ماجرای ۴۰۰ هزار یورویی که در سد منجیل گم شد
سد منجیل سدی است که در ابتدای رودخانه بزرگ سفیدرود بر روی رود قزل‌اوزن در نزدیکی منجیل ساخته شده است و برای تنظیم آب این دو رود برای کشاورزی در جلگه گیلان و نیز تولید برق به کار می‌رود. ارتفاع سد از کف رودخانه ۴۱۲ متر و طول تاج آن ۴۲۵ متر است و پنج واحد تولید برق دارد که در مجموع بیش از ۸۷ مگاوات برق تولید می‌کند اکنون این سد با انبوهی از رسوبات مواجه شده که چالش‌های جدی برای این سد مهم کشور بوجود آورده است.
طرح برداشت رسوبات پشت سد یکی از اقداماتی است که می‌تواند اقدامی دو سر سود برای استان باشد که هم آثار مخرب زیست محیطی استان را کاهش دهد و هم بخشی از نیاز پروژه‌های عمرانی استان را تامین کند، چراکه گیلان معادن و رودخانه‌های کمی برای تامین مصالح شن و ماسه دارد و پتانسیلی مانند مخازن سد‌ها با ظرفیت چند صد میلیون مترمکعبی رسوبات می‌تواند بخشی از نیاز استان را برای تکمیل پروژه‌های استانی و ملی فراهم کند و فرصتی برای استراحت رودخانه‌های استان فراهم آورد. در این راستا در سال‌هایی که کشور درگیر ماجرای کووید ۱۹ شد بنا بود یک شرکت ژاپنی اقدام به لایروبی دریاچه پشت سد منجیل کند و از رسوبات نیز برای استفاده‌های تحقیقاتی و صنعتی بهره ببرند، به این منظور ۴۰۰ هزار یورو اعتبار به شرکت آب منطقه‌ای گیلان اختصاص یافت، اما تاکنون نه تنها این توافق عقیم مانده و به هیچ سرانجامی نرسیده بلکه این میزان اعتبار نیز نه به ژاپنی‌ها عودت داده شده و نه در جایی از حساب‌های آب منطقه‌ای استان منظور شده است.
طی پیگیری‌هایی؛ ماجرا را با آب منطقه‌ای گیلان مطرح کردیم، اما توضیحات این شرکت که در ادامه عینا درج شده؛ هیچ ربطی به خبر فوق‌الذکر و موضوعی که مورد سوال خبرنگار ایلنا بود، نداشت و درواقع در پاسخی که ارتباطی به موضوع نداشت توضیحات مربوط به سد "شفارود" به جای "منجیل" ارائه شده است.
در اجرای مصوبه شورای اقتصاد به شماره ۱۱۴۰۳۴/۳۰۹ مورخ ۰۳/۰۹/۱۳۸۶ و به استناد جزء (۱) بند "ج " ماده ۱۳ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، از محل تسهیلات جزء (۱) بند "ج " تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور به منظور اجرای طرح ملی سد مخزنی شفارود جهت تامین آب مورد نیاز شرب، کشاورزی و صنعت منطقه غرب گیلان به وزارت نیرو اختصاص یافت و این وزارتخانه مکلف گردید معادل ۸۰% تسهیلات فوق الذکر را صرف واردات فولاد، ماشین آلات، تجهیزات و سایر هزینه‌های ارزی مورد نیاز نماید. از این رو شرکت آب منطقه‌ای گیلان که شرکتی ۱۰۰% دولتی و از شرکت‌های تابعه وزارت نیرو می‌باشد به منظور احداث سد بتن غلطکی و نیروگاه شفارود به عنوان یکی از اولین طرح‌های فاینانس کشور در بخش آب در سال ۱۳۸۶ با انعقاد قرارداد PCF با پیمانکار ذیصلاح از طریق مناقصه عمومی بصورت اجرا و تامین مالی آغاز گردیده و قرارداد اجرایی با مشارکت ژیان – بانه – نیرو توان (کنسرسیوم خارجی) در همان سال به مبلغ ۱،۴۹۶،۳۴۹،۲۸۱ یوآن چین مبادله گردید در ادامه با توجه به شرایط تحریمی تحمیل شده به کشور و توصیه‌های مقامات عالی کشوری از جمله بانک مرکزی و وزارت نیرو با توجه به بازگشایی خط اعتباری از کشور چین، تامین اعتبار پروژه از محل خط اعتباری ایجاد شده مد نظر قرار گرفت و پس از طی پروسه‌ای طولانی در نهایت سرمایه گذاری از طریق کشور چین (تنها گزینه ممکن برای تأمین مالی قرارداد فوق الذکر) انجام پذیرفت و این کشور نیز شرکت سایناشور را بعنوان تأمین کننده مالی و شرکت کامسه را به عنوان پیمانکار عمومی جهت انجام امور معرفی نمود و در پی آن شرکت آب منطقه‌ای گیلان با نظر بانک مرکزی، وزارت نیرو و بانک عامل ایرانی (تجارت) دو موافقتنامه: ۱- دوجانبه (فیمابین آب منطقه‌ای – شرکت کامسه) ۲- سه جانبه (فیمابین آب منطقه‌ای - شرکت کامسه – شرکت ساختمانی ژیان) را تهیه و تنظیم و مبادله و در قرارداد دو جانبه، تأمین مالی پروژه سد و نیروگاه شفارود بر عهده شرکت چینی بصورت خدمات مهندسی (نقدینگی) و تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در خط تولید بتن RCC قرار گرفت که کل مبلغ مورد تعهد فاینانس از طرف شرکت چینی وارد کشور شده است و در راستای اجرای تصویب نامه هیئت محترم وزیران به شماره ۱۵۰۶۹۸/ت۵۶۲۰۸ﻫ مورخ ۱۱/۱۱/۱۳۹۷ از بهمن ماه سال ۱۳۹۷ کارفرمای طرح سد مخزنی شفارود از شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران تغییر یافته است.
اکنون این سوال مطرح است که آیا موضوع لایروبی سد مهم در استانی که اتفاقا علیرغم پربارشی با مشکل تامین آب مواجه است، به سرانجام خواهد رسید و اعتبار در نظر صرف هدف مزبور خواهد شد یا خیر؟ آیا نهاد‌های نظارتی تکلیف این پروژه و البته اختصاص اعتبار مربوطه را پیگیر خواهند شد؟
