آمار‌هایی که باید آن‌ها را جدی گرفت
جامعه نیازمند ثبات و آرامش است
اگر در محیط‌های اطراف خود شاهد افزایش افرادی هستید که مضطرب، پریشان، دارای آستانه تحمل پایین و پرخاشگر، بدبین و افسرده هستند و از سلامت روان برخوردار نیستند، جای تعجب ندارد. جدیدترین آمارهای وزارت بهداشت از ابتلای 21 درصدی مردم کشور به اختلالات روانی خبر می‌دهند. البته این آمار در تهران به 34 درصد می‌رسد که نسبت به 50 سال قبل 80 هزاردرصد افزایش داشته است. افزایش آماری که خطر و هشدار آن را باید جدی گرفت.
آفتاب‌‌نیوز :
آفتاب- سپهر کیانفر: نتایج آخرین پیمایش کشوری نیز نشان می‌دهد که افراد بیکار و از کارافتادگان، زنان، افراد مطلقه، بی‌سوادان و کم‌سوادان، شهرنشینان و افراد دارای وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین بیشتر از بقیه در معرض اختلالات روانپزشکی هستند.
حال اگر به آمارهای فوق، آمارهای افزایش مبتلایان به ایدز، رشد ازدواج و سوءتغذیه کودکان، مرگ و میر بر اثر مشکلات زیست‌محیطی و تصادفات رانندگی، بالا بودن میزان جرائم و بزهکاری و افزایش سالانه 20 درصدی جمعیت زندان‌ها، اعتیاد و مرگ روزانه 9 نفر بر اثر سوءمصرف مواد‌مخدر را اضافه کنیم به عمق فاجعه‌ای روبرو می‌شویم که اگر تدبیری برای آن اندیشیده نشود عواقب جبران‌ناپذیری برای جامعه خواهد داشت.
دلایل افزایش آسیبهای اجتماعی
اما دلیل گسترش بیماری‌های روانی و آسیبهای اجتماعی در کشور چیست؟ حفظ سلامت روانی از عمده مشکلات مهم خانواده‌ها است. سلامت در تعریف سازمان جهانی بهداشت عبارت است از رفاه کامل جسمانی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری یا معلولیت. بنابراین هر عاملی که فرد را در سطح ارضای نیازهای سطوح پایین نگه دارد و مانع شکوفایی او شود، به ایجاد اختلال رفتاری می‌انجامد. افزایش اختلالات روانی می‌تواند با مشکلات و نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی از جمله بیکاری، تورم، امنیت شغلی، مسکن، مشکلات زیست‌محیطی مثل آلودگی هوا و ... در ارتباط باشد. مشکلاتی که در سال‌های اخیر به میزان قابل توجهی در جامعه افزایش پیدا کرده است و تاثیر مخربی در زندگی مردم داشته‌اند. براساس گزارش‌ها، 49.6 درصد از افرادی که احساس نیاز به مراجعه برای مشکلات اعصاب و روان داشتند -به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه‌ها- به مراکز درمانی مراجعه نکرده‌اند و همچنین 50.8 درصد از افرادی هم که با تأخیر به مراکز درمانی مراجعه کردهاند در پرداخت هزینه مشکل داشته‌اند.
علاوه‌بر این، وجود امنیت، امید و شادی در جامعه نیز تاثیر بسزایی در سلامت روان افراد دارد که در سال‌های گذشته به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده بود. فرد در جامعه‌ای می‌تواند با اطمینان‌خاطر و آرامش به شکوفایی استعدادها خود بپردازد که دارای امنیت، عدالت و برابری در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی باشد.
به عنوان نمونه براساس آخرین بررسی‌های مرکز آمار ایران، بیش از ۴۰ میلیون ایرانی با اینکه در سن کار هستند اما مشارکت اقتصادی ندارند. این یعنی اینکه جامعه ایران به شدت نیازمند ایجاد اشتغال است که در صورت تحقق آن می‌توان نسبت به کاهش بسیاری از آسیبهای اجتماعی امیدوار بود.
بیشتر روان‌شناسان نیز ادراک صحیح، خودشناسی، توانایی در کنترل اختیاری رفتار، عزت نفس، توانایی در برقراری روابط محبت‌آمیز و خلاقیت را نشانه سلامت روانی و عاطفی در فرد می‌دانند. شاخص‌های فوق زمانی در فرد تحقق پیدا میکنند که جامعه امکانات متناسب با آن‌ها را برای افراد فراهم کرده باشد. تحقیقات نشان داده است که هرچه خانواده از درآمد بالاتری برخوردار باشد و درگیر مشکلات معیشتی نباشد، کیفیت سلامت روانی بالاتری را تجربه خواهد کرد. توزیع برابر ثروت، امکانات آموزشی، رفاهی و فرصت‌ها و مزایای اجتماعی در کنار احساس امنیت، فرد را قادر می‌سازد تا به نحوه بهتری در برابر فشارهای وارد شده بر خود مقابله کند.
همچنین مطالعات نشان داده است که مردم و جوانان تمايل دارند ارزش‌ها و سبک زندگی خود را آزادانه و بر اساس تفكر خود انتخاب كنند؛ اما گاهی از سوی عوامل بیرونی تحت فشار قرار مي‌گيرند که این مسئله نیز می‌تواند بر سلامت روانی فرد تاثیر منفی بگذارد و باعث ایجاد اختلال در رفتار و شخصیت او شود. بنابراین نگرش برنامه‌ریزان، قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران جامعه باید متناسب با نیازهای مردم باشد و آموزش شهروندی و مهارت‌های زندگی، محور برنامه‌های آموزشی و تربیتی قرار بگیرد.
جامعه نیازمند آرامش است
دکتر سعید معیدفر، جامعه‌شناس در گفت‌گو با روزنامه "تهران امروز" می‌گوید که ارتباط بین دولتمردان با حوزه‌های تخصصی و نخبگان جامعه و با کسانی که در متن فعالیت در حوزه آسیب‌ها و مسائل اجتماعی هستند در سال‌های گذشته و در دولت‌های نهم و دهم بریده شد. به همین دلیل هم طی سال‌های گذشته هر سال نسبت به سال قبل مشکلات و آسیبهای ما بیشتر شد و مردم و جامعه تاوان افزایش این آسیب‌ها را داد‌ه‌اند. این همان مسئله‌ای است که خوشبختانه مسئولان دولت یازدهم بر آن آگاهی دارند و ضمن ارتباط با نخبگان، بر به‌کارگیری کارشناسان و متخصصان در حوزه‌های مختلف برای حل مشکلات جامعه تاکید دارند. درهمین زمینه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه یک سوم تهرانی‌ها در اثر گرفتاری‌های زندگی روزمره دچار مشکلات روحی - روانی هستند، تاکید کرده است که باید جامعه هر چه زودتر به آرامش برسد. نکته‌ای که وزیر بهداشت به درستی بر آن تاکید کردهاند نیاز فوری جامعه به آرامش و ثبات است. اگر چه وی معتقد است که عده‌‌ای برای رفع این مشکلات تمایلی ندارند و به دنبال ایجاد این آرامش نیستند اما ضمن ابراز امیدواری نسبت به ایجاد ثبات و آرامش در جامعه می‌گوید: «رییس‌جمهوری مسیری را دنبال می‌کند که رسیدن به این آرامش است. آقای روحانی با هزینه شخصی درپی آن است تا این آرامش، وسعت و عمق پیدا کند.»
نتایج تحقیقات نشان داده است که افزایش شکاف و نابرابری در جامعه و همچنین تداوم نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی باعث می‌شود که قدرت تصمیم‌گیری و کیفیت زندگی مردم کاهش پیدا کند که این خود نیز بر ایجاد آسیبهای اجتماعی و اختلالات رفتاری و روانی در فرد تاثیر می‌گذارد. بنابراین باید برای جلوگیری از تشدید این وضعیت و عبور از این بحران‌ها تدبیری اندیشید. تغییر این وضعیت نیز مستلزم اقداماتی در حمایت از شهروندان و مشارکت دادن آن‌ها در اداره امور جامعه است. پرهیز از ایجاد تبعیض و نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی، افزایش شفافیت در تصمیم‌گیری‌هایی که بر زندگی مردم تاثیر مستقیم و غیرمستقیم دارد، گسترش خدمات عمومی مثل بهداشت و آموزش و سایر خدمات حمایتی و اجتماعی برای شهروندان، اجرای قانون دستمزد عادلانه و متناسب با سطح هزینه‌ها و برنامه‌‌هایی که به کاهش بی‌عدالتی و نابرابری در جامعه منجر می‌شود، از مصادیقی هستند که می‌تواند به بهبود وضعیت موجود منجر شود. امید می‌رود مسئولان ضمن چاره‌اندیشی در این‌باره، بتوانند از تداوم و تشدید این آسیبهای اجتماعی جلوگیری کنند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید