گروسی: مسئله هسته‌ای ایران با زور حل نمی‌شود
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگویی با رسانه لهستانی که روز چهارشنبه منتشر شده، به سوالاتی درباره برنامه هسته‌ای ایران پاسخ داد.
گروسی در گفت‌و‌گو با پایگاه Rzeczpospolita در پاسخ به این سوال که «آیا با توجه تعلیق همکاری ایران با آژانس، ایران اکنون می‌تواند یک سلاح اتمی بسازد؟»، با اشاره به گزارش خود درباره برنامه هسته‌ای ایران، گفت: ما در گزارشی پیش از جنگ ۱۲ روزه هشدار دادیم که ایران هیچ یک از فعالیت‌های هسته‌ای خود را گزارش نداده است. اما در عین حال، تاکید کردیم که هیچ شواهد موثقی نداریم که نشان دهد ایرانی‌ها سلاح اتمی در اختیار دارند.
گروسی در پاسخ به این سوال که آیا این ادعای «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی صحت دارد که گفته بود دلیل حمله متجاوزانه او این بود که «ایران تنها چند هفته با ساختن یک بمب اتمی فاصله داشت»، بیان کرد: وظیفه ما این است که واقعیت امر را احراز و ارائه کنیم. این که رهبران کشور‌ها چگونه آن را تعبیر خواهند کرد، به خودشان بستگی دارد. من نمی‌خواهم آن را قضاوت کنم. این که ایران ممکن است یک سلاح اتمی دشته باشد و این که آن را در اختیار دارد، دو موضوع متفاوتند. اطلاعاتی که ما ارائه کردیم به دلیل این که نشان‌دهنده برخی احتمالات درباره ساختن بمبی اتمی بود، واقعا حساس بود. اما این تعیین نمی‌کرد که قرار است از این ظرفیت استفاده شود. من یک دیپلمات و مردی صلح‌طلبم. باور دارم که راهکار همواره مذاکره است. اما این اتفاق نیفتاد.
نگرانی‌های امنیتی اسرائیل را درک می‌کنم!
او در پاسخ به این که «اگر ایران قصد ساختن بمب اتمی را داشت، با توجه به ظرفیتی که پیش از جنگ در اختیار آن بود، انجام گرفتن این اقدام چقدر زمان می‌برد؟»، مدعی شد: بحث چند ماه شاید هم بیشتر مطرح بود. اول از همه، ایرانی‌ها باید اورانیوم غنی‌شده را به فلز تبدیل کنند که آن را انجام نداده بودند. دوم این که باید طیف کاملی از سامانه‌های بسیار پیچیده مانند جرقه‌زنی ساخته شود که به اندازه کافی برای جای گرفتن در کلاهک هسته‌ای کوچک باشد. به همین دلیل است که کشور‌هایی که موشک‌های هسته‌ای ساخته‌اند، همیشه آن را آزمایش می‌کنند.
گروسی همچنان بدون محکوم کردن این حملات متجاوزانه که مقامات و تحلیلگران در جهان آن را اقدامی بسیار خطرناک از منظر تشعشعات هسته‌ای و ضربه‌ای به نظام منع گسترش تسلیحات اتمی دانسته‌اند، گفت: من نگرانی‌های اسرائیل درباره امنیت آن را درک می‌کنم. همچنین وظیفه دارم تلاش کنم که نگرانی ایرانی‌ها را نیز درک کنم. اتفاقی است که افتاده. قرار نیست آن را تغییر دهیم. اکنون فقط می‌توانیم تلاش کنیم که آینده را کمی بهتر کنیم.
مدیرکل آژانس در پاسخ به این که «آیا از نظر او این مسئله را باید از طریق مذاکرات حل‌وفصل کرد یا با اعمال قدرت؟»، گفت: من اول از همه به عنوان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و صرفا با تحلیل فنی مبتنی بر واقعیات این موضوع را بیان می‌کنم؛ نباید فراموش کنیم که ایران کشوری بسیار بزرگ با اقتصادی جدی وظرفیت‌های صنعتی و توانمندی‌های قابل توجه در حوزه فناوری است. نمی‌توان تمامی اینها را با اقدام نظامی از بین برد.
او درباره این ادعای خبرنگار وبگاه لهستانی آرپی مبنی بر این که «ایران می‌تواند همواره چیزی را (درباره فعالیت هسته‌ای خود) پنهان کند»، گفت: درست است. ما هیچ وقت نمی‌توانیم این مشکل را با متوسل شدن به قدرت حل کنیم. این کار فقط از طریق توافقی انجام‌پذیر است که به تمامی مسائل مهم رسیدگی کند و مهم‌تر از همه، امکان ایجاد یک نظام کنترل سختگیرانه را فراهم کند. بسیاری در اسرائیل و آمریکا نسبت به این موضوع تردید دارند، اما من همیشه به آنها می‌گویم تولید تسلیحات اتمی در شرایطی که بازرسان آژانس به آن پی نبرند، برای ایرانی‌ها بسیار دشوار خواهد بود.
با وجود این که مقامات ایران تاکید کرده‌اند تولید و به‌کارگیری تسلیحات اتمی جایی در دکترین دفاعی کشور ندارد، گروسی در پاسخ به این سوال خبرنگار آرپی مبنی بر این که «آیا در نتیجه جنگ ۱۲ روزه عزم ایران برای ساختن یک بمب اتمی بیشتر از همیشه نیست؟»، بیان کرد: من فکر نمی‌کنم ایران، کشوری به این بزرگی و با این ویژگی‌ها بخواهد مانند کره شمالی در انزوایی از تمام جهان به سر ببرد. در این میان، توجه به موضع فدراسیون روسیه، یکی از متحدان ایران قابل توجه است. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در تماس تلفنی اخیرش با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا به او اطمینان داد که نه روسیه و نه هیچ کشور دیگری نمی‌خواهد که ایران تسلیحات اتمی داشته باشد.
ضرورت همکاری برای رسیدن به راهکاری بلندمدت
او در ادامه در پاسخ به این که «باور کردن اظهارات پوتین دشوار است»، بیان کرد: قضاوت در این باره بر عهده من نیست. من فقط می‌توانم به گزارش‌های نظارتی استناد کنم که در اختیار داریم. روسیه نیز یکی از کشور‌های عضو پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی (ان‌پی‌تی) است. نقض این پیمان پیماد‌هایی جدی خواهد داشت. من هیچ دلیلی برای باور کردن این که چنین چیزی رخ خواهد داد، ندارم. ما باید با آمریکا، فرانسه، انگلیس، فرانسه، چین و روسیه همکاری کنیم تا راهکاری بلندمدت برای این مشکل پیدا کنیم. ما ۲۰ سال است که در حال رسیدگی به این موضوع هستیم و بیش از پیش جدی شده است.
مدیرکل آژانس در پاسخ به این که «چرا از نظر او یک چارچوب سختگیرانه کنترل و نظارت تضمین خواهد کرد که ایران روزی ساخته شدن یک سلاح اتمی را اعلام نکند؟»، بیان کرد: به این دلیل که در این صورت، ایران مجبور خواهد بود تمامی تاسیسات اتمی خود را تحت کنترل درآورد. برای ساختن یک سلاح اتمی فعالیت‌های زیادی باید به طور هم‌زمان انجام شود. انباشت اورانیوم ذخیره‌شده تا حدی امکان‌پذیر است و باید از آن استفاده کرد. اما بازرسان فورا متوجه آن خواهند شد. می‌توان کاری را مخفیانه انجام داد، اما بسیار دشوار خواهد بود. وقتی کره شمالی اقدام به نقض تعهدات خود کرد، بازرسان آژانس فورا به آن پی بردند. بعد سوالاتی را مطرح کردند که مقامات کره پاسخی برای آن نداشتند. آنها دیگر چاره‌ای نداشتند جز این که بازرسان را اخراج کنند، چراکه نمی‌شد آنها را فریب داد.
درخواست گروسی برای بازگشت به دیپلماسی برای حل‌وفصل مسئله برنامه هسته‌ای ایران در حالی مطرح می‌شود که «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در گفت‌وگویی در این باره گفت: اکنون اعتماد ایرانی‌ها به‌شدت آسیب دیده است. به نظرم هیچ اعتمادی وجود ندارد و کاری که آنها کردند خیانتی به دیپلماسی بود. آنها چیز‌های زیادی به ملت ایران مدیون هستند، چراکه ما تماما با حسن‌نیت وارد این مذاکرات شدیم و هر کاری که ممکن بود برای حل‌وفصل صلح‌آمیز این مسئله انجام دادیم.
او افزود: بنابراین، همان طور که گفتم، به دیپلماسی خیانت شد و پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی آسیب زیادی دید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نقض شد و ملت و مقامات کشور من اکنون در حال بررسی اقدام بعدی‌مان در آینده هستند. ما اکنون درحال بررسی این هستیم که چه کاری باید انجام بدهیم. جهان باید قدردان همکاری ایران با آژانس و شیوه رسیدگی آن به مسائل هسته‌ای باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکید کرد: با توجه به نحوه همکاری با ما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شیوه رسیدگی‌مان به این مسئله، باید از رخداد‌های اخیر درس بگیریم. ما هنوز عضو پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی هستیم. ما به توافق جامع پادمانی احترام می‌گذاریم و آن را رعایت می‌کنیم که چند دهه است میان ما و آژانس برقرار بوده. به نظرم این موضوعی است که همه باید قدردان آن باشند.
