آفتابنیوز : آفتاب: رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان انرژی اتمی با اشاره به واکنش معکوس آژانس به همکاری ایران با این نهاد گفت: آژانس از یک بحران اعتبار و صلاحیت اخلاقی در رنج است.
دکتر علیاکبر صالحی، در پنجاهو چهارمین کنفرانس عمومی سالانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که ساعت 10 صبح امروز (دوشنبه) به وقت وین با حضور روسای سازمانهای انرژی اتمی عضو آژانس آغاز شد، سخنرانی کرد که متن کامل سخنرانی وی در این کنفرانس بدین شرح است:
جناب آقای رئیس، حضارگرامی
اجازه دهید ابتدا مراتب تسلیت عمیق و قلبی خود را به ملت و دولت برادر و دوست پاکستان بهخاطر فاجعه سیل اخیر ابراز نمایم. همچنین مایلم سخنانم را با تبریک انتصاب جنابعالی به ریاست این نشست پراهمیت آغاز نمایم. امیدوارم در پرتو مدیریت خردمندانه و غیر جانبدارانه همراه با همکاری مجدانه کشورهای عضو، نشست امسال قرین توفیق گردد.
جناب آقای رییس، حضار محترم
نشستهای سالیانه آژانس، فرصتی برای ارزیابی تلاشهای جامعه جهانی در جهت دستیابی به اهداف صلح جویانه سازمانی است که برای سلامت و سعادت مردم ایجاد شده است. این گردهمایی مهم کشورهای عضو از نقاط مختلف دنیا با عقاید و پیشینه گوناگون، جلوهگاهی از عزم دستهجمعی جامعه بینالمللی برای همفکری، تبادل نظرات و تجارب و همچنین تلاش برای بهترین و مناسبتترین راهکارها برای حلو فصل مسائل مهم در حال ظهور را نشان میدهد. آژانس به نوبه خود بایستی تمامی عناصر لازم برای فضای سازنده بمنظور تحقق این اهداف فراهم آورد.
ما قویا بر این اعتقادیم که کردار صادقانه کشورهای عضو به نحو بارزی در تبلور چنین آرزویی نقش اساسی دارد.
جمهوری اسلامی ایران همواره وفق تعهدات قانونی خود کوشیده است که بیشترین همکاری و تعامل را با آژانس معمول داشته و تلاشهای صادقانهای را برای انجام فعالیتهای هستهای صلحآمیز خود در چارچوب پیمان عدم اشاعه و پادمان جامع مبذول نموده است.
جناب آقای رییس
در حال حاضر، بر اساس موافقتنامه پادمان جامع (INFCIRC/٢١٤) تمامی تاسیسات هستهای کشور متبوعم تحت نظارت و بازرسی جاری آژانس قرار دارند. از سال ٢٠٠٣ بیش از ٥٠٠٠ نفر- روز بازرسی به انجام رسیده است. این امری بیسابقه در تاریخ آژانس است. نتیجه چنین تلاش عظیمی هموار به اساسیترین نتیجهگیری توسط آژانس انجامیده است و آن اینکه هیچ انحرافی بهسوی فعالیتهای غیر صلحآمیز وجود نداشته است. اما متاسفانه، علیرغم تمامی این شواهد قاطع و بهعلاوه همکاری صادقانهای که کشور متبوع من تاکنون معمول داشته، آژانس واکنشی معکوس نشان داده است. بهطور مثال نکاتی در گزارش اخیر مدیرکل درباره فعالیتهای هستهای ایران وجود دارد که با هنجارها و رویههای دستور کار آژانس انطباق نداشته و همچنین مبتنیبر بیطرفی و عدالت نمیباشد و بدینسان جایی نمیگذارد جز این مفهوم که حاکی از اعمال فشار سیاسی از سوی قدرتهایی مشخص بر روند تصمیمگیری این مرجع فنی منحصربهفرد بینالمللی میباشد. لازم به یادآوری است که بهخاطر حفظ اعتبار فرآیند راستیآزمایی که در موافقتنامه پادمان منظور گردیده میبایستی فارغ از منافع سیاسی جهت دهنده یا معیارهای دوگانه، به اجرا گذارده شود. چنین بهنظر میرسد که آژانس از یک بحران اعتبار و صلاحیت اخلاقی در رنج است.
آقای رئیس، حضار گرامی
متأسفانه مداخلات و اعمال نفوذ سیاسی حتی رد پایش را در همکاریهای فنی نیز بهجا گذاشته است. همانگونه که در اساسنامه آژانس و در سند راهنمای INFCIRC/٢٦٧ تصریح گردیده، پر واضح است که همکاریها و مساعدتهای فنی نمیبایستی تحت تاثیر هیچگونه شرایط سیاسی قرار گیرند، اما اخیرا مشاهده شده که بهخاطر اعمال فشار سیاسی معدودی کشورها، محدودیتهای خاص توجیهناپذیری از سوی دبیرخانه بر مشارکت ایران در برنامههای آژانس در زمینههای ایمنی فعالیتهای هستهای اعمال شده است. همگان آگاهیم که ایمنی هستهای موضوعی واجد اهمیت جهانی است، هرگونه غفلت در خدماترسانی در این زمینه ممکن است به حوادث خطرناک هستهای با ابعاد بینالمللی منجر شود. محدودیتهای نابخشودنی که از سوی دبیرخانه بر کشورم تحمیل شده، قطعا برای ادعای آژانس مبنیبر تقویت معیارهای ایمنی هستهای جهانی زیانبار است. هنگامیکه میبینیم در برابر مشارکت فعال کارشناسان ما در کنفرانسهای بینالمللی، کارگاهای آموزشی و جلسات مربوطه سازماندهی شده از سوی آژانس مانعتراشی میشود، چگونه ممکن است استانداردهای ایمنی در تاسیسات هستهای کشور متبوعم را بیشتر تقویت نمود؟ بدونشک این گونه دیدگاه ها و رفتارهای غیرمنطقی به پیامدهای نامطلوب در زمینه ایجاد اعتماد متقابل بین کشورهای عضو منجر خواهد شد.
آقای رییس
موضوع دیگری که ارزش طرح نگرانی دارد تامین سوخت مورد نیاز برای رآکتور هستهای تهران میباشد که در ارتباط مستقیم با نیازهای رادیو دارویی هزاران بیمار قرار دارد. علیرغم تلاشهای مستمر ایران برای اعتمادسازی متقابل، صرفا بهخاطر نشانه حسننیت، هیچ نتیجه دلگرم کنندهای حاصل نشده است. بیانیه مشترک مورخ ١٧ می ٢٠١٠ منعقده بین جمهوری اسلامی ایران، برزیل و ترکیه، حرکت مثبتی از سوی ایران برای تحقق راهکاری برای موضوع تبادل سوخت همچنین ادامه دیالوگ و گفتو گوها بود. این روند نیز با فشار ناعادلانه سیاسی معدودی کشورهای دارنده تسلیحات هستهای مواجه شدکه به صدور قطعنامه ناعادلانه و غیرقانونی ١٩٢٩ انجامید. رویکرد غیر مدنی دو سویه تهدید و گفت وشنود ( چماق و هویج ) قطعا نمیتواند مفید و مثمر ثمر باشد. نکته جالب اینجا است که هیچ تضمینی برای عرضه سوخت وجود ندارد. بنابراین بار دیگر ما گروه وین را به از سر گیری گفتو گوها با کشور، بدون تاخیر بیشتر و بر مبنای بیانیه تهران، که در سطح بینالمللی مورد تصدیق قرار گرفته، فرامیخوانیم.
آقای رییس
با گذشت ٤٠ سال پس از شکلگیری پیمان NPT جهان هنوز شاهد عدم توازن بین خلع سلاح و عدم اشاعه بوده و جامعه بینالمللی همواره از این عدم توازن در رنج است. هرچند اخیرا لفاظیهای ظاهرا مثبتی در زمینه خلع سلاح ایراد شده، اما اتخاذ گامهای عملی در مسیر امحاء کامل تسلیحات هستهای و دستیابی به خلع سلاح فراگیر از فوریت برخوردار است.
تحقق جهانی عاری از تسلیحات هستهای در زمره اولویتهای جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. دستیابی به این هدف مستلزم آن است که هرسه رکن پیمان NPT، به طریق اولی خلع سلاح، عدم اشاعه و تحقق حق انکارناپذیر استفاده صلحآمیز از انرژی هسته ای به شیوه ای غیر تبعیض آمیز و متوازن مورد پیگیری قرار گیرد.
اهمیت موضوع یاد شده منجر به برگزاری کنفرانس خلع سلاح و عدم اشاعه تهران با شعار «انرژی هستهای برای همه، تسلیحات هستهای برای هیچکس» در سال جاری شد. در همین راستا کنفرانس اخیر بازنگری نیز پرتو دیگری بر این موضوع افکند و این خواسته عادلانه جهانی را بیش از پیش برجسته ساخت.
