ریاضیات و احتمالات: آرسنال قهرمان می‌شود
زمان می‌تواند همه ما را به اشتباه بیندازد. حتی ابررایانه‌ها را.
مگر اینکه نتایج شگفت‌انگیزی در بازی‌های برگشت مرحله یک‌چهارم نهایی این هفته رخ دهد، احتمالاً فقط پنج تیم باقی مانده‌اند که شانس قهرمانی در لیگ قهرمانان این فصل را دارند (آرسنال، بارسلونا، پاری‌سن‌ژرمن، اینترمیلان و بایرن مونیخ). این تغییر قابل‌توجهی نسبت به ابتدای فصل است، زمانی که هنوز توپی در فرمت جدید این رقابت‌ها زده نشده بود و پیش‌بینی‌های مبتنی بر داده‌های اوپتا در اتلتیک نشان می‌داد منچسترسیتی (۲۵ درصد) و رئال مادرید (۱۸ درصد) محتمل‌ترین تیم‌ها برای کسب جام هستند.
شاید بپرسید این پیش‌بینی‌ها چگونه محاسبه می‌شوند؟ مدل پیش‌بینی برد اوپتا احتمال نتیجه هر بازی (برد، تساوی یا باخت) را با ترکیبی از ضرایب بازار شرط‌بندی و رتبه‌بندی قدرت تیم‌های اوپتا تخمین می‌زند. این ضرایب و رتبه‌بندی‌ها بر اساس عملکرد تاریخی و اخیر تیم‌ها استوار است و کل رقابت ۱۰ هزار بار شبیه‌سازی می‌شود تا پیش‌بینی نهایی برای هر تیم به دست آید.
اما حتی این مدل‌ها هم نمی‌توانند چیز‌هایی مثل مصدومیت تعیین‌کننده رودری برای منچسترسیتی یا کشف ناگهانی توانایی دکلان رایس در زدن ضربات آزاد مستقیم به سبک برزیلی‌ها را پیش‌بینی کنند.
اگر موفقیت در یک رقابت به صبر، ثبات و پیشرفت تدریجی وابسته باشد، آرسنال دقیقاً در زمان مناسب به جایگاه مدعی اصلی لیگ قهرمانان ۲۰۲۴-۲۵ رسیده است. طبق پیش‌بینی‌های آماری، آرسنال با عملکرد باثبات خود در طول فصل، به‌تدریج شانس قهرمانی‌اش را افزایش داده و حالا در بهترین موقعیت قرار دارد. در ادامه، این گزارش توضیح می‌دهد که چگونه شانس ۸ تیم باقی‌مانده در مرحله یک‌چهارم نهایی (از جمله آرسنال) در طول فصل بالا و پایین شده و چه عواملی باعث این تغییرات بوده است.
آرسنال
آرسنال رقابت‌های لیگ قهرمانان را با شانس ۶ درصدی برای اولین قهرمانی خود پشت سر منچسترسیتی، رئال مادرید و اینتر آغاز کرد. تساوی ۰-۰ مقابل آتالانتا در هفته اول، همراه با نتایج دیگر، باعث شد بایرلورکوزن (که با نتیجه ۴-۰ فاینورد را شکست داد) از آنها پیشی بگیرد. دو هفته بعدی با پیروزی ۲-۰ مقابل پاری‌سن‌ژرمن و شکست ۱-۰ در خانه اینتر همراه بود. در آن مقطع، کمتر کسی آرسنال را مدعی اصلی قهرمانی می‌دانست.
اما آنها چهار بازی آخر مرحله گروهی خود را با مجموع تفاضل گل ۱۳-۱ بردند و شانس قهرمانی‌شان به ۱۷ درصد رسید تا با اینتر برابر شوند و تنها قبل از مرحله پلی‌آف پشت‌سر لیورپول (۲۴ درصد) بایستند.
حذف لیورپول توسط پاری‌سن‌ژرمن در مرحله یک‌هشتم نهایی و پیروزی قاطع ۳-۰ آرسنال در مادرید هفته گذشته، با شانس ۲۷ درصد آنها را به مدعی اصلی (هرچند با اختلاف اندک) برای قهرمانی تبدیل کرده است.
فصل برای تیم میکل آرتتا با مصدومیت‌ها و ناکامی‌هایی همراه بوده، اما پس از غیبت شش‌ساله در رقابت‌های برتر اروپایی، آنها می‌توانند –و باید– حضور در مرحله یک‌چهارم نهایی فصل گذشته را با اولین صعود به نیمه‌نهایی از فصل ۰۹-۲۰۰۸ ادامه دهند.
