شناخت زودهنگام علائم، کلید درمان مؤثر آرتروز مچ پا
دکتر علیرضا موسویان با اشاره به شیوع قابل توجه آرتروز مچ پا در سنین پایین‌تر نسبت به گذشته اظهار کرد: ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد آرتروز مچ پا از نوع ثانویه است و آسیب‌های قبلی مانند شکستگی‌های مفصلی می‌تواند موجب ناهماهنگی سطح مفصل و تخریب تدریجی غضروف شود. پیچ‌خوردگی‌های مکرر و آسیب‌های پی‌درپی رباط‌ها نیز ناپایداری مفصل و فشار غیرطبیعی بر غضروف ایجاد کرده و نهایتاً به آرتروز منجر می‌شود.
وی افزود: مچ پا یکی از مفاصل کلیدی بدن است که در تمام عمر وزن بدن را تحمل کرده و ضربات ناشی از راه رفتن و دویدن را جذب می‌کند. آسیب غضروف این مفصل حیاتی می‌تواند منجر به آرتروز مچ پا شود؛ بیماری‌ای دردناک که علاوه بر سفتی و محدودیت حرکتی، کیفیت زندگی بیمار را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه آرتروز مچ پا نوعی آرتریت استئوأرتریت یا همان ساییدگی مفصل است، توضیح داد: در این بیماری لایه غضروفی انتهای استخوان‌ها به مرور فرسوده می‌شود و در نتیجه تماس مستقیم استخوان‌ها باعث بروز درد، التهاب و محدودیت حرکتی می‌شود.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد سایر علل آرتروز مچ پا را بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، ناهنجاری‌های مادرزادی پا و مچ پا، هموفیلی و برخی عفونت‌های مفصلی عنوان کرد.
این فوق‌تخصص جراحی پا و مچ پا تشخیص به‌موقع را در مدیریت این بیماری ضروری دانست و گفت:درد مزمن به‌ویژه هنگام فعالیت، سفتی مفصل، محدودیت حرکت، تورم و گاهی احساس ناپایداری از علائم اصلی آرتروز مچ پا هستند. سفتی صبحگاهی و صدای ساییدگی مفصل نیز از نشانه‌های هشداردهنده است.
وی یادآور شد: در مراحل پیشرفته‌تر، درد حتی در زمان استراحت و هنگام خواب نیز ممکن است وجود داشته باشد.
دکتر موسویان با تأکید بر اهمیت اصلاح سبک زندگی در کنترل آرتروز مچ پا اظهار کرد: کاهش وزن، استفاده صحیح از گرما و سرما، فعالیت‌های کم‌برخورد مانند شنا یا دوچرخه‌سواری و پرهیز از حرکاتی که موجب تشدید درد می‌شوند، در کاهش علائم بسیار مؤثر است.
وی افزود: استفاده از کفش‌های مناسب، کفی‌های سفارشی و بریس‌های طبی نیز به کاهش فشار مفصلی و افزایش ثبات پا کمک می‌کند.
این متخصص درباره درمان‌های پزشکی گفت: دارو‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف مچ پا و تزریقات داخل‌مفصلی شامل کورتیکواستروئید، هیالورونیک اسید و PRP از روش‌های رایج درمانی هستند که بسته به شرایط بیمار می‌توانند درد و التهاب را برای هفته‌ها یا ماه‌ها کاهش دهند.
وی ادامه داد: در موارد پیشرفته و زمانی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند و درد انجام فعالیت‌های روزمره را مختل کند، روش‌های جراحی مانند آرترو‌دِز (خشک کردن مفصل) یا تعویض مفصل مچ پا مطرح می‌شود.
دکتر موسویان تأکید کرد: موفقیت روش‌های جراحی به رعایت دقیق برنامه توانبخشی پس از عمل بستگی دارد. هرچند آرتروز مچ پا بیماری‌ای پیشرونده است، اما بیماران نباید تصور کنند محکوم به زندگی با درد هستند. از تشخیص زودهنگام تا درمان‌های خانگی، روش‌های توانبخشی و در نهایت جراحی‌های پیشرفته، مسیر‌های مؤثری برای بازگشت به زندگی فعال و بدون درد وجود دارد.
