رسانهملی در سالهای اخیر به نقد و نظرهای متفاوت خو گرفته است. چه زمانی که درگپ وگفت با شهید رئیسی، برخی مجریان را به همراهی با مصاحبهشونده متهم میکردند وچه در شبهای گذشته که گفتوگوی المیرا شریفیمقدم و علی ظهوریان با رئیسجمهور، بازهم نقدهای تند و تیزی را به همراه داشت.
اگرچه کاری که مجریان گفتوگوی خبری و مصاحبههای مرتبط با رئیسجمهور انجام میدهند، اتفاق عجیب و خاصی نیست که این نقدها را درپی داشته باشد، اما گفتوگوی اخیر تلویزیونی رئیس دولت با مردم که همراه با پرسشگری دو مجری بود، نشان داد که رسانهملی به دنبال مطالبهگری برای حق مردم و مخاطبان است. درست همان شب، باوجود برخی نقدهای بیربط و باربط به گفتگو، عدهای هم نکات مثبت این گفتگو را یادآور شدند واذعان کردند که کار رسانهملی کاملا حرفهای بوده است. درست مثل معاون ارتباطات و اطلاعرسانی دفتر معاول رئیسجمهور که نوشته بود: گفتوگوی امشب رئیسجمهور با مردم که توسط صداوسیما و مجریان آن انجام شد، یک گفتوگوی چالشی، بهدور ازکلیشههای مرسوم بود و تاکنون سابقه نداشته اینگونه از رئیسجمهور کشور سوالات صریح وچالشی پرسیده شود. شخص دکترپزشکیان، پیشگام اینگونه گفتوگوهاست. روزنامهنگار دیگری هم نوشت: المیرا شریفیمقدم مصاحبه کننده بود ورئیسجمهور مصاحبهشونده، دم هردو نفر گرم. شریفیمقدم صریح پرسید، پزشکیان صریح جواب داد، یعنی یک کار رسانهای تمیز.
پرسشهای مردمی
دراین میان، برخی منتقدان وابسته به یک جریان خاص، تلاش کردند تکههایی تقطیعشده ازگفتوگوهای سالهای قبل رئیسجمهور سابق را پیدا کنند تا تاییدی برای حرف خودشان باشد که گفتگوهای صورتگرفته پیش از این، انتقادی نبوده است. با این حال، حتی گفتوگوی اردیبهشت شهید رئیسی که کمی قبل از سقوط بالگرد او و واقعه تلخ و دردناک آن ماه بود، نشان از پرسشگری صریح مجریان پیرامون مسکن و برخی دیگر از موضوعات اجتماعی داشت. جبار آذین، منقد سینما و تلویزیون در اینخصوص به جامجم درباره فضای اجرای حرفهای در رسانه، آن هم در مقام پرسشگر در یک گفتوگوی رسمی عنوان میکند:یکی از ویژگیهای مثبت، تأثیرگذار و سازنده رسانههای تصویری و شنیداری، بهویژه رسانهملی، این است که آنچه دربرنامهها از سوی برنامهسازان یا مجری برنامه بهعنوان پرسش یا طرح سؤال مطرح میشود، باید در فضایی آکنده از صمیمیت و صداقت و در چارچوب عملکرد حرفهای رسانهای انجام گیرد. مصاحبههایی که گاهی با شخصیتهای درجه یک کشور دررسانهملی انجام میشود، درهمین راستاعمل میکند. باتوجه به اینکه مخاطبان رسانهملی ازاقشار مختلف مردم هستند، هرکدام نظرات و دیدگاههای متفاوتی دارند وممکن است پرسشهای گوناگونی داشته باشند، یک مجری متبحر باید فضایی صمیمانه در جلسات بحث و گفتگو ایجاد کند تا مخاطب خودش را در آن جلسه حاضر و ناظر ببیند و احساس کند، آنچه که مطرح میشود، پرسشهای ملی مردم است.
صادقانه و حرفهای
آذین با اشاره به شرایط برنامههای گفتوگومحور حساس ادامه داد: مصاحبهای که مجری محترم، خانم المیرا شریفیمقدم با آقای پزشکیان، رئیسجمهور منتخب انجام داد، نمونهای صادقانه و حرفهای از یک مصاحبه بود که توانست مخاطبان را با مباحث مطرحشده در برنامه همراه کند. هرچند ممکن است برخی جلسات گفتگو یا مناظره، بهصورت خشک و رسمی برگزار شود، اما این نوع برنامهها اگر بهدرستی تولید نشود، تأثیر لازم را برروی مخاطب نخواهد گذاشت.
این نوع برنامهها معمولا نمیتواند رضایت نسبی مخاطب را همراه داشته باشد. دردنیا، این نوع روشهای رسانهای مرسوم است، اما در ایران با توجه به ارتباط صمیمی میان مردم ورسانهملی، وبالاخص مردم ودولت، به دلیل فضایی که چندین دهه رئیسجمهورهای مختلف درجهت همراهی با مردم داشتهاند و خود را پاسخگوی مردم میبینند، شرایطی ایجادشده که مردم خود را درکنار دولت و رسانهملی خود را کنار دولت و ملت میبینند و از این دست گفتگوها استقبال میشود.
این منقد سینما و تلویزیون تکمیل کرد: هرچه اینگونه برنامهها به واقعیتهای جامعه نزدیکتر باشد وبه پرسشهای مردم پاسخ دهد، تأثیرگذاری اجتماعی بیشتری خواهد داشت. عملکرد مجری این برنامه ازمنظر فرهنگی واجتماعی بسیارمطلوب بوده امابرخی به این نوع مصاحبهها ازمنظرسیاسی نگاه میکنند. این نگرش ممکن است باعث ایجاد ابهاماتی شود، زیرا برداشتها میتواند سیاسی و جناحی باشد.
با اینحال، مجری برنامه با پیشینه مثبت خود وعملکرد صادقانهاش، فضایی مناسب ایجادکرد تا آقای رئیسجمهور بااشتیاق وشورملی به پرسشهاپاسخ دهد. برخلاف نگاههای سیاسی به این برنامه ازمنظر رسانهای وفرهنگی گفتوگوی ویژه رئیسجمهور منتخب در شب گذشته، یکی از بهترین برنامههای گفتوگومحور در زمینههای سیاسی و فرهنگی بود و جامعه نیز آن را با نمره بالایی تأیید خواهد کرد.