بارسلونا
بارسلونا پیش از شروع فصل، هم‌سطح با آرسنال، شانس ۶ درصدی برای کسب عنوان قهرمانی داشت. شکست غافلگیرکننده ۲-۱ مقابل موناکو آنها را عقب انداخت، اما پیروزی قاطع مقابل بایرن مونیخ در هفته سوم، همراه با برد‌های راحت مقابل یانگ بویز (۵-۰) و ستاره سرخ بلگراد (۵-۲)، این شانس را در نیمه‌راه به ۹ درصد رساند.
آنها مرحله گروهی را با سه برد و یک تساوی به پایان رساندند و در رده دوم قرار گرفتند، اما شانس قهرمانی‌شان ثابت ماند تا اینکه پس از پیروزی ۴-۱ در مجموع مقابل بنفیکا در مرحله یک‌هشتم نهایی، به ۲۰ درصد افزایش یافت. در آن زمان این بهترین شانس در میان تیم‌های باقی‌مانده بود. با وجود برد ۴-۰ مقابل دورتموند در هفته گذشته، آنها اکنون با ۲۶ درصد شانس، به‌عنوان دومین مدعی قهرمانی (با اختلاف اندک) پشت‌سر آرسنال قرار دارند. ممکن است در فینال با آرسنال روبه‌رو شوند و تکراری از فینال سال ۲۰۰۶ را شاهد باشیم.
پاری‌سن‌ژرمن
اگر پیشرفت آرسنال در پیش‌بینی‌ها پیوسته بوده، پاری‌سن‌ژرمن جهشی عظیم را تجربه کرده است. آنها فصل را با ۴ درصد شانس قهرمانی آغاز کردند، اما در پنج بازی اول تنها یک برد کسب کردند و مقابل آرسنال، اتلتیکو مادرید و بایرن شکست خوردند و با آیندهوون مساوی کردند. این نتایج احتمال حذف آنها در مرحله گروهی را به ۴۲ درصد رساند و شانس قهرمانی‌شان به ۲ درصد کاهش یافت. به نظر می‌رسید کار تیم لوئیس انریکه تمام شده است.
اما پیروزی ۴-۲ مقابل منچسترسیتی، جان تازه‌ای به فصل اروپایی پاری‌سن‌ژرمن بخشید. سپس نابودی برست با مجموع ۱۰-۲ در مرحله پلی‌آف، شانس قهرمانی آنها را به ۹ درصد افزایش داد. شکست دادن لیورپول، یکی از مدعیان اصلی، در ضربات پنالتی در مرحله یک‌هشتم نهایی، این شانس را بیش از دو برابر کرد و به ۱۹ درصد رساند.
حالا با برتری ۳-۱ مقابل استون ویلا در بازی رفت یک‌چهارم نهایی، آنها ۲۳ درصد شانس دارند تا برای اولین بار این رقابت را فتح کنند.
اگر شتاب و انگیزه تعیین‌کننده قهرمانی باشد، لیگ قهرمانان این فصل به نظر می‌رسد که برای پاری‌سن‌ژرمن باشد، مگر اینکه خودشان آن را از دست بدهند.
اینترمیلان
اینتر رقابت‌ها را با شانس ۱۱ درصدی برای قهرمانی آغاز کرد (پشت سر رئال مادرید و منچسترسیتی). تنها نقطه ضعف آنها در مرحله گروهی، شکست ۱-۰ مقابل بایرلورکوزن در هفته ششم بود. آنها در ۸ بازی تنها یک گل دریافت کردند و با برد‌های چشمگیر مقابل آرسنال و موناکو، شانس قهرمانی‌شان پس از اتمام مرحله گروهی به ۱۷ درصد رسید.
فاینورد در مرحله یک‌هشتم نهایی برای آنها مانعی نبود و درحالی‌که بازی یک‌چهارم نهایی‌شان مقابل بایرن روی کاغذ نزدیک‌ترین رقابت است (با نتیجه ۲-۱)، اینتر با ۸۵ درصد شانس صعود به جمع چهار تیم نهایی، دلایل زیادی برای آرامش بیشتر دارد. آیا نایب‌قهرمان سال ۲۰۲۳ می‌تواند دو سال بعد یک قدم فراتر برود؟
بایرن مونیخ
بایرن مرحله گروهی را با تنها ۴ درصد شانس قهرمانی آغاز کرد که در رده ششم مشترک قرار داشت. این شانس پس از پیروزی خیره‌کننده ۹-۲ مقابل دینامو زاگرب در هفته اول اندکی (یک درصد) افزایش یافت.
اما شکست مقابل استون ویلا و بارسلونا شانس آنها را به ۳ درصد کاهش داد و احتمال حذف در مرحله گروهی را به ۶ درصد افزایش داد. چهار برد در پنج بازی آخر باعث شد آنها در رده دوازدهم به کار خود پایان دهند. آنها در مرحله پلی‌آف به لطف گل دیرهنگام آلفونسو دیویس مقابل سلتیک صعود کردند و در مرحله یک‌هشتم نهایی با نتیجه ۵-۰ بایرلورکوزن را درهم کوبیدند.
با این حال، شکست خانگی هفته گذشته مقابل اینتر، شانس قهرمانی آنها در اولین فصل حضور ونسان کمپانی را به تنها ۲ درصد رسانده است.
استون ویلا
استون ویلا از ماجراجویی خود در لیگ قهرمانان لذت برده، ماجراجویی‌ای که همان‌طور که انتظار می‌رفت با کمتر از یک درصد شانس قهرمانی آغاز شد. آنها نتایج به‌یادماندنی‌ای مقابل بایرن مونیخ (۱-۰)، یوونتوس (۰-۰)، بولونیا (۲-۰)، لایپزیش (۳-۲) و سلتیک (۴-۲) کسب کردند و با ایستادن در رده هشتم، از مرحله پلی‌آف معاف شدند.
شانس قهرمانی آنها پس از هفته هشتم به یک درصد افزایش یافت و پیش از شروع مرحله یک‌چهارم نهایی به اوج خود، یعنی ۳ درصد، رسید. اما شکست ۳-۱ در پاریس این شانس را دوباره به کمتر از یک درصد کاهش داد و حالا تنها ۹ درصد احتمال صعود به نیمه‌نهایی دارند.
رئال مادرید
رئال مادرید با وجود شروع فصل به‌عنوان قهرمان دوره قبل و دومین مدعی در پیش‌بینی‌ها، در مرحله گروهی به شکلی غیرمعمول دچار لغزش شد، در حالی که در سه فصل گذشته ۱۵ بازی از ۱۸ بازی مرحله گروهی خود را برده بود.
آنها در هفته اول به سختی و با گل‌های دیرهنگام اشتوتگارت را شکست دادند، سپس ۱-۰ در فرانسه به لیل باختند و در خانه با نتیجه ۳-۱ مغلوب میلان شدند، درحالی‌که بین این دو بازی با نتیجه ۵-۲ مقابل بوروسیا دورتموند بازگشتی هم داشتند.
شکست تحقیرآمیز ۲-۰ مقابل لیورپول در هفته پنجم، شانس قهرمانی رئال را به ۶ درصد کاهش داد، با ۷ درصد احتمال حذف در مرحله گروهی. اما تیم کارلو آنچلوتی در سه بازی آخر خود مقابل آتالانتا، ردبول سالزبورگ و برست پیروز شد و به مرحله پلی‌آف رسید، جایی که با مجموع ۶-۳ منچسترسیتی را درهم کوبید. این نتیجه شانس قهرمانی آنها را به ۱۱ درصد افزایش داد و پشت سر لیورپول، بارسلونا، آرسنال و اینتر قرار گرفتند.
اما نمایش ضعیف هفته گذشته در شمال لندن، این شانس را به کمتر از یک درصد رسانده است. بازگشت‌های معجزه‌آسا در برنابئو در گذشته رخ داده، اما در حال حاضر رئال تنها ۳ درصد شانس صعود به جمع چهار تیم نهایی را دارد.
بروسیا دورتموند
دورتموند در دو بازی ابتدایی خود در لیگ قهرمانان این فصل ۱۰ گل به ثمر رساند که باعث خوش‌بینی زودهنگام شد و شانس قهرمانی‌شان را از ۲ درصد به ۴ درصد دو برابر کرد. اما این امیدواری کاذب بود، زیرا شکست‌هایی مقابل رئال مادرید (۵-۲)، بارسلونا در خانه (۳-۲) و بولونیا (۲-۱) در پنج بازی بعدی، آنها را از جمع هشت تیم برتر خارج کرد.
آنها در مرحله پلی‌آف با نتیجه ۳-۰ اسپورتینگ لیسبون را شکست دادند، اما پس از تساوی ۱-۱ در بازی رفت مرحله یک‌هشتم مقابل لیل، تنها ۳۸ درصد شانس صعود داشتند. با این حال، در بازی برگشت از شکست عقب افتادند و ۲-۱ پیروز شدند، اما پس از قرعه‌کشی مقابل بارسلونا در یک‌چهارم نهایی (و احتمال رویارویی با بایرن مونیخ یا اینتر در نیمه‌نهایی)، شانس قهرمانی‌شان تنها به یک درصد افزایش یافت. شکست ۴-۰ در بازی رفت نشان داد که مدل پیش‌بینی درباره دورتموند کاملاً درست عمل کرده است.
