پزشکان از دست دادن حافظه را با گرفتن یک تاریخچه پزشکی، پرسیدن سوالاتی برای آزمایش توانایی ذهنی، انجام معاینه بالینی و عصبی و انجام آزمایش خون و ادرار تشخیص میدهند. تصویربرداری از مغز با استفاده از توموگرافی کامپیوتری محوری (CAT اسکن) و یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI)، میتواند به شناسایی سکته مغزی و تومور که گاهی اوقات میتواند باعث از دست دادن حافظه شود، کمک کند. هدف رد کردن عواملی است که به طور بالقوه برگشت پذیرند و اگر از دست دادن حافظه به علت یک بیماری جدیتر مغزی است، تعیین این علت خواهد بود.
علل از دست دادن حافظه، که برخی از آنها میتوانند با هم رخ دهند، شامل موارد زیر است:
داروها: نمونههایی از داروهایی که میتوانند باعث تداخل درکارکرد حافظه شوند بیشتر شامل مسکنها و قرصهای خواب آور، آنتی هیستامینها، داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد افسردگی، بعضی از داروهای مورد استفاده در درمان اسکیزوفرنی و داروهای ضد درد که بعد از عمل جراحی استفاده میشود، است.
مصرف الکل و مواد مخدر: استفاده زیاد الکل میتواند موجب کمبود ویتامین B۱ (تیامین) شود که میتواند به حافظه آسیب برساند (سندرم کورساکف). الکل و مواد مخدر میتواند به مواد شیمیایی مغز (نوروترانسمیتر) آسیب رساند و حافظه را تحت تاثیر قرار دهد.
استرس: استرس، به ویژه ضربه عاطفی میتواند منجربه از دست دادن حافظه شود و در موارد شدید که نادر است، به بیماری به نام فراموشی روانزاد منجرمی شود؛ که معمولا به خودی خود برطرف میشود.
افسردگی: افسردگی، با بالا رفتن سن رایج است که باعث عدم توجه و تمرکز میشود که میتواند بر حافظه تاثیر گذارد. معمولا درمان افسردگی باعث بهبود مشکلات حافظه پس از آن نیز میشود.
ضربه به سر: ضربه به سر میتواند موجب از دست دادن هوشیاری و از دست دادن حافظه شود. از دست دادن حافظه ناشی از ضربه به سر به طور معمول به تدریج بهتر میشود و هیچگاه بدتر نمیشود.
عفونت: افراد مبتلا به HIV، سل، سیفلیس، تبخال و دیگر عفونتها ممکن است مشکلات حافظه را تجربه کنند.
اختلال عملکرد تیروئید: تیروئید کم کار و یا بیش از حد فعال میتواند در به یاد آوردن رویدادهای اخیر دخالت داشته باشد.
محرومیت از خواب: کمبود خواب با کیفیت، بی خوابی، و یا آپنه خواب میتواند برحافظه تاثیر گذارد.
کمبود تغذیهای: کمبود ویتامین B۱ و B۱۲ میتواند روی حافظه تاثیر گذارد. این کمبود میتواند با یک قرص یا تزریق درمان شود.
پیری طبیعی: فراموشی به عنوان بخشی از روند پیری طبیعی است و برای برخی افراد به خاطر بعضی از انواع اطلاعات، از جمله نام افراد سختتر است.