آفتابنیوز : سرویس سیاسی- نشریه «فارینافیرز» با انتشار گزارشی تحلیلی به قلم «الکس وطنخواه» تحلیلگر موسس خاورمیانه در واشنگتن اشاره میکند که درگذشت آیتالله هاشمی در تاریخ ۸ ژانویه نقطه عطفی برای ایران است. این نشریه اشاره میکند که روحانی تا پایان به آیتالله هاشمی وفادار باقی ماند.
به گزارش آفتابنیوز؛ او با اشاره به رسالت سنگینی که بر دوش روحانی پس از درگذشت آیتالله هاشمی خواهد بود، مینویسد: پس از فوت آیتالله هاشمی، روحانی بهترین گزینه برای پر کردن خلاء ناشی از فقدان آیتالله هاشمی و نقش اوست. اردوگاه اعتدالیون در برهه زمانی خطیری قرار گرفته است. آیا رییسجمهوری کنونی که برای انتخاب مجدد در انتخابات مه ۲۰۱۷ میلادی تلاش میکند، خواهد توانست جا پای آیتالله هاشمی گذارد یا خیر.
نامزدهای دیگر برای این نقش، کسانی چون رییسجمهوری دولت اصلاحات هستند که اکنون اجازه حضور در فضای سیاسی را ندارند. آیتالله هاشمی امیدی برای میانهروی و تغییر تدریجی و گام به گام رو به جلو در ایران بود. درگذشت او به احتمال زیاد منازعه میان جناحها در تهران را عمیقتر خواهد کرد.»
سیاست در دیانای آیتآلله هاشمی بود. او درباره ایشان مینویسد: «در سال ۱۹۳۴ میلادی در شهری کوچک در مرکز ایران متولد شد. خانواده او تجار ثروتمندی بودند. او طلبه مذهبی در قم در اوایل دهه ۶۰ میلادی بود. در جوانی از پیروان آیتالله خمینی شد و در انقلاب سال ۱۹۷۹ میلادی در برابر رژیم سکولار و طرفدار امریکا، محمدرضا پهلوی ایستاد. در ابتدا او از نزدیکان آیتالله خمینی بود و کمکهای مالی برای نهضت جمعآوری کرده بود. در نتیجه، او از ابتدا به منابع قدرت دسترسی داشت.»
الکس وطنخواه اشاره میکند که آیتالله هاشمی تاجری بود که تبدیل به سیاستمدار شد. او مینویسد: «او هیچگاه دوست غرب نبود اما درک کرده بود که برای بهبود وجهه و چهره بینالمللی ایران نیاز به تعامل با جامعه بینالمللی و نوعی مصالحه وجود دارد.»
او اشاره میکند که علیرغم کارشکنیها در مسیر تصمیمات آیتالله هاشمی، برای مثال ردصلاحیت او از سوی شورای نگهبان، او هموراه زیر چتر نظام باقی ماند. و هرگز حرف تندی نزد بلکه همواره به رهبری کمک کرد.»
وطنخواه این پرسش را مطرح میکند که آیا شبکه گستردهای که آیتالله هاشمی پشت سر خود داشت و به او وفادار بودند و در بسیاری از نهادهای سیاسی و اقتصادی ایران و رسانهها حضور داشتند باقی خواهند ماند؟ او میافزاید: «به همان نسبت مهم است که آیا روحانی اقدامی موثر انجام خواهد داد؟ آیا راه استاد دیرینهاش را ادامه خواهد داد؟ در جمهوری اسلامی ایران نفش شبکههای سیاسی رسمی مهمترین موضوع در شکلبخشیدن به نتایج نهایی بوده است. احزاب سیاسی رسمی کشور بیشتر ابزارهایی برای بسیج نیرو هستند. روحانی باید نشان دهد که آیا میتواند شبکه ایجادشده هواداران آیتالله هاشمی را حفظ کرده و به عنوان بدیلی در برابر تندروها ارائه کند تا مسیر حرکت ایران در خط میانهروی و اعتدال باقی بماند یا خیر.»
در همین راستا سایت شبکه خبری «الجزیره» نیز با انتشار گزارشی اشاره میکند که اکنون با درگذشت آیتالله هاشمی، رهبران اصلاحات یا در حصر هستند یا ممنوعالتصویر و برای حضور در میان جمعیت و طرفداران با محدویت مواجه هستند. این سایت اشاره میکند به همینخاطر برگ برنده دست روحانی است و او تنها رهبر میانهروی سیاسی است که میتواند در مرکز سیاست ایران نقشآفرینی کند و توازن قوا را حفظ نماید.
الجزیره مینویسد: «او سالها (۲۰۰۵-۱۹۸۹) دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده است. او از سویی با اصلاحطلبان کار کرده است و از سوی دیگر با رهبر انقلاب روابط نزدیک و حسنهای داشته است. شهرت او به اعتدال و پیشروی در مسیر عقلانی است؛ در نتیجه انتظار میرود او بتواند هم نزدیک به رهبری قرار گیرد و هم خلاء ناشی از فقدان آیتالله هاشمی را پر کند.»