اضافه مینماید در جریان کنفرانس خلع سلاح و عدم اشاعه هستهای تهران تمامی شرکت کنندگان از ٦٠ کشور نگرانی عمیق خود را نسبت به انباشت، توسعه و گسترش تسلیحات کشتار جمعی (WMD ) بویژه تسلیحات هستهای ابراز داشتند. شرکت کنندگان در جریان این گردهمایی همچنین بر ضرورت اجرای خلع سلاح کامل بعنوان اولویت نخست و تدوین یک کنوانسیون الزام آور برای امحاء تسلیحات جمعی تاکید نمودند.
جمهوری اسلامی ایران در همین راستا از چندین سال پیش همواره بر ایجاد یک منطقه عاری از تسلیحات هستهای در خاورمیانه در راستای قطعنامه مصوب با اتفاق آرا کنفرانس بازنگری و تمدید ١٩٩٥ و بدنبال آن کنفرانس بازنگری ٢٠١٠ NPT و همجنین قطعنامه های مربوطه مجمع عمومی تاکید ورزیده است. برای نخستین بار درمورد درخواست از رژیم اسرائیل برای الحاق فوری بهNPT اجماع حاصل شد.
لازم به یادآوری است که کنفرانس بازنگری ٢٠١٠ NPT بر ضرورت الحاق رژیم صهیونیستی به این پیمان و قرار دادن تمامی تاسیسات هستهایاش تحت پادمان جامع آژانس تاکید نموده بود اما بخاطر حمایتهای هم پیمانان غربی این رژیم هیچ اقدامی در این خصوص انجام نگرفته است.
در این راستا جمهوری اسلامی ایران از همه کشورها دعوت به عمل میآورد در جهت اعمال فشار بیشتر بر رژیم اسرائیل برای تسلیم شدن در برابر این خواسته بینالمللی تلاشهایشان را افزون سازند. دیگر زمان آن فرا رسیده که اذهان را به این امر معطوف داشته و فارغ از بازیهای سیاسی، تلاشهای مشترکمان را بسوی رفتاری متعادل با کشورهایی که بدنبال فنآوری هستهای صلح آمیز هستند متوجه سازیم و از سوی دیگر فشار را برکشورهایی بگذاریم که علنا از تصمیم یک پارچه کنفرانس بازنگری ٢٠١٠ NPT برای پیوستن به پیمان سرپیچی میکنند.
آقای رئیس
موضوع تضمین عرضه سوخت هستهای به شیوههای مختلف از جمله مسائل اساسی است که شایان توجه میباشد. طبق پیمان عدم اشاعه تمامی کشورهای عضو از حق انکارناپذیر برای تحقیق، تولید، توسعه و استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلحآمیز برخوردار میباشند. کاملا روشن است که این حق مشتمل بر بهکارگیری توانمندی ملی برای تولید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی و نیروگاهی است. بنابر این کشورهای عضو از این حق برخوردار هستند که برای تامین سوخت هستهای، گزینههای گوناگون، چه تامین سوخت از طریق داخلی یا تامین سوخت از طریق خارجی را بدون هیچگونه محدودیتی، انتخاب نمایند.
همچنین شایان توجه است که کنفرانس بازنگری ٢٠١٠ NPT نیز حق کشورها برای استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای را بدون هیچگونه تبعیض و بدون خدشه وارد شدن به برنامههای آنان برای دسترسی به چرخه کامل سوخت هستهای تحت نظارت آژانس، مورد تاکید مجدد قرار داد.
آقای رییس، حضار گرامی
ما بایستی اطمینان حاصل نماییم که بین اقدامات اعتمادسازی که بهصورت داواطلبانه اتخاذ میگردند با تعهدات پادمانی کشورهای عضو تفاوت گذارده می شود. آژانس بعنوان یک مرجع مسئول بینالمللی متقبل وظیفه تضمین انجام تعهدات کشورهای عضو در قبال موافقتنامههای پادمان آنها است و هیچگاه نمی بایستی اقدامات داوطلبانه کشورهای عضو را بهعنوان اقدامات الزام آور اعلام نماید. بعلاوه نظام راستی آزمایی که توسط آژانس به انجام میرسد می بایستی بدون تبعیض و فارغ از رویکردی مبتنیبر معیارهای دوگانه به اجرا گذارده شود.
آقای رییس
موضوع حفظ اطلاعات محرمانه در زمره مسائلی است که موجب نگرانی عمیق کشورم نسبت به کارکرد آژانس شده است. کشورهای عضو نمی بایستی شاهد به مخاطره افتادن امنیت ملی خود باشند و اطلاعات طبقه بندی آنها تحت هیچ شرایطی نباید افشا گردد. نظارت دقیقی از سوی آژانس میبایستی بر این موضوع بهویژه با مد نظر داشتن تحولات اخیر اختصاص یابد.
آقای رییس
جمهوری اسلامی ایران یک عضو فعال آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. ایران با سختکوشی ملی توانسته است خیز بلندی را بسوی دستیابی به فنآوری پیشرفته هستهای بردارد. اینجانب با اغتنام این فرصت آمادگی خود را برای ارائه تجارب ارزشمند ایران، تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی به دیگر کشورهای عضواعلام میدارم.
همچنین باتوجه به اینکه همسایگان ما اخیرا به داشتن نیروگاه هستهای ابراز علاقه کردهاند، ایجاد یک گروه فنی منطقهای را برای به اشتراک گذاری و تبادل دانش و تخصص بهویژه در زمینه ایمنی هسته ای پیشنهاد مینماییم.
آقای رییس
جمهوری اسلامی ایران بمنظور تامین منافع ملی خود، بهرهگیری صلح جویانه از فنآوری هستهای را در طرحهای توسعه ای اش گنجانده است و بهواسطه بکارگیری تکنیکهای مهندسی و استانداردهای نوین توانمندی داخلی در این زمینه را به خوبی ارتقاء داده است. تولید رادیو ایزوتوپهای درمانی، بهرهوری صنعتی و کشاورزی همچننین طراحی و ساخت تاسیسات هستهای گوناگون برای ارائه سوخت و مدیریت پسماند هستهای در زمره اهداف طرحهای توسعهای کشورم قرار دارند. دراین زمینه بسیار خرسندم که اعلام نمایم نیروگاه هستهای بوشهر با ظرفیت ١٠٠٠ مگاوات بهزودی به تولید الکتریسیته خواهد پرداخت و بدین ترتیب آرزوی دیرینه مردم کشورم به تحقق خواهد پیوست. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه مارس سال جاری بر پایه دعوت جمهوری اسلامی ایران، مأموریت IRRS را در ایران به فرجام رساند و فعالیتهای نظام ایمنی هستهای کشور در بکارگیری استاندارهای مربوطه در نیروگاه هستهای بوشهر را تایید نمود. این تاییدیه توسط ارگان نظارتی آژانس بر نظام ایمنی و همچنین از سوی گروهی متشکل از مسئولین عالیرتبه ایمنی برخی کشورهای عضو، خود نشانه ی بارز دیگری از پایبندی جمهوری اسلامی ایران به مقررات بینالمللی ایمنی هستهای است.
آقای رییس
همانگونه که آگاه هستید برای توسعه انرژی هستهای در جهان، حفاظت تاسیسات هستهای در قبال حملات مسلحانه از اهمیت اساسی برخوردار است. کنفرانس عمومی در سال گذشته بالاتفاق حمله یا تهدید به حمله علیه تاسیسات هستهای در حال احداث یا در حال کار را ممنوع اعلام کرد. خاطرنشان می سازم که کنفرانس بازنگری ٢٠١٠ NPT کشورهای عضو را به پیروی از تعهد یادشده فراخواند.
آقای رییس
مجلس ایران احداث نیروگاههای هستهای بمنظور تولید ٢٠ هزار مگاوات الکتریسیته طی ٢٠ سال آینده را تصویب نمود و اینجانب بدینوسیله تمامی عرضه کنندگان بالقوه را به استفاده از این فرصت و مشارکت در احداث نیروگاههای جدید فرامی خوانم.
آقای رئیس، حضار گرامی
در پایان، کشورم ضمن اینکه از حقوق غیر قابل انکار خویش قاطعانه دفاع می نماید همچنان به تلاشهای سازنده خود بواسطه تعامل و گفت و شنود با همتایانش ادامه خواهد داد. اینجانب بار دیگر تاکید مینمایم ما ضمن پاسداشت منافع ملتمان به امید آنکه « قدرت منطق بر منطق قدرت» چیره آید به همکاری صادقانه با آژانس در فضایی مناسب ادامه خواهیم داد.
آخرین کلام اما نه چندان کم اهمیت، مایلم مراتب تقدیر خود را از کارکنان آژانس به خاطر کار مجدانه ابراز نمایم و امید وارم که با تلاش های بی طرفانه و هدفمندانه همراه گردد. این مواردی ضروری برای ادای ماموریت با ارزش آژانس میباشد.