یک لیوان آب پرتقال برای سلامت قلب

این مطالعه با نگاهی نو به اثرات فیزیولوژیک آب پرتقال، دیدگاه تازه‌ای درباره ارزش بالقوه این نوشیدنی برای سلامت قلب ارائه می‌دهد.

آب پرتقال از نگاه ژن‌ها

مطالعه‌ای که به‌تازگی در نشریه Molecular Nutrition & Food Research منتشر شده، نشان می‌دهد مصرف آب پرتقال بر طیف وسیعی از ژن‌های مرتبط با سلامت قلب اثر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای که فرایند‌های نامطلوب را مهار و مسیر‌های مفید را تقویت می‌کند.

بر اساس این یافته‌ها:

آب پرتقال فعالیت ژن‌های مرتبط با پرفشاری خون را کاهش می‌دهد؛ عاملی که در بروز سکته مغزی، حمله قلبی و نارسایی قلب نقش کلیدی دارد.

همچنین ژن‌های التهابی را مهار می‌کند؛ زیرا التهاب می‌تواند با تنگ و آسیب‌زدن به رگ‌ها و افزایش تشکیل پلاک‌های خطرناک، زمینه‌ساز حوادث قلبی شود.

در عین حال، فعالیت ژن‌های مسئول متابولیسم چربی را افزایش می‌دهد و به بدن کمک می‌کند چربی‌ها را کارآمدتر پردازش و ذخیره کند.
این مطالعه همچنین نشان داد که اثرات آب پرتقال تا حدی به نوع ترکیب بدنی افراد بستگی دارد: در افراد دارای اضافه‌وزن، بهبود متابولیسم چربی بارزتر بود، در حالی که در افراد با وزن طبیعی، کاهش التهاب سیستمیک بیشتر مشاهده شد.

در این مطالعه ۱۷۰۵ ژن تحت تأثیر مصرف آب پرتقال قرار گرفتند که حدود ۹۸ درصد آنها کاهش فعالیت نشان دادند؛ نشانه‌ای از مهار مسیر‌های آسیب‌زا.

آب پرتقال چگونه از قلب محافظت می‌کند؟

به گفته متخصصان تغذیه، پیش از این نیز کارآزمایی‌ها و مرور‌های علمی نشان داده بودند که آب پرتقال می‌تواند کاهش خفیفی در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک ایجاد کند؛ به‌ویژه در افرادی با فشار خون مرزی یا مرحله اول.

یکی از دلایل این اثر، افزایش سطح هسپرتین در خون پس از مصرف آب پرتقال است؛ فلاونوئیدی که به بهبود عملکرد لایه داخلی رگ‌ها و واکنش‌پذیری عروق کوچک کمک می‌کند.

البته کارشناسان یادآور می‌شوند که آب پرتقال تنها ماده غذایی مفید برای قلب نیست و ادویه‌ها و خوراکی‌های ضدالتهابی مانند زردچوبه، سیر، دانه چیا، چغندر و آب چغندر نیز می‌توانند از منظر مولکولی مورد بررسی‌های مشابه قرار گیرند.

آیا باید آب پرتقال بیشتری بنوشیم؟

متخصصان تأکید می‌کنند: تعادل، کلید سلامت است. مصرف کم تا متوسط آب پرتقال می‌تواند برای بهبود عملکرد عروق، کاهش سفتی شریانی و اثرات خفیف ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی مفید باشد. همچنین پتاسیم موجود در آب پرتقال به تنظیم فشار خون کمک می‌کند؛ ماده‌ای که بسیاری از افراد دچار کمبود آن هستند.

با این حال، مصرف زیاد آب پرتقال به دلیل محتوای قند طبیعی بالا می‌تواند خطر افزایش وزن، نوسانات انسولین و تجمع چربی شکمی را — به‌ویژه در زنان حوالی یائسگی — افزایش دهد.

برخی پزشکان توصیه می‌کنند به‌جای تکیه بر آب‌میوه‌ها، مصرف میوه کامل در اولویت باشد؛ چرا که در فرایند آب‌گیری، فیبر که نقش مهمی در کنترل جذب قند دارد، حذف می‌شود.

نقش نوع بدن در اثرپذیری از آب پرتقال

یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد پاسخ بدن به آب پرتقال ممکن است به ویژگی‌های متابولیک فرد بستگی داشته باشد. به گفته پژوهشگران، عواملی مانند میکروبیوم روده، ژنتیک و وضعیت متابولیک می‌توانند بر جذب و اثر ترکیبات زیست‌فعال آب پرتقال تأثیر بگذارند؛ موضوعی که نیازمند پژوهش‌های بیشتر است.

توصیه‌های تغذیه‌ای برای قلب سالم

کارشناسان تغذیه تأکید دارند که بسیاری از غذا‌های کامل گیاهی، به دلیل ترکیب هم‌افزای ریزمغذی‌ها و ترکیبات فعال زیستی، از سلامت قلب حمایت می‌کنند؛ از جمله:

سبزی‌های برگ‌سبز (منبع نیترات، منیزیم و کاروتنوئیدها)

حبوبات (فیبر محلول، پروتئین گیاهی و پلی‌فنول‌ها)

میوه‌های رنگی مانند انواع توت‌ها

مغز‌ها و دانه‌ها

غذا‌های سرشار از پتاسیم مانند پرتقال، موز، اسفناج، لوبیا و سیب‌زمینی

همچنین توصیه می‌شود سهم اصلی رژیم غذایی از غذا‌های گیاهی، روغن زیتون فرابکر و منابع امگا ۳ تأمین شود و مصرف نمک و غذا‌های فوق‌فرآوری‌شده محدود باشد.

در پایان، متخصصان یادآوری می‌کنند که برخی مرکبات مانند گریپ‌فروت می‌توانند با بعضی دارو‌ها (از جمله برخی دارو‌های قلبی) تداخل داشته باشند و باید با احتیاط مصرف شوند.