همهی ما خودمان خوب میدانیم در چه وضعیتی راحتتر به خواب میرویم چطور راحتتریم، یکی دوست دارد روی شکم بخوابد، یک صاف راحتتر است، یکی هم دوست دارید جنینی بخوابد. بعضیها تمام طول شب را تقریباً به یک حالت میخوابند، بعضی دیگر تا صبح دهها بار حالت عوض میکنند. همهی اینها طبیعیاند به این شرط که باعث خروپف نشوند و بد خوابتان نکنند.
اما میتوانید وضعیت خوابتان را بهتر از اینها هم بکنید. آن چه در طب اسلامی و سنتی در مورد طرز خوابیدن سفارش شده این است که ابتدا کمی به پهلوی راست دراز بکشید و بعد به پهلوی چپ بخوابید و زمانی هم که قصد بیدار شدن دارید، مدتی به پهلوی راست بمانید و بعد بلند شوید؛ یعنی ابتدا و انتهای خواب باید به پهلوی راست بدن باشد و خوابیدن به پهلوی چپ. در واقع خوابیدن روی سمت چپ بدنتان استاندارد طلایی وضعیت خواب است و ما برای آن، ۷ دلیل قانعکننده داریم:
۱. بهبود گوارش
حتماً شنیدهاید قبل از خواب غذا خوردن کار درستی نیست، اما دلیلش این نیست که در طول شب غذا در معدهتان میماند. شما چه خواب باشید و چه بیدار، گوارشتان کارش را انجام میدهد؛ بنابراین به سوخت نیاز دارد تا کارش را درست انجام بدهد. اما با وضعیت خوابتان هم میتوانید به بدنتان کمک کنید کار گوارش را بهتر انجام بدهد، آن هم این است که به پهلوی چپتان بخوابید. زیرا معدهی ما در سمت چپ شکممان قرار دارد و وقتی به پهلوی چپ میخوابیم، غذا راحتتر میتواند وارد رودهی بزرگ شود. ضمناً معده روی لوزالمعده نمیافتد و آنزیمهای گوارشی آزادانه جریان خواهند داشت.
۲. قلبتان استراحت میکند
قلب بدون وقفه میتپد تا زنده باشیم. این کار بزرگی است و تحت تأثیر عوامل بیشماری است از رژیم غذایی گرفته تا محیط و هوایی که تنفس میکنیم. تعجبی ندارد که بیماری قلبی، اولین عامل مرگ در تمام دنیاست. برای به حداقل رساندن احتمال مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی یکی از کارهایی که میتوانید بکنید این است که کارش را سادهتر کنید، یعنی به پهلوی چپتان بخوابید. کار کوچکی به نظر میرسد؛ اما وقتی به پهلوی چپ میخوابید، جاذبه زمین کمک میکند قلب راحتتر خون را حرکت دهد. آئورت، خون را از قلب به سمت بقیهی قسمتهای بدن میبرد و وقتی مسیرش را شروع میکند به سمت چپ تمایل پیدا میکند. اگر به سمت چپ بخوابید، قلبتان تلاش کمتری برای به حرکت درآوردن خون خواهد کرد.
۳. کاهش کمردرد
تقریباً همهی ما این تجربه را داریم که بد خوابیده باشیم و صبح با کمردرد یا گردن درد از خواب بیدار شده باشیم. اگر این اتفاقی است که اغلب برایتان میافتد، پس حتماً به پهلوی چپ بخوابید تا مشکلتان برطرف شود. خوابیدن به پهلوی چپ، از فشار وارد بر ستون فقرات میکاهد. هنگام خواب هر چه فشار بیشتری به کمرتان وارد کنید، عضلاتتان برای حفظ موقعیت خود به تلاش بیشتری نیاز خواهند داشت. ضمناً وقتی به پهلوی چپ میخوابید، جریان خون بهتری دارید و در نتیجه از التهاب ناشی از تنش وارد بر عضلات کم خواهد شد.
۴. حمایت از سیستم لنفاوی
سیستم لنفاوی شبکهای از رگهاست که مایعی به نام لنف را حمل میکند. این سیستم نقش مهمی در جریان لنف در تمام بدن و البته سیستم ایمنی دارد. لنف میتواند سموم و ضایعات را دفع کند، بنابراین هرگونه انسداد و محدودیتی در این سیستم، تأثیر منفی بر سلامتی میگذارد. خوابیدن به پهلوی چپ کمک میکند سیستم لنفاوی، ضایعات را بهتر دفع کند، زیرا لنف از نیمهی چپ تنه جمع میشود و به مجرای سینهای میریزد، بنابراین خوابیدن به پهلوی چپ با کمک جاذبهی زمین، به این عملکرد طبیعی کمک میکند.
۵. تسکین سوزش معده
سوزش معده ناراحتتان میکند؟ میتواند نتیجهی غذا خوردن قبل از خواب باشد و یا وضعیت خوابتان که اجازه میدهد اسید معده به راحتی به مری برگردد. دانشمندان دریافتهاند خوابیدن به سمت چپ بدن میتواند سوزش معده را برطرف کند و خوابیدن به سمت راست بدن، سوزش معده را تشدید میکند و علتش میتواند قرار گرفتن معده در سمت چپ شکم باشد. وقتی به پهلوی چپ دراز میکشیم، اتصال مری و معده، بالاتر از سطح اسید معده قرار میگیرد. اما وقتی به پهلوی راست میخوابیم، عضلهی تنگکنندهی مری، شل شده و به اسید معده اجازهی ورود به مری را میدهد.
۶. کمک به مادر باردار و جنینش
بدن زن باردار، خون را برای دو نفر به جریان میاندازد و این کار سختی است که نیاز به عملکرد درستی دارد. ضمناً جنین در حال رشد در رحم مادر، به ستون فقرات و اندامهای داخل شکم فشار وارد میکند. دراز کشیدن به پهلوی چپ، کمک میکند جریان خون آزادانهتر انجام شده و مقداری از فشار وارد بر ستون فقرات مادر کاسته شود و ضمناً کبد زیاد تحت فشار نباشد. به طور کلی دراز کشیدن به پهلوی چپ، برای بدن مادر و جنین، بهترین از جهت جریان خون است.
۷. کاهش خروپف
اگر همسرتان خروپف میکند و این شما را آزار میدهد خوابیدن او به پهلوی چپ میتواند این مشکل را برطرف کند. البته باید بدانید که خوابیدن به پهلوی چپ، درمان تمام علتهای خروپف نیست. اما باعث میشود زبان و حلق در وضعیت بهتری قرار بگیرند و راههای هوایی باز بماند. وقتی در خواب هستیم، دهان، حلق و زبان شل میشوند. به پشت خوابیدن بدترین حالت برای آنهایی است که خروپف میکنند، زیرا این بافتها شل شده و به سمت عقب میافتند و راههای هوایی را مسدود میکنند.
اگر عادت ندارید به پهلوی چپ بخوابید به کمی زمان و تمرین نیاز دارید. بین زانوها و پشتتان بالش بگذارید تا به پشت برنگردید. یک ترفند دیگر هم این است که با توافق همسرتان، در سمت دیگری از تختخواب بخوابید. این کار مغزتان را وادار میکند یک بار دیگر تصمیم بگیرد کدام وضعیت «درست» است و شما میتوانید راحتتر به وضعیتی جدید برای خواب عادت کنید.