«طرح عفاف و حجاب تعلیق شده است». این خبر مجید انصاری معاون حقوقی رییس جمهور از سرنوشت قانون عفاف و حجاب با ورود مجلسیهای موافق این قانون، عمر چندانی نداشت. آنچنانکه مرتضی آقاتهرانی در همان روز ۵ آذر اعلام کرد: «قانونی که در این جهت نوشته شده به زودی ابلاغ میشود و همه باید به قانون عمل کنیم.»
صحبتهای آقا تهرانی آنجا به واقعیت نزدیک شد که محمدباقر قالیباف هم در نشست خبری خود زمان ابلاغ قانون عفاف و حجاب را ۲۳ آذر عنوان کرد. پس از قالیباف، نوبت به علی نیکزاد نائب رییس مجلس رسید که او هم از اجرایی شدن قانون حجاب بعد از سه ماه توقف ابلاغ این طرح در دولت چهاردهم خبر دهد.
دیروز یک گام دیگر برای اجرای قانون عفاف و حجاب هم برداشته شد و متن نهایی قانون عفاف و حجاب یا همان قانون «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» در فضای رسانهای منتشر شد.
حالا که این قانون پس از رفت و برگشتهای متعدد میان مجلس و شورای نگهبان در ۷۴ ماده و مجموعا در ۵ فصل تنظیم و نهایی شده است، آیا قابلیت اجرایی شدن دارد و اجرای آن چه تبعات اجتماعی خواهد داشت؟
غلامحسین کرباسچی، فعال سیاسی شاخص اصلاح طلب، معتقد است بعضیها از روی موضع گیریهای سیاسی و برخوردهای تقابلی با دولت چنین مسائلی را مطرح میکنند. دولت هم نباید سر خود را با این مسائل گرم کند. باید به فکر زندگی و اقتصاد مردم باشد. او همچنین میگوید که این قانون قابلیت اجرایی ندارد چرا که مردم برای اجرای آن قانع نشده اند.
مشروح این گفتگو را با غلامحسین کرباسچی، دبیرکل سابق حزب کارگزاران سازندگی را در ادامه میخوانید؛
*آقای کرباسچی! جزییات قانون حجاب منتشر شده و طرفداران این قانون هم امیدوار هستند که با ابلاغ آن در روز ۲۳ آذرماه، این قانون به مرحله اجرایی شدن برسد، اصرار بر اجرای چنین قانونی این نگرانی را ایجاد کرده است که مردم را رودرروی دولت و حتی رودرروی یکدیگر قرار دهد، نگاه شما چیست؟
این قانون خطری ندارد. چون اساسا چیز قابل اجرایی نیست. بعد از یک مدتی هم همه شان میفهمند که چقدر همه چیز لوث شده است.
*چگونه قابل اجرا شدن نیست؟ وقتی این قانون از سوی دولت و یا رییس مجلس قرار است ابلاغ شود ...
برای اینکه مردم باید آن را اجرا کنند. عده زیادی از مردم هم زیر بار اجرای این قانون نمیروند. بالاخره آنان باید برای اجرا و انجام قانون قانع شوند. وقتی قانع نشده اند، با تصویب اینگونه قوانین ولو با در نظر گرفتن جرایم سنگین هم نمیشود آنان را وادار به انجام کاری کرد.
*همانطور که عنوان کردید این قانون جرایم سنگینی را وضع کرده است. آیا همین امر سبب نمیشود که مردم قانون را اجرا کنند؟
آقایان فکر میکنند که جامعه مثل یک ماشین است که وقتی سوییچ را بزنند روشن میشود. در حالیکه اینگونه نیست. هرچقدر هم که جریمه کنند این قانون اجرا نمیشود چرا که مساله حجاب چیزی نیست که اینگونه حل شود.
حجاب، بحث اعتقادی و اخلاقی است. باید مردم را از این راه و روشها قانع کرد نه با تصویب قوانین. قبلا هم این کارها را کرده اند. ریخته اند به خیابانها و همه را بردند. خب چه کاری توانسته اند انجام دهند؟ اگر در آنجا توانستند موضوع را حل کنند میتوانند امید داشته باشند که با اجرای این قانون هم میشود، بدحجابی را حل کرد.
*این قانون مدتی مسکوت مانده بود و الان دوباره با طرح آن فضای جامعه ملتهب شد. هدف حامیان این قانون از اصرار بر اجرای قانون حجاب چیست؟
البته مواضع برخی افراد در مورد حجاب، از روی اعتقادشان است. فکر میکنند که حتما ضرورت دارد که چنین کاری را از نظر اعتقادی خودشان انجام دهند و در واقع خودشان را موظف به انجام آن میدانند. ولی معمولا همه آقایانی که فتوا میدهند و مسائل دینی را مطرح میکنند بر این عقیده هستند که مسائل باید با آموزش و از طریق روشهای فرهنگی حل شود.
بارها مراجع اعلام کردند که با بگیر و ببندها و جریمه و ... این قضایا حل نمیشود. اما در مقابل، بعضیها هستند که معلوم است که از روی موضع گیریهای سیاسی و برخوردهای تقابلی با دولت چنین مسائلی را مطرح میکنند.
دولت هم سر خود را نباید با این مسائل گرم کند. باید به فکر زندگی و اقتصاد مردم باشد. اگر وضعیت جامعه از لحاظ اقتصادی درست شود مردم هم خودشان مسائل اخلاقی را رعایت میکنند.
*یعنی آیا برای تقابل با دولت اجرای چنین قانونی را مطرح کرده اند؟
حتما یک عدهای این دیدگاه را دارند. چون دولت و یا بعضی از اعضای آن زیاد بر روی این مساله توجه ندارند و اینها هم برای نشان دادن عصبانیت خود دست به چنین تقابلی زده اند. در حالیکه اگر موضوع اعتقادی باشد، چنین تقابلی وجود ندارد.
اکثر آقایانی که مسائل اعتقادی را بیان میکنند، میگویند که این کارها نتیجهای ندارد و باید با آموزش و از طریق فرهنگ حل شود. نه بگیر و ببند. قبلا این همه بگیر و ببند بود چه نتیجهای داشته است؟
*یعنی الان دولت که مسئول اجرای قانون است چه باید کند؟
دولت تکلیف خود را بهتر میداند. من شنیدم که آقای پزشکیان اعلام کرده است که این قانون قابل اجرا نیست و مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. اما اینکه چه میخواهد بکند را نمیدانم. به نظرم دولت نباید وقت خود را صرف مسائلی کند که میداند هیچ نتیجهای ندارد.
دولت باید گرفتارهای اقتصادی مردم را رفع کند و باید در این زمینه تا آنجا که میتواند فعالیت کند و وقت خود را صرف مسائل حاشیهای نکند.