که قادر به بازپرداخت اقساط آن باشند، می‌توانند نسبت به دریافت آن اقدام کنند. مبلغ این وام به‌صورت انفرادی در شهر تهران ۴۰۰ میلیون تومان، مراکز استان‌ها و شهر‌های با جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر، ۳۲۰ میلیون تومان و در سایر شهر‌ها ۲۴۰ میلیون تومان تعیین شده و زوجین می‌توانند تا ۲ برابر این رقم را به‌عنوان تسهیلات خرید مسکن دریافت کنند. البته دریافت هر ۵۰۰ هزار تومان از این تسهیلات نیازمند خرید یک برگه از اوراق امتیاز تسهیلات مسکن (تسه) است که اکنون قیمت هر برگه آن به ۱۱۰ هزار تومان رسیده است. با این حساب، بابت هر ۵۰۰ هزار تومان وام مسکن باید ۱۱۰ هزار تومان از آن صرف خرید اوراق شود و عملاً خالص تسهیلات دریافتی در تهران به ۳۱۲ میلیون تومان، در مراکز استان‌ها و... به ۲۵۰ میلیون تومان و در سایر مناطق شهری به ۱۸۷ میلیون تومان می‌رسد. البته چند‌ماه پیش شورای‌عالی مسکن مصوب کرد که مبلغ وام مسکن ۳۷.۵ درصدی افزایش پیدا کند و مثلاً در شهر تهران از ۴۰۰ میلیون به ۵۵۰ میلیون تومان برسد؛ اما این مصوبه هنوز ابلاغ و اجرا نشده و از سرنوشت آن هم اطلاعی در دست نیست.
حساب وکتاب اقساط وام مسکن
یک متقاضی وام مسکن در شهر تهران برای دریافت وام ۴۰۰ میلیون تومانی باید ۸۰۰ برگه اوراق امتیاز تسهیلات مسکن خریداری کنند که مجموع هزینه آن به قیمت روز، حدود ۸۸ میلیون تومان است. با این حساب، خالص وام دریافتی این متقاضی تهرانی ۳۱۲ تومان خواهد بود که باید در یک دوره ۱۲ ساله (۱۴۴ قسط) با اقساط ماهانه ۸ میلیون و ۵۵ هزار تومان بازپرداخت شود. همچنین زوج‌های ساکن تهران برای دریافت وام ۸۰۰ میلیون تومانی باید ۱۶۰۰ برگه اوراق امتیاز تسهیلات مسکن به ارزش ۱۷۶ میلیون تومان خریداری کنند و خالص وام دریافتی آن‌ها ۶۲۴ میلیون تومان خواهد بود که باید در ۱۴۴ قسط ماهانه ۱۶ میلیون و ۱۱۰ هزار تومانی بازپرداخت شود.
نرخ سود وام مسکن
طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، وام خرید مسکن با استفاده از اوراق با نرخ سود ۲۲.۵ درصد به متقاضیان اعطا می‌شود؛ اما این نرخ سود اسمی تسهیلات است و از آنجا که متقاضی باید مبلغ قابل‌توجهی از وام را صرف خرید اوراق کند، نرخ سود مؤثر این تسهیلات به ۳۰.۱ درصد می‌رسد. البته با توجه به ذات تورمی اقتصاد ایران و رشد بیش از تورم مسکن در بلندمدت، دریافت این تسهیلات حتی با نرخ سود ۳۰.۱ درصد صرفه اقتصادی دارد و یکی از دلایل همراهی نکردن بانک‌ها در اعطای این تسهیلات بلندمدت نیز همین نکته است که اقساط وام بعد از چند سال، عملاً مستهلک می‌شود و قدرت خرید آن به‌شدت کاهش می‌یابد.
