افت فشار خون ناشی از استراحت طولانی مدت در بستر، کم آبی بدن، استرس و اضطراب، عفونت، بارداری و حتی عوارض جانبی برخی داروها است و شامل فشار خون کمتر از ۶۰/۹۰ میلی متر جیوه میشود. فشار خون
برای هر کسی اتفاق افتاده و مرتباً اتفاق میافتد که هنگام بلند شدن از پشت میز یا رختخواب ناگهان احساس سرگیجه کرده و مجبور میشوید دست خود را به جایی بگیرید که نیفتید. در بعضی از موارد نقطههای سیاهی را روبروی خود میبینید و در نهایت باید خود را محکم گرفته یا به جایی تکیه دهید تا سرگیجه به اتمام برسد و البته این اتفاق نیز در عرض چند ثانیه رخ میدهد. کارشناسان برای این حالت ناخوشایند یک اسم خاص انتخاب کرده اند:پایین آمدن فشار خون اولیه هنگام بلند شدن. اگر شما نیز این حالت را تجربه میکنید و البته کارشناسان نیز تایید کرده اند که اکثر افراد به طور روتین به این عارضه دچار میشوند، باید بدانید که پایین آمدن فشار خون در هنگام ایستادن کاملاً طبیعی و بی ضرر است.
سبکی سر و سرگیجه، غش، عدم تمرکز، تهوع، خستگی، تنبلی و تپش قلب برخی از عوارض افت فشار خون است.
دکتر امای اکرم، عضو انجمن همه گیرشناسی در مرکز پزشکی روتردام در دانشگاه اراسموس هلند در این باره میگوید:” این نشانهها به این دلیل اتفاق میافتند که یک کاهش موقتی در مقدار خون، و در ادامه مقدار اکسیژن، که به سمت مغز میرود پیش میآید”. برای درک بهتر این موضوع بهتر است بدن و گردش خودن را به یک بطری آب نیمه پر تشبیه کنیم. وقتی که بطری آب به پهلو افتاده است، آب موجود در آن به طور مساوی در سطح زیرین بطری پخش میشود، اما وقتی که بطری را بلند میکنیم تمامی آب به ته بطری میرود. در هنگام بلند شدن پس از مدت طولانی نشستن یا خوابیدن نیز اتفاق مشابهی رخ میدهد.
دکتر اکرام این مسئله چنین توضیح میدهد:” نیروی جاذبه بخش زیادی از خون را به سمت پایین بدن و به سمت پاهای شما میکشد که این موضوع باعث میشود قلب و شاهرگها کار بیشتر و سخت تری برای پمپاژ خون به مغز داشته باشند. دکتر فیلیپ لو، استاد عصب شناسی از کلینیک مایو در روچستر ایالت مین تحقیقات کاملی را در مورد این عارضه و درمان آن انجام داده است. وی در این باره چنین میگوید:” قلب یک پمپ است و وقتی شما به طور ناگهانی از سرجایتان بلند میشوید مقدرا خونی که به سمت قلب میرود کاهش پیدا میکند. این موضع باعث میشود که یک افت فشار خون موقتی در بدن رخ دهد و مدت زمان کوتاهی طول میکشد تا مکانیزمهای اصلاحی این مشکل را برطرف نموده و اوضاع به حالت عادی بازگردد”.
آشنایی با راههای ساده کنترل افت ناگهانی فشار خون
در حالی که در برخی موارد مداخلات پزشکی برای افت فشار خون ضروری است، اما برخی از روشهای خانگی برای افزایش فشار خون، قابل انجام هستند:
مصرف مقادیر کافی از نمک:بدن ما برای عملکرد صحیح، تعادل مایعات و جلوگیری از افت فشار خون نیاز به مقادیر کافی از نمک در روز دارد. یک فرد باید به طور متوسط روزانه یک قاشق چای خوری نمک یا در حدود ۲۳۰۰ میلی گرم سدیم به بدن برساند.
خوردن وعدههای غذایی کوچک و منظم:خوردن وعدههای غذایی بزرگ و سنگین میتواند منجر به افت ناگهانی فشار خون تحت عنوان افت فشار خون وضعیتی شود. بهترین راه برای جلوگیری از بروز این حالت، انتخاب وعدههای غذایی کوچکتر و کم کربوهیدرات در طول روز و اضافه کردن میان وعدههای غذایی به ساعات روز است.
تغییر آرام وضعیت فیزیکی:اگر با انجام هر حرکت فیزیکی مانند جا به جا شدن دچار تجربه سرگیجه، تاری دید، سبکی سر، میشوید، دچار افت فشار خون وضعیتی شده اید. یکی از راههای مبارزه با این علائم تغییر آرام وضعیت فیزیکی است. ماندن در یک موقعیت فیزیکی حداقل برای ۶۰ ثانیه و مجددا جا به جا شدن، از سرگیجه ناشی از افت فشار خون وضعیتی، جلوگیری میکند.
در نظر گرفتن بالش اضافه هنگام خواب:این کار یک ترفند عالی برای مبارزه با افت فشار خون است. خوابیدن با یک بالش اضافه باعث میشود سر بالاتر از سطح قلب قرار گیرد و با این کار با اثرات جاذبه زمین کمتر میشود.
استفاده از جوراب واریس:استفاده از این جورابها به دلیل اضافه کردن فشار به پاها، منجر به بهبود علائم افت فشار خون میشود و جریان خون را در سراسر بدن افزایش میدهد. جوراب واریس یک درمان شناخته شده برای جلوگیری از ترومبوز عروقی نیز شناخته میشود.
نوشیدن مایعات بیشتر:نوشیدن مایعات به جلوگیری از افت فشار خون کمک میکند. افزایش مصرف مایعاتی مانند آب و یا نوشیدنیهای حاوی الکترولیت مانند آب نارگیل به پیشگیری از علائم کمک میکنند.
اضافه کردن قهوه به رژیم غذایی:باور کنید یا نه، قهوه و یا حتی چای کافئین دار یک گزینه درمانی برای افت فشار خون است. مصرف کافئین منجر به افزایش گردش خون و مبارزه با افت فشار خون وضعیتی میشود.
اجتناب از موقعیتهای خاص:شرایط خاصی مانند موقعیتهای ترسناک یا ناراحت کننده عاملی برای افت سریع فشار خون است و آنهم به واسطه افزایش استرس.
استفاده از ریشه شیرین بیان:ریشه شیرین بیان یک درمان گیاهی برای درمان فشار خون پایین است. این گیاه با حمایت از عملکرد سالم آدرنال، فشار خون را تنظیم میکند. شما میتوانید ریشه شیرین بیان را در فرمهای کپسول، قرص، یا حتی چای مصرف کنید. اگر از داروهای رقیق کننده خون، یا داروهای فشار خون استفاده میکنید، حتما در مورد استفاده از این گیاه با پزشک تان مشورت کنید.