سیطره سیاست زدگی و پول زدگی، مناسبات اخلاقی و انسانی را نابود می‏کند

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب - فروزان آصف نخعی: مهم ترین راه حل مقابله با پیامدهای روانشناختی و تربیتی طرح تحول اقتصادی در کشور، سیاستگذاری و مدیریت تغییرات و تحقیقات است . جامعه ای مانند ایران به شدت نیازمند تحقیقات درحوزه سیاستگذاری و مدیریت دگرگونی اجتماعی است . 

دکتر حسین ابراهیم آبادی – عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در گفت وگو با آفتاب با اعلام مطلب بالا گفت : باید بین پژوهش ، سیاستگذاری و مدیریت اجتماعی پیوند عمیق و وسیع ایجاد کنیم . ما نیازمند اندیشمندان و کارشناسان ورزیده و درگیر کردن آن ها با موضوعات روز ورایج درجامعه هستیم که این امر خود نیازمند همگرایی و پیوند میان ساختار سیاسی ، دولت ، و اجتماعی علمی است . 

وی افزود : به نظر من اگر ایران کشوری است درحال توسعه ، باید به ضرورت هایی که چنین کشوری به طور خود به خودی تحمیل می کند توجه کنیم. ابراهیم آبادی با ادامه این بحث تمایز میان جامعه توسعه یافته که به تعادل رسیده و جامعه درحال توسعه که به دنبا ایجاد زیرساخت ها به منظور پیشرفت است را تمایزی اساسی خواند وافزود : جوامع توسعه یافته در شرایط کنونی با چالش تغییرات ناشی از فناوری مواجه اند این درحالی است که کشورهای در حال توسعه مانند ایران علاوه بر موضوع توسعه با چالش جهانی سازی و فناوری نو نیز مواجه هستند که این امر پیچیدگی ها ومشکلات مضاعفی را تحمیل می کند. 

دکتر ابراهیم آبادی گفت : من فکر می کنم اگر قلمرو فضای عمومی که تغییرات ، تحولات و دگرگونی های ناشی از اجرای هر نوع برنامه اقتصادی مود توجه باشد ، عمق ، گستردگی و شدت تغییرات باید دراین حوزه مورد بررسی واقع شود. 

این عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با اشاره به این که ابتدایی ترین مسئله این است که فضای اجتماعی شرایط اجتماعی مورد بررسی را به درستی ترسیم کنیم تاببینیم در باره چه چیزی داریم صحبت می کنیم با مثالی در باره دو جامعه و دو جمعیت با تفاوت در شاخص ها گفت : هرم جمعیتی با سن جوان و هرم جمعیتی با سن سالمند هر یک سناریوهای متفاوتی را برای مشکلاتشان طلب می‌کنند . در هرم سنی با جمعیت جوان بحث تحصیل ، اشتغال ، ازدواج و درنهایت ایجاد زیر ساخت هایی برای پشتیبانی از نسل جوان مطرح است اما هرم سنی جمعیت سالمند که الگوی اوقات فراغت متفاوتی را می طلب و از تقاضای اجتماعی پایین تری نسبت به جوانان برخوردار است سناریوی دیگری را برای برنامه ریزی می طلبد . 

وی با بیان این که ایران در حال حاضر دارای یک جمعیت جوان است افزود : اکنون ما دچار نوعی آنومی اجتماعی در شرایط پرتغییر و پر فشار در فضای اقتصادی و اجتماعی هستیم و اساسا در یک عدم تعادل اقتصادی در محیط ملی ، یک عدم تعادل دیگر در فضای جهانی به سر می بریم . از این رو فرض این است که در صورت اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها ، یک محیط پرتنش اقتصادی نیز به طور حداقل در فضای ایران وارد خواهد شد و اولین اثرات آن به لحاظ روانشناختی و تربیتی آن است که با نوعی از رفتارهای اجتماعی تنش آلود مواجه خواهیم شد .
وی با تاکید براین که تنش اقتصادی منجر به فشار اقتصادی ، پایه های اخلاقی و هنجارهای خلق و خویی مار تغییر می دهد گفت : تنش از طریق محیط اقتصادی وارد محیط پیرامونی خانواده و خود خانواده می شود و از این طریق عوامل اجتماعی پیش بینی نشده قویا فضای تربیتی خانواده و محیط های تربیتی را تحت تاثیر خودش قرار می دهد نظیر بگو مگوهای نسبتا دائمی والدین و حتی مربیان ومعلمان . 

ابراهیم آبادی درادامه به اختلال روابط ناشی از تنش اقتصادی اشاره کرد و گفت : اختلال میان روابط بزرگترها با کوچکترها ، همسران ، ..... محیط جمعی مانند محیط های خانوادگی را از سطوح مباحث معنوی واجتماعی به سطوح مباحث صرفا پولی و اقتصادی می کشاند و در اذهان کودکان و نوجوانان از طریق مشاهده این تلاطم ها و رفتارهای نامتعادل تصور اعلب نادرستی از زندگی شکل می گیرد.
این عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با تاکید براین که یک رویکرد مهم روانشناختی موضوع مشاهده و یادگیری است وهمه افراد بخشی از یادگیری خود را از طریق مشاهده آن چه در جامعه می گذرد به دست می آورند افزود : اگر کودکان و جوانان ما دائما فضای درگیری‌های متعدد را مشاهده کنند که فضای اجتناب ناپذیر ناشی از فشار اقتصادی پدید آورده است ، باعث خواهد شد فهم آنان از الگوی زندگی براساس یک جریان نامتعادل و ضد اجتماعی ناشی از درگیری اقتصادی شکل بگیرد . 

وی افزود : در سطح تربیتی ، معمولا ًباید در اثر مشاهده رفتارهای بهنجار و تا حدودی مناسب ، اخلاق ، آداب و رفتارهای مناسب را کسب کنیم در غیر این صورت ناخودآگاه ما دچار الگویی از رفتار نامناسب و حداقل متعارض یا متناقض می شویم که این خود به معنای کاهش سطح فضای مناسب فرهنگی در جامعه است . 

ابراهیم آبادی در ادامه با اشاره به این که در فضای پرتنش اقتصادی ، مناسبات انسانی و اخلاقی بیش از همه آسیب می بیند گفت : اساساً درفضایی که اقتصاد و سیاست زدگی بر زندگی سیطره دارند زندگی که بنا است اصل باشد ، فرع می شود و نحوه سلوک اخلاقی و ارتباطات انسانی دچار اختلال می شود یعنی همان چیزهایی که تحت عنوان کرامت انسانی شامل حفظ ارزش های دینی ، احترام متقابل ، حفظ حقوق متقابل وامثالهم می شود . از این رو به نظر من مهمترین پیامد سیطره اقتصاد و سیاست برجامعه ، برهم خوردن مناسبات انسانی و اخلاقی است .