دختر بچه با شوق مقابل قصابی لاشه گوشت را با انگشت به زنی سالخورده که به نظر مادربزرگش بود نشان میداد و مادربزرگ با حسرت دستش را کشید و گفت؛ «اینها گرونه قربونت برم، بیا بریم»! کوبیده، دیزی و غذاهای با مصرف گوشت قرمز بخشی از سنت باستانی ایرانیان بودهاند، مادهای غذایی که سالها است تقریباً از سفره دهها میلیون ایرانی رخت بر بسته و دیگر کارمندان، کارگران و بازنشستگان توانایی زورآزمایی با قیمتهای سرسام آوراین کالای لاکچری را ندارند.
پس از گوشت خوک و مرغ، گوشت گاو با ۲۴ درصد سهم، پرمصرفترین ماده گوشتی جهان محسوب میشود. هر آمریکایی به صورت میانگین سالانه ۳۸.۰۱ کیلو گرم و هر آرژانتینی (کشوری با تورم بالا) سالیانه ۴۶.۹۳ کیلوگرم گوشت گاو مصرف میکند. در ایران به نظر میرسد این ارقام خیالی محسوب میشوند. بسیاری از شهروندان حتی با بالا رفتن ۱۰ هزار تومانی قیمت سیب زمینی آن را لااقل برای مدتی از سبد غذایی خود حذف میکنند.
افشین صدر دادرس مدیرعامل اتحادیه پرورشدهندگان دام سبک ایران در اینباره به آفتابنیوز گفت: واقعیت این است که قیمت دام زنده گران نیست، بلکه این قیمت تمام شده ما است که بالاست، پس از حذف ارز ترجیحی و رشد نرخ تورم متانسب با تورم قدرت خرید مردم افزایش پیدا نکرد. علی رغم نرخ مناسب قیمت دام زنده، متاسفانه سودی که در چرخه پخش روی گوشت کشیده میشود غیرمنطقی است. تولیدکننده دام زنده وقتی دام را تحویل کشتارگاه داد دیگر کاری به نرخ ندارد و از آنجا به بعد این عوامل عرضه و بازار هستند که تعیینکننده هستند. در حال حاضر قیمت دام زنده و قیمت نهایی مصرف کننده با هم نمیخواند. شما باید نهایتاً نرخ هر کیلو گوشت در دام زنده را ضرب در ۲ کنید و این بشود نرخ نهایی مصرف کننده، اما ما میبینیم که در برخی اوقات این قیمتها ضرب در ۴ هم میشود. یعنی قیمت گوشت گاهاً ۳ یا ۴ برابر قیمت دام زنده است. عدهای بازار را ملتهب میکنند و سودهای آنچنانی میبرند. چون هیچ نظارتی هم وجود ندارد هر کاری هم دلشان بخواهد انجام میدهند، وقتی لاشهای گوشت درجه یک بره نر که باید قیمتش ۵۹۰ تومان باشد، اما میبینیم که در بازار همین گوشت با قیمتهای بسیار بالاتر به فروش میرسد.
وی افزود: البته نرخی که عرض کردم قیمت بره نر است که کیفیت گوشتش درجه یک است، اما عمدتاً آنچه در بازار عرضه میشود گوشت درجه ۲ است که دست مردم میدهد، یعنی یا گوشت بز است یا گوشت گوسفند مادهای است که حداقل یک شکم زاییده است، وقتی هم ما به بازار مراجعه میکنیم، میبینیم که گوشت گوسفند ماده را بهتر از گوشت بره نر میخرند. سال قبل وقتی ما میگفتیم واردات را قطع کنید، به ما گفتند آیا با توجه به کاهش جمعیت دام، تولید داخلی میتواند جوابگو باشد و در نهایت دیدیم که تولید داخل آنقدر زیاد شد که حتی در برخی موارد دام سنگین و سبک هم روی دست دامدار مانده و خریداری ندارد. برخی دامداران حتی دام را زیر قیمت تمام شده عرضه میکنند.
این مسئول صنفی در تشریح بیشتر قیمتها گفت: اگر نرخ بره نر ۲۷۰ تومان باشد، قیمت گوسفند ماده یک شکم زاییده حداکثر باید ۲۲۰ تومان باشد، حالا این قیمتها را اگر با قیمت نهایی مصرف کننده مقایسه کنید میبینید که چقدر اختلاف دارد، لاشه این گوشت در کشتارگاه باید بشود ۴۴۰ تومان و گوشت باید حداکثر با نرخ ۵۲۰ تومان به دست مصرف کننده برسد که متاسفانه چنین نیست.
مدیرعامل اتحادیه پرورشدهندگان دام سبک ایران ضمن تشریح بازار فعلی گوشت قرمز گفت؛ اگر هر دهک را قریب ۹ میلیون نفر حساب کنیم، میبینیم که دولت برای دهکهای یک تا ۳ بحث کالابرگ را مطرح کرده و دهکهای یک تا ۷ هم کماکان یارانه میگیرند و ۷ تا ده نیز ممکن است مشمول آزمون وسع و بحث بازبینی توامنندی مالی شوند. بر اساس براورد ما در حال حاضر یک دهک و در نهایت قریب ۱۰ میلیون نفر از جمعیت ۸۵ میلیونی جزء مشتریان ثابت گوشت قرمز هستند. با توجه به نرخ فعلی عرضه گوشت، بقیه جمعیت جزء جامعه هدف این محصول محسوب نمیشوند.