در سالهای اخیر مسئولین مختلفی به ورشکستگی صندوقهای بازنشستگی اشاره کردهاند. خدادادی عضو سابق کمیسیون اجتماعی مجلس بر اساس آمار ارائه شده به این نهاد اظهار کرد که از ۱۸ صندوق ۱۷ صندوق عملاً ورشکسته هستند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نیز از ۱۷ صندوق اصلی پس از ادغام، در سال ۱۴۰۲ به غیر از ۲ صندوق وکلا و عشایری که نسبتاً جوان هستند، بقیه در وضعیت ورشکستگی قرار دارند. این وضعیت به ویژه در صندوقهای لشکری به مراتب وخیمتر است. سالها تخلف های مای، سوء مدیریت و انتصابهای سیاسی، شیره جان این صندوقها را خشک کرده است.
دولت در طرحی بزرگ و در لایحه بودجه ۱۴۰۴ مقرر کرده است که صندوقهای بازنشستگی که بیش از ۵۰ درصد منابع آنها توسط دولت تامین میشود باید به صندوق تامین اجتماعی ملحق شوند. این برنامه بنا به گفتههای رئیس سازمان برنامه و بودجه قرار است با ادغام دو صندوق کشوری و فولادی در صندوق تامین اجتماعی آغاز شود و به دیگر صندوقها تسری یابد.
محمد حسن زدا سرپرست سابق تامین اجتماعی در پاسخ به سوالات آفتابنیوز در این خصوص اظهار کرد: این طرح هم میتواند برای تامین اجتماعی فرصت باشد و هم تهدید، در حال حاضر ابهامی که ما داریم این است که دولت گفته است از سال آینده کارکنان جدیدالااستخدام دولت مشترکان جدید تامین اجتماعی خواهند شد. تا اینجا برای تامین اجتماعی یک فرصت است، چون افرادی وارد میشوند که درآمد ایجاد میکنند و باعث بهبود ضریب پشتیبانی سازمان خواهند شد. اما ابهامی که وجود دارد این است که دولت نمیآید توضیح دهد که تکلیف بازنشستگان و افراد در شرف بازنشستگی این صندوقهای در حال ادغام با تامین اجتماعی چیست؟!
وی افزود: نگرانی دیگر همانگونه که شما گفتید، واگذاری شرکتهای زیانده مانند هپکو به تامین اجتماعی به جای بدهیهای دولت است، ما در تامین اجتماعی هرآنچه را که خودمان تصمیم گرفتیم و رفتیم و مطالبه کردیم مفید بود، مانند شرکت نفت ستاره خلیج فارس و هر شرکتی که به ما تحمیل کردند در نهایت چندان مفید نبود. مدیریت باید در برابر داراییهای زیانده مقاومت کند و اجازه ندهد این داراییها را به تامین اجتماعی منتقل کند، البته این درست است که مدیریت تامین اجتماعی دولتی است، اما بحث فشار ذینفعان و نهادهای صنفی اجازه نمیدهد که ما هر تصمیمی که دلمان خواست اتخاذ نماییم. مثلاً در بحث همین ۹ درصد درمان که دولت مصوب کرد که در اختیار خزانه دولت باشد و وزارت بهداشت هزینه کند، شما ببینید که گروههای ذینفع صنفی در این چند روز اخیر چه اقدامات سنگینی را انجام دادند، این کمپین باعث شد که وزارت کار اطلاعیه رسمی بدهد و بگویید ما موافق نیستیم و در حال پیگیری مسئله هستیم.
صندوقهای در شرف واگذاری اکثراً ورشکسته هستند و بدهی آنها بر داراییها میچربد، واگذاری آنها باعث نمیشود خود صندوق هم با ابر بحران مواجه شود؟
ناترازی صندوقها یک معضل انکارناپذیر نظام جمهوری اسلامی هست، اما اینکه ما صندوقهای مشکلدار را به یک صندوق (تامین اجتماعی) که هنوز سر پا است تحمیل کنیم و برای این صندوق هم مشکل ایجاد کنیم، این راه حل چندان بهینهای به نظر نمیرسد، اگر دولت به این نتیجه رسیده که صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری دیگر مثمر ثمر نیستند و از حیظ انتفاع ساقط شدهاند، خوب بیاید این نیروها را برگرداند به همان یگانها و سازمانهای که بودهاند و حقوقشان را از طریق آنها پرداخت نمایید، در این حالت دیگر ما نه به تشکیلات جدید نیاز داریم و نه سازمان.
وی افزود: البته ما در صندوقها لفظ ورشکستگی نداریم، اما همانگونه که شما گفتید اگر بر فرض محال این صندوقها ورشکسته هستند، مثلاً بازنشستگان مرکز آمار برگردند به همان سازمان خودشان و مرکز آمار دو سرفصل حقوقی، یکی برای شاغلین و یکی هم برای بازنشستگان ایجاد نمایید. چون کار دیگری که برایشان انجام نمیدهند و کل کار یک پرداخت حقوق است. اینکه ما صندوقهای مشکلدار را تحمیل کنیم و ضریب پشتیبانی نیمه جان صندوق تامین اجتماعی را هدف بگیریم، به نظرم این تصمیم درست و قشنگی نیست.
در واقع شما این خطر را میبینید که انتقال ۱۶ صندوق به قول شما از حیظ انتفاع ساقط به تامین اجتماعی ممکن است باعث شود که شانههای صندوق این بار را نتواند تحمل کند؟
بله! چون تجربه این را دارم، در زمانی که سرپرست سازمان بودم، بحث انتقال صندوق بازنشستگی سازمان هواپیمایی (هما) مطرح شد، ما در کمیسیون زیربنایی دولت که رئیسش آقای آخوندی، وزیر وقت راه بود، حضور یافتیم، مشکل این بود که آقای آخوندی خودش ذینفع این انتقال بود و هما زیر مجموعه خودش بود و این باعث شد کار بسیار سخت شود. دولت از زمانهای گذشته به فکر این بوده که تمام این صندوقها را بریزد در تامین اجتماعی. تا جای که من خبر دارم، ۱ میلیون نفر از کارکنان دولت همین الان مشمول تامین اجتماعی هستند، سالی ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار بیمه شده جدید اضافه خواهند شد و فکر میکنم حدود ۳ میلیون بازنشسته نیز در نهایت به بازنشستگان تامین اجتماعی اضافه خواهد شد.
هرکسی فکر غارت حق بیمه اداره